przedwiośnie, ± marzec/kwiecień
![Galanthus nivalis (śnieżyczka przebiśnieg)](/foto/icon/030329-5080-dokument-5848-1-icon.jpg)
śnieżycz. przebiśnie.
chętnie zbierany nektar i pyłek, kwitnie jednak bardzo wcześnie i tylko w najcieplejsze dni jest dostępny dla pszczół
![Crocus (krokus)](/foto/icon/jkr-2014-DSCN2879-dokument-6114-1-icon.jpg)
krokus
nektar jest trudno dostępny, dobry bardzo wczesny kwiat pyłkodajny
wczesna wiosna, ± kwiecień
![Tussilago farfara (podbiał pospolity)](/foto/icon/bg-200803-Tusilago_farfara3-dokument-5127-1-icon.jpg)
podbiał pospolity
dostarcza głównie pyłku, mniej nektaru
![Acer platanoides (klon pospolity)](/foto/icon/wm-04aaE625151764-dokument-3206-1-icon.jpg)
klon pospolity
wydajność miodowa 100kg z ha (1kg z dużego drzewa), kwietnie jednak zbyt wcześnie aby pszczoły mogły w pełni korzystać z tego pożytku
![Scilla siberica (cebulica syberyjska)](/foto/icon/wm-01bdE328160869-dokument-5792-1-icon.jpg)
cebulica syberyjska
uprawiana w ogrodach i zdziczała po parkach i cmentarzach
![Hepatica nobilis (przylaszczka pospolita)](/foto/icon/bg-200803-Hepatica_nobilis5-dokument-395-1-icon.jpg)
przylaszczk. pospolit.
dostarcza tylko pyłku
![Pulsatilla vulgaris (sasanka zwyczajna)](/foto/icon/jmak-101-Pulsatilla-vulgaris-IV.10.1-dokument-413-1-icon.jpg)
sasanka zwyczajna
dostarcza tylko pyłku
![Pulmonaria (miodunka)](/foto/icon/miodunka.cma_Pulmonaria.obscura.4684-dokument-4178-1-icon.jpg)
miodunka
kwitną w lasach liściastych, uprawiane w ogrodach, mają wydajność miodową do 40kg z ha
![Anemonoides nemorosa (zawilec gajowy)](/foto/icon/am-C526-dokument-359-1-icon.jpg)
zawilec gajowy
dostarcza tylko pyłku
![Salix (wierzba)](/foto/icon/bg-Salix_rosmarinifolia_1=b-dokument-1673-1-icon.jpg)
wierzba
różne gatunki; wydajność miodowa ±30kg z ha, pyłkowa do 45kg z ha
![Ribes nigrum (porzeczka czarna)](/foto/icon/rk-porzeczka-czarna-002-dokument-2703-1-icon.jpg)
porzeczka czarna
wydajność miodowa do 70kg z ha
![Cerasus vulgaris (wiśnia pospolita)](/foto/icon/wm-08aaP0620084968-dokument-2364-1-icon.jpg)
wiśnia pospolita
wydajność miodowa do 30kg z ha, pyłkowa do 15kg z ha
wiosna, ± maj
![Taraxacum officinale coll. (mniszek lekarski (coll.))](/foto/icon/taraxacum_officinalis4-dokument-5426-1-icon.jpg)
mnisz. lekarski (coll..
występuje masowo, ma duża wydajność pyłkową powyżej 200kg/ha i niewielką wydajność miodową, do 20kg/ha
![Brassica napus ssp. napus (kapusta rzepak typowa)](/foto/icon/070504-7903-dokument-1445-1-icon.jpg)
kapus. rzepak typow.
uprawiany na olbrzymich powierzchniach, wydajność miodowa ±100kg z ha a pyłkowa do 150kg/ha
![Lamium album (jasnota biała)](/foto/icon/kkcz-IMG_4698-dokument-4710-1-icon.jpg)
jasnota biała
bardzo duża wydajność miodowa, do 200kg z ha i spora pyłkowa ±50kg z ha
![Ajuga (dąbrówka)](/foto/icon/km-53-dokument-4687-1-icon.jpg)
dąbrówka
wydajność miodowa nieco powyżej 100kg z ha
![Padus avium (czeremcha zwyczajna)](/foto/icon/jkr-2009_2-PICT1038c-dokument-2351-1-icon.jpg)
czeremch. zwyczajna
wydajność miodowa do 40kg z ha
![Prunus domestica ssp. domestica (śliwa domowa typowa)](/foto/icon/bl-F282_1000031-dokument-2346-1-icon.jpg)
śliw. domowa typowa
wydajność miodowa ±30kg z ha, pyłkowa do 15kg z ha
![Pyrus communis (grusza pospolita)](/foto/icon/js-grusza.pospolita.PICT6364-dokument-2379-1-icon.jpg)
grusza pospolita
wydajność miodowa niska, kilka kg z ha, pyłkowa 5kg z ha
![Acer campestre (klon polny)](/foto/icon/020910-3245-dokument-3208-1-icon.jpg)
klon polny
wydajność miodowa ±50kg z ha
![Lonicera xylosteum (wiciokrzew pospolity)](/foto/icon/am-C416-dokument-3946-1-icon.jpg)
wiciokrzew pospolity
wydajność miodowa ±120kg z ha
![Malus domestica (jabłoń domowa)](/foto/icon/rk-jablka-017-dokument-2330-1-icon.jpg)
jabłoń domowa
wydajność miodowa do 20kg z ha, pyłkowa ±8kg z ha
![Caragana arborescens (karagana syberyjska)](/foto/icon/am-C538a-dokument-3009-1-icon.jpg)
karagana syberyjska
wydajność miodowa ±70kg z ha
![Aesculus hippocastanum (kasztanowiec pospolity)](/foto/icon/szyjus-Aeship_SJ_01-dokument-3258-1-icon.jpg)
kasztanowi. pospolit.
wydajność miodowa ±50kg z ha, pyłkowa 25kg z ha
![Sorbus aucuparia (jarząb pospolity)](/foto/icon/to-jarzabpospolity1-dokument-2549-1-icon.jpg)
jarząb pospolity
wydajność miodowa 20kg z ha, pyłkowa 50kg z ha
![Acer pseudoplatanus (klon jawor)](/foto/icon/am-s185-dokument-3207-1-icon.jpg)
klon jawor
wydajność miodowa 50kg z ha
![Lonicera tatarica (wiciokrzew tatarski)](/foto/icon/kkcz-IMG_5285-dokument-3945-1-icon.jpg)
wiciokrzew tatarski
wydajność miodowa ±45kg z ha
![Lonicera (wiciokrzew)](/foto/icon/am-C416-dokument-3941-1-icon.jpg)
wiciokrzew
inne gatunki przeważnie mają znaczną wydajność miodową
![Vaccinium corymbosum (borówka wysoka)](/foto/icon/am-C540a-dokument-1901-1-icon.jpg)
borówka wysoka
wydajność miodowa do 100kg z ha
![Vaccinium myrtillus (borówka czarna)](/foto/icon/am-C476-dokument-1898-1-icon.jpg)
borówka czarna
wydajność miodowa do 100kg z ha
![Crataegus monogyna (głóg jednoszyjkowy)](/foto/icon/js-glog.jednoszyjkowy.PICT6799-dokument-2304-1-icon.jpg)
głóg jednoszyjkowy
wydajność miodowa ±15kg z ha, u innych gatunków głogów jest zwykle wyższa
pełnia wiosny, początek lata, ±koniec maja/czerwiec
![Polygonum bistorta (rdest wężownik)](/foto/icon/am-C103c-dokument-1153-1-icon.jpg)
rdest wężownik
występuje na podmokłych łąkach, ma dużą wydajność miodową ±350kg z ha, wydajność pyłkowa ok 40kg z ha
![Trifolium repens (koniczyna biała)](/foto/icon/020525-1278-dokument-3177-1-icon.jpg)
koniczyna biała
rośnie dziko i uprawiana roślina pastewna, wydajność miodowa ±100kg z ha, pyłkowa 30kg z ha
![Trifolium hybridum agg. (koniczyna białoróżowa (agg.))](/foto/icon/pkob-Trifolium-hybridum---22.06.2009-dokument-3162-1-icon.jpg)
koni. białoróżowa (a.
rośnie dziko i uprawiana roślina pastewna, wydajność miodowa ±100kg z ha, pyłkowa 30kg z ha
![Echium vulgare (żmijowiec zwyczajny)](/foto/icon/030618-5547-dokument-4151-1-icon.jpg)
żmijowiec zwyczajny
wysoka wydajność miodowa do 400kg z ha, pyłkowa ±70kg z ha
![Onobrychis viciifolia (sparceta siewna)](/foto/icon/ANDOnobrychis_viciifolia.20.05.2007.1-dokument-3059-1-icon.jpg)
sparceta siewna
uprawiana roślina pastewna, wydajność miodowa ±180kg z ha, pyłkowa 60kg z ha
![Sinapis alba (gorczyca jasna)](/foto/icon/gorczyca.jasna_Sinapis.alba.k.122-uprawa2121-dokument-1496-1-icon.jpg)
gorczyca jasna
uprawiana jako roślina oleista i na zielony nawóz, wydajność miodowa do 100kg z ha, pyłkowa do 200kg z ha
![Phacelia tanacetifolia (facelia błękitna)](/foto/icon/SM-20020600-1-Phacelia_tanacaetifolia-01-dokument-4117-1-icon.jpg)
facelia błękitna
siana w poplonach ścierniskowych nie ma większej wartości pszczelarskiej, siana wiosną na poletkach dla pszczół jest bardzo wartościowa, wydajność miodowa to 300kg z ha a pyłkowa 180kg z ha, kwitnie ponad miesiąc
![Aronia melanocarpa (aronia czarna)](/foto/icon/am-C541a-dokument-2296-1-icon.jpg)
aronia czarna
wydajność miodowa 10-20kg z ha
![Rubus (malina, jeżyna)](/foto/icon/bg-Rubus_caesius_corylifolius-dokument-2447-1-icon.jpg)
malina, jeżyna
wydajność miodowa ±20kg z ha
![Frangula alnus (kruszyna pospolita)](/foto/icon/am-c441-dokument-3728-1-icon.jpg)
kruszyna pospolita
wydajność miodowa 80kg z ha
![Cotoneaster divaricatus (irga rozkrzewiona)](/foto/icon/js-irga.chinska.PICT9635-dokument-2269-1-icon.jpg)
irga rozkrzewiona
wydajność miodowa ±190kg z ha
![Cotoneaster niger (irga czarna)](/foto/icon/js-irga.czarna.PICT9827-dokument-2300-1-icon.jpg)
irga czarna
wydajność miodowa do 350kg z ha
![Cotoneaster lucidus (irga błyszcząca)](/foto/icon/js-irga.blyszczaca_Cotoneaster.lucidus._Wojs_.PICT6652-dokument-2302-1-icon.jpg)
irga błyszcząca
wydajność miodowa powyżej 300kg z ha, pyłkowa 12kg z ha
![Rubus idaeus (malina właściwa)](/foto/icon/am-s258b-dokument-2451-1-icon.jpg)
malina właściwa
wydajność miodowa do 200kg z ha, pyłkowa 15kg z ha
![Robinia pseudoacacia (robinia akacjowa)](/foto/icon/020519-1180-dokument-2980-1-icon.jpg)
robinia akacjowa
wydajność miodowa 65kg z ha, pyłkowa ±15kg z ha
![Symphoricarpos albus (śnieguliczka biała)](/foto/icon/Symphoricarpos.albus.Synagoga.7302-dokument-3972-1-icon.jpg)
śnieguliczka biała
wydajność miodowa 190kg z ha, pyłkowa ±10kg z ha
![Angelica archangelica (dzięgiel litwor)](/foto/icon/20220813_154100_1-dokument-3679-1-icon.jpg)
dzięgiel litwor
wydajność miodowa do 200kg/ha
lato, czerwiec/lipiec
![Medicago sativa (lucerna siewna)](/foto/icon/sm-medicago_sativa-dokument-3128-1-icon.jpg)
lucerna siewna
uprawiana roślina pastewna, na plantacjach nasiennych gdzie dochodzi do pełnego kwitnięcia wydajność miodowa powyżej 100kg z ha
![Centaurea cyanus (chaber bławatek)](/foto/icon/mr-Centaurea_cyanus_s163_32-dokument-5212-1-icon.jpg)
chaber bławatek
wysoka wydajność miodowa, ponad 300kg z ha i pyłkowa 60kg z ha
![Salvia verticillata (szałwia okręgowa)](/foto/icon/kkcz-IMG_7736-dokument-4733-1-icon.jpg)
szałwia okręgowa
kwitnie na łąkach, wydajność miodowa 300kg z ha, pyłkowa 40kg z ha, wysoką wydajność mają też inne gatunki \gt-d Salvia
![Cirsium rivulare (ostrożeń łąkowy)](/foto/icon/bl-f225-F1020005-dokument-5237-1-icon.jpg)
ostrożeń łąkowy
wydajność miodowa ±80kg z ha
![Jasione montana (jasieniec piaskowy)](/foto/icon/bl-f240-F1020018-dokument-4845-1-icon.jpg)
jasieniec piaskowy
na glebach piaszczystych, wydajność miodowa ±160kg z ha
![Epilobium angustifolium (wierzbówka kiprzyca)](/foto/icon/030622-5736-dokument-3424-1-icon.jpg)
wierzbówka kiprzyca
wydajność miodowa 200kg z ha
![Lythrum salicaria (krwawnica pospolita)](/foto/icon/am-s205-dokument-3397-1-icon.jpg)
krwawnica pospolita
wydajność miodowa powyżej 200kg z ha
![Centaurea scabiosa (chaber driakiewnik)](/foto/icon/110724-3907-dokument-5217-1-icon.jpg)
chaber driakiewnik
wydajność miodowa do 600kg z ha
![Melilotus officinalis (nostrzyk żółty)](/foto/icon/am-s310-dokument-3135-1-icon.jpg)
nostrzyk żółty
wydajność miodowa ponad 100kg z ha, pyłkowa 30kg z ha
![Asclepias syriaca (trojeść amerykańska)](/foto/icon/jkr-2009_1-PICT1202c-dokument-3875-1-icon.jpg)
trojeść amerykańska
wydajność miodowa do 600kg z ha
![Dipsacus sylvestris (szczeć pospolita)](/foto/icon/030712-6338_1-dokument-4044-1-icon.jpg)
szczeć pospolita
wydajność miodowa ponad 300kg z ha, pyłkowa 250kg z ha
![Allium cepa (czosnek cebula)](/foto/icon/20130725-3886-dokument-5829-1-icon.jpg)
czosnek cebula
wydajność miodowa na plantacji nasiennej ±100kg z ha
![Lavatera thuringiaca (ślazówka turyngska)](/foto/icon/110820-5589_v2-dokument-1750-1-icon.jpg)
ślazówka turyngska
wydajność miodowa ±170kg z ha
![Prunella vulgaris (głowienka pospolita)](/foto/icon/mr-Prunella_vulgaris_20050710_02-dokument-4729-1-icon.jpg)
głowienka pospolita
wydajność miodowa ±170kg z ha
![Origanum vulgare (lebiodka pospolita)](/foto/icon/bg-Origanum_vulgare-dokument-4726-1-icon.jpg)
lebiodka pospolita
wydajność miodowa ±500kg z ha
![Teucrium scorodonia (ożanka nierównoząbkowa)](/foto/icon/j-Teucrium_scorodonia_VIII.10.1-dokument-4686-1-icon.jpg)
ożan. nierównoząbk.
wydajność miodowa powyżej 600kg z ha
![Gypsophila paniculata (łyszczec wiechowaty)](/foto/icon/jkr-20190701_140350c-dokument-847-1-icon.jpg)
łyszczec wiechowaty
wydajność miodowa powyżej 300kg z ha
![Onopordum acanthium (popłoch pospolity)](/foto/icon/bl-Onopordum-acanthium-070615-8838-Siekierki-dokument-5137-1-icon.jpg)
popłoch pospolity
wydajność miodowa powyżej 100kg z ha, pyłkowa 35kg z ha
![Fagopyrum esculentum (gryka zwyczajna)](/foto/icon/j-Fagopyrum_esculentum_VI.09.6-dokument-1138-1-icon.jpg)
gryka zwyczajna
wydajność miodowa ±300kg z ha, pyłkowa 25kg z ha
![Phaseolus coccineus (fasola wielokwiatowa)](/foto/icon/121102-1526-dokument-2963-1-icon.jpg)
fasola wielokwiatowa
wydajność miodowa powyżej 100kg z ha
![Tilia platyphyllos (lipa szerokolistna)](/foto/icon/030625-5931-dokument-1773-1-icon.jpg)
lipa szerokolistna
wydajność miodowa ±200kg z ha, pyłkowa 35kg z ha, podobną wysoką wydajność ma \gt Tilia cordata i inne gatunki z rodzaju lipa
![Trifolium resupinatum var. majus (koniczyna skręcona większa)](/foto/icon/jmak-Trifolium-resupinatum-K.perska-dokument-3176-1-icon.jpg)
konic. skręcona więk.
wydajność miodowa około 100kg z ha
![Trifolium incarnatum (koniczyna krwistoczerwona)](/foto/icon/j-Trifolium_incarnatum_VIII.10.2-dokument-3165-1-icon.jpg)
konicz. krwistoczerw.
wydajność miodowa 140kg z ha
![Thymus serpyllum (macierzanka piaskowa)](/foto/icon/bg-Thymus_serpyllum-dokument-4765-1-icon.jpg)
macierzank. piaskow.
wydajność miodowa 50-150kg z ha
pełnia i koniec lata, ±lipiec/sierpień
![Eupatorium cannabinum (sadziec konopiasty)](/foto/icon/bl-f239-F1010013-dokument-5179-1-icon.jpg)
sadziec konopiasty
wydajność miodowa 160kg z ha
![Melilotus alba (nostrzyk biały)](/foto/icon/mr-melilotus_alba_s113_08-dokument-3134-1-icon.jpg)
nostrzyk biały
wydajność miodowa bardzo duża, 300-600kg z ha, pyłkowa 40-170kg z ha
![Centaurea stoebe (chaber nadreński)](/foto/icon/am-S292-dokument-5216-1-icon.jpg)
chaber nadreński
wydajność miodowa do 600kg z ha, pyłkowa do 260kg z ha, wysoką wydajność mają też inne gatunki chabrów
![Echinops sphaerocephalus (przegorzan kulisty)](/foto/icon/mr-Echinops_sphaerocephalus_20050729_01-dokument-5244-1-icon.jpg)
przegorzan kulisty
wydajność miodowa do 800kg z ha, pyłkowa ±230kg z ha, nieco niższą ale także znaczącą wydajność mają inne gatunki przegorzanów
![Eryngium planum (mikołajek płaskolistny)](/foto/icon/120705-9871-dokument-3570-1-icon.jpg)
mikołaje. płaskolistn.
wydajność miodowa do 700kg z ha, pyłkowa do 100kg z ha
![Cucurbita pepo (dynia zwyczajna)](/foto/icon/20131206-5242-dokument-1363-1-icon.jpg)
dynia zwyczajna
wydajność miodowa kilkadziesiąt kg z ha
![Mentha longifolia (mięta długolistna)](/foto/icon/wzi-Mieta_dlugolistna_Mentha_longifolia_DSC8842-dokument-4654-1-icon.jpg)
mięta długolistna
wydajność miodowa do 600kg z ha, nieco niższą ale także dobrą wydajność miodową mają inne gatunki z rodzaju mięta
![Helianthus annuus (słonecznik zwyczajny)](/foto/icon/bl-Helianthus-annuus-060909-0380-Dawidy-dokument-5120-1-icon.jpg)
słonecznik zwyczajny
wydajność miodowa do 50kg z ha, pyłkowa do 65kg z ha
![Impatiens glandulifera (niecierpek himalajski)](/foto/icon/jkr-2010_1-PICT0279c-dokument-3270-1-icon.jpg)
niecierpek himalajski
wydajność miodowa do 700kg z ha, pyłkowa ±400kg z ha
![Solidago Nana](/foto/icon/nawloc.ogrodowa_Solidago.Nana.Wr3080-dokument-5013-1-icon.jpg)
wydajność miodowa ±400kg z ha, pyłkowa do 200kg z ha, podobną wysoką wydajność miodową mają inne gatunki nawłoci
![Parthenocissus tricuspidata (winobluszcz trójklapowy)](/foto/icon/js-winobluszcz.trojklapowy.PICT3106-dokument-3741-1-icon.jpg)
winoblusz. trójklapo.
wydajność miodowa w przeliczeniu na ha obrośniętej płaszczyzny wysoka — 200-300kg z ha
![Calluna vulgaris (wrzos pospolity)](/foto/icon/100911-4871_v3-dokument-1892-1-icon.jpg)
wrzos pospolity
wydajność miodowa ±50kg z ha
koniec lata i wczesna jesień, ±wrzesień
![Solidago gigantea (nawłoć późna)](/foto/icon/110813-5440_v2-dokument-5387-1-icon.jpg)
nawłoć późna
wydajność miodowa do 700kg z ha, pyłkowa ±50kg z ha
![Solidago canadensis (nawłoć kanadyjska)](/foto/icon/110813-5443-dokument-5390-1-icon.jpg)
nawłoć kanadyjska
wydajność miodowa do 800kg z ha
![Reynoutria japonica (rdestowiec ostrokończysty)](/foto/icon/sm-3_reynoutria_japonica-dokument-1144-1-icon.jpg)
rdesto. ostrokończy.
wydajność miodowa ±250kg z ha
![Hedera helix (bluszcz pospolity)](/foto/icon/020421-139-dokument-3539-1-icon.jpg)
bluszcz pospolity
wydajność miodowa wysoka ponad 300kg z ha — kwitną tylko stare egzemplarze, niezbyt licznie u nas spotykane
pożytek pszczeli
rośliny nektarodajne
rośliny pożytkowe
rośliny pyłkodajne
Nektar to słodki sok wydzielany w nektarnikach zlokalizowanych w lub przy kwiatach. Jest on bogaty w cukry, dostarcza energii dla podtrzymania procesów życiowych pszczoły. Miód to odwodniony nektar, jest on końcowym produktem przetwarzania przez pszczoły nektaru. W gniazdach pszczół - ulach, miód jest magazynowany w woskowych plastrach jako pokarm zapasowy na okres braku pożytków lub zimę.
Pyłek kwiatowy to drugi, równie ważny pożytek pszczeli. Zmieszany z miodem i przefermentowany w komórkach plastra tworzy pierzgę. Jest białkowy pokarm tych owadów, niezbędnego dla wzrostu i rozwoju ich larw.
W zależności od przewagi któregoś z tych pożytków można mówić o dobrych roślinach pyłkodajnych lub roślinach nektarodajnych.
Swego rodzaju pożytkiem dla pszczół są żywice i woski roślinne, zbierane głównie z pączków topoli i innych drzew, z których pszczoły tworzą kit pszczeli (propolis).
wydajność miodowa
spadź
wydajność pyłkowa
Wydajność pyłkową roślin określa się jako ilość kg pyłku jaka może być zebrana przez pszczoły z hektara zwartego łanu przez cały okres kwitnienia danego gatunku.
Wydajność miodowa i pyłkowa waha się od kilku do kilkuset kilogramów na hektar, w zależności od gatunku rośliny. Nie jest ona jedynym czynnikiem określającym wartość pszczelarską roślin. Jest ona jeszcze wypadkową okresu kwitnienia, długości kwitnienia, masowością występowania danego gatunku oraz zwartości łanu - co określa średni czas stracony na przeloty pomiędzy kwiatami i do ula, dostępności nektaru (budowa kwiatu może utrudniać lub uniemożliwiać dostęp pszczół), konkurencji z innymi owadami - zbyt łatwo dostępny nektar, np. w kwiatach rodziny selerowatych (Apiaceae) jest w znacznym stopniu zjadany przez inne owady np. muchówki.
Niemal wyłącznie w przypadku upraw polowych mamy do czynienia z łanowym występowaniem danego gatunku miododajnego na dużym obszarze (np. kapusta rzepak typowa (Brassica napus ssp. napus)). W przypadku roślin pastewnych i łąk mogą one być wydajniejsze w drugiej pełni lata, ponieważ aby uzyskać lepszą paszę dla zwierząt gospodarskich, pierwszy pokos rolnicy starają się wykonać przed kwitnięciem traw i roślin zielnych. W przypadku wielu roślin uprawianych nie dla nasion czy owoców, nie dopuszcza się do kwitnienia (np. czosnek cebula (Allium cepa)), chyba że na plantacjach nasiennych.
Dziko rosnące rośliny pożytkowe zwykle nie występują łanowo. Ich realną wydajność na jednostkę powierzchni jest więc niższa niż maksymalna możliwa do uzyskania tylko w uprawie w ogródkach pszczelich. Wreszcie realna "miododajność" zależy od przebiegu pogody w danym roku.
Pośrednim pożytkiem pszczelim pozyskiwanym z roślin jest spadź. Są to słodkie odchody mszyc, czerwców lub miodówek wysysających soki roślinne. Zebrane przez pszczoły są one zamieniane na wysoko ceniony miód spadziowy. Spadź jest, w znacznej ilości produkowane na niektórych gatunkach drzew silnie opanowywanych latem przez mszyce - np. zwykle corocznie na świerkach, jodłach, stosunkowo często na takich liściastych jak lipy, czasem dęby.
Do roślin miododajnych należą rośliny dziko rosnące, niektóre rośliny uprawne i gatunki specjalnie, o bardzo wysokiej wydajności pożytkowej, uprawiane przez pszczelarzy w tzw. ogródkach pszczelarskich.
Wartość pożytkowa różnych rodzin i rodzajów roślin
Zdolność dostarczania pożytku pszczelego jest zróżnicowana w różnych grupach systematycznych roślin. Zależy ona od budowy kwiatu i strategii zapylania. W szczególności:· większość przedstawicieli rodziny jasnotowate (Lamiaceae) cechuje się wysoką miododajnością, powyżej 100 kg, w nierzadkich rekordowych przypadkach nawet 600 kg z ha; u niektórych gatunków z tej rodziny budowa kwiatu utrudnia lub uniemożliwia pozyskiwanie nektaru pszczołom - np. u koniczyny łakowej (Trifolium pratense), wyki ptasiej (Vicia cracca)
· większość przedstawicieli rodziny ślazowate (Malvaceae) cechuje się wydajnością miodową w przedziale 100-200 kg z ha
· gatunki z rodziny selerowate (Apiaceae) cechuje zwykle wysoka miododajność - powyżej 100 kg z ha, otwarty dostęp do nektaru sprawia jednak, że silną konkurencję dla pszczół stanowią inne owady wykorzystujące nektar
· uprawiane gatunki z rodzaju trojeść (Asclepias) mają bardzo wysoką wydajność miodową, nieraz znacznie ponad 300 kg z ha
· wielu przedstawicieli rodziny astrowate s.l. (Asteraceae) ma przyzwoitą wydajność miodową powyżej 100 kg z ha i dobrą pyłkową, niektóre rodzaje są wybitnie miododajne np. chaber (Centaurea)