kwiat

Kwiat to wyspecjalizowany, skrócony pęd służący do tworzenia nasion i owoców. Zewnętrzna jego część to okwiat (w szczególności składający się z kielicha i korony), wewnętrzna to zwykle liczne pręciki i jeden lub wiele słupków.

Kwiaty są często umieszczone na wspólnym pędzie, tworzą skupienie o określonym typie wzrostu — kwiatostan.Kwiat to wyspecjalizowany, skrócony pęd służący do tworzenia nasion i owoców. Zewnętrzna jego część to okwiat (w szczególności składający się z kielicha i korony), wewnętrzna to zwykle liczne pręciki i jeden lub wiele słupków.

Okwiat to zewnętrzna część kwiatu zbudowana z wolnych lub zrośniętych listków okwiatu.

Okwiat podwójny tworzą zewnętrzne listki - działki tworzące kielich, zwykle zielonej barwy i wewnętrzne listki płatki tworzące koronę, zwykle barwne.

Okwiat pojedynczy tworzą niezróżnicowane listki okwiatu.Okwiat to zewnętrzna część kwiatu zbudowana z wolnych lub zrośniętych listków okwiatu.

Okwiat pojedynczy tworzą niezróżnicowane listki okwiatu.

Kielich to zewnętrzna część okwiatu zbudowana z listków kielicha zwanych działkami.

Działki mogą być wolne lub zrośnięte i zwykle są zielone (nie są barwne)

Dolna, niepodzielona część zrośniętego kielicha to rurka kielicha, podzielona to ząbki lub łatki.

Wewnątrz kielicha znajduje się zazwyczaj barwna korona kwiatu zbudowana z płatków choć zdarzają się przypadki (np. gwiazdnica blada (Stellaria pallida)) gdy płatki korony są silnie zredukowane lub zanikłe, w takim przypadku kielich jest jedynym elementem okwiatu.Kielich to zewnętrzna część okwiatu zbudowana z listków kielicha zwanych działkami.

Dolna, niepodzielona część zrośniętego kielicha to rurka kielicha, podzielona to ząbki lub łatki.

Działki kielicha (listki kielicha) lub po prostu działki są to listki tworzące kielich kwiatu; najbardziej zewnętrzne w stosunku do płatków korony i innych części kwiatu listki okwiatu;

mogą być zrośnięte lub wolne

u niektórych gatunków działki mogą być znacznie lub całkowicie zredukowane, wtedy brak kielicha kwiatuDziałki kielicha (listki kielicha) lub po prostu działki są to listki tworzące kielich kwiatu; najbardziej zewnętrzne w stosunku do płatków korony i innych części kwiatu listki okwiatu;

u niektórych gatunków działki mogą być znacznie lub całkowicie zredukowane, wtedy brak kielicha kwiatu

Korona to wewnętrzna część okrywy kwiatu złożona z płatków (wolnych lub zrośniętych); zewnętrzny w stosunku do korony jest kielich zbudowany z działek (wolnych lub zrośniętych); jeśli kielicha brak, to korona jest jedyną częścią okwiatu.

Dona, zrośnięta część korony tworzy rurkę korony.Korona to wewnętrzna część okrywy kwiatu złożona z płatków (wolnych lub zrośniętych); zewnętrzny w stosunku do korony jest kielich zbudowany z działek (wolnych lub zrośniętych); jeśli kielicha brak, to korona jest jedyną częścią okwiatu.

Płatki korony listki korony wolnopłatkowej; platek może być podzielony na paznokieć i blaszkę i posiadać przykoronek lub osklepkiPłatki korony listki korony wolnopłatkowej; platek może być podzielony na paznokieć i blaszkę i posiadać przykoronek lub osklepki

W kwiatach niektórych gatunków z rodziny ogórecznikowatych (Boraginaceae) łuskowate twory na płatkach przy wejściu do gardzieli korony, przymykające to wejście.

Na fotografii obok wydatne, owłosione osklepki dobrze widoczne na przekroju poprzecznym korony.W kwiatach niektórych gatunków z rodziny ogórecznikowatych (Boraginaceae) łuskowate twory na płatkach przy wejściu do gardzieli korony, przymykające to wejście.

Wyrostek stożkowatego lub walcowatego kształtu u nasady płatka korony, działki kielicha lub listka miodnikowego;
np. stożkowate ostrogi u nasady płatka mają nasturcja większa (Tropaeolum majus) i ostróżeczka polna (Consolida regalis), a walcowate dymnica pospolita typowa (Fumaria officinalis ssp. officinalis).

Zobacz też ostrogi u nasady blaszki liściowej traw.Wyrostek stożkowatego lub walcowatego kształtu u nasady płatka korony, działki kielicha lub listka miodnikowego;
np. stożkowate ostrogi u nasady płatka mają nasturcja większa (Tropaeolum majus) i ostróżeczka polna (Consolida regalis), a walcowate dymnica pospolita typowa (Fumaria officinalis ssp. officinalis).

Paznokieć to dolna, zwężona część płatka korony, kwiata o niezrośniętych płatkach.

Górna, szersza część płatka w takim wypadku to blaszka.Paznokieć to dolna, zwężona część płatka korony, kwiata o niezrośniętych płatkach.

Kieliszek tworzą dodatkowe listki położone na zewnątrz od działek kielicha — wizualnie mogą wydawać się częścią okwiatu.Kieliszek tworzą dodatkowe listki położone na zewnątrz od działek kielicha — wizualnie mogą wydawać się częścią okwiatu.

Wolne lub zrośnięte w miseczkę łuski na płatkach u niektórych roślin, na granicy paznokcia i blaszki płatka.

W rodzinie trojeściowatych (Asclepiadoideae) analogiczny rozrośnięty twór, pochodzenia pręcikowego ^[71.6s66] jest w literaturze angielskiej określany mianem koronki.Wolne lub zrośnięte w miseczkę łuski na płatkach u niektórych roślin, na granicy paznokcia i blaszki płatka.

wolne działki kielicha lub płatki korony nie są zrośnięte; przeciwieństwem są działki lub płatki częściowo zrośnięte (częściowo wolne) lub całkowicie zrośniętewolne działki kielicha lub płatki korony nie są zrośnięte; przeciwieństwem są działki lub płatki częściowo zrośnięte (częściowo wolne) lub całkowicie zrośnięte

Szczyt szypułki (łodygi) kwiatu na którym są osadzone poszczególne części kwiatu.

Może mieć różny kształt, zwykle mniej lub bardziej rozszerzony, przy tym płaski, wklęsły, wypukły, półkulisty, stożkowaty, wrzecionowaty lub kolumnowy.Szczyt szypułki (łodygi) kwiatu na którym są osadzone poszczególne części kwiatu.

mniej lub bardziej rozszerzony szczyt szypuły (łodygi) kwiatostanu typu koszyczek na którym są osadzone jego kwiatymniej lub bardziej rozszerzony szczyt szypuły (łodygi) kwiatostanu typu koszyczek na którym są osadzone jego kwiaty

Wydłużone w trzonek, kolumienkę, dno kwiatowe (lat. torus columnaris) na którym słupek lub słupkowie jest jest wyniesione ponad inne części kwiatu.

Odpowiednio karpofor dotyczy trzonka na którym jest wyniesiony owoc.Wydłużone w trzonek, kolumienkę, dno kwiatowe (lat. torus columnaris) na którym słupek lub słupkowie jest jest wyniesione ponad inne części kwiatu.

Dno kwiatowe kształtu rozszerzonego i wgłębionego, mieseczkowatego, częściowo obejmujące elementy kwiatu; często podczas dojrzewania owocu powiększa się i częściowo lub całkowicie otacza owoc.

Np. miseczka pękająca (lat. cupula accrescens) — buk (Fagus), kasztan (Castanea),
miseczka łuskowata (lat. cupula squamata) — dąb (Quercus),
miseczka jeżowata (lat. cupula echinata) — kasztan (Castanea),
miseczka miękko-jeżowata (lat. cupula muricata) — buk (Fagus).Dno kwiatowe kształtu rozszerzonego i wgłębionego, mieseczkowatego, częściowo obejmujące elementy kwiatu; często podczas dojrzewania owocu powiększa się i częściowo lub całkowicie otacza owoc.

Miseczkowato lub dzbankowato (hypancjum) zrośnięte nasadowe części kwiatu; czasem zrośnięte z zalążnią.

Po przekwitnięciu uczestniczą w tworzeniu owocu rzekomego (owoc szupinkowy).Miseczkowato lub dzbankowato (hypancjum) zrośnięte nasadowe części kwiatu; czasem zrośnięte z zalążnią.

Nasadowa część kwiatu w formie receptakulum tj. kształtu wklęsłego, dzbankowatego; na dnie i ściankach hypancjum znajdują się słupki, a przez otwór hypancjum wychodzą szyjki słupków ze znamionami (np. u Rosa ); hypancjum występuje np. w takich rodzajach jak: Rosa, wiesiołek (Oenothera), przywrotnik (Alchemilla).

Po przekwitnięciu, ze ścian hypancjum może tworzyć się owoc rzekomy (owoc szupinkowy) - np. w przypadku owoców Rosa .Nasadowa część kwiatu w formie receptakulum tj. kształtu wklęsłego, dzbankowatego; na dnie i ściankach hypancjum znajdują się słupki, a przez otwór hypancjum wychodzą szyjki słupków ze znamionami (np. u Rosa ); hypancjum występuje np. w takich rodzajach jak: Rosa, wiesiołek (Oenothera), przywrotnik (Alchemilla).

Szupinka (miseczka owocowa) to część w owocach rzekomych powstała przez rozrost innych części niż zalążnia, np. w jabłku szupinką jest cała część mięsista (poza skórzastymi łuskami komory nasiennej) powstała przez rozrost dna kwiatowego;

szupinką jest też mięsista część (hypancjum) w owocach Rosa;

miseczka żołędzia (u dębu (Quercus)) jest szupinką powstałą z listków podkwiatowych. Szupinka (miseczka owocowa) to część w owocach rzekomych powstała przez rozrost innych części niż zalążnia, np. w jabłku szupinką jest cała część mięsista (poza skórzastymi łuskami komory nasiennej) powstała przez rozrost dna kwiatowego;

miseczka żołędzia (u dębu (Quercus)) jest szupinką powstałą z listków podkwiatowych.

kwiat o symetrii grzbiecistej z taśmowato wydłużoną koroną po jednej stronie; np. często kwiaty brzeżne w koszyczku u rodziny astrowate s.l. (Asteraceae) to kwiaty języczkowe (słonecznik zwyczajny (Helianthus annuus)), podczas gdy kwiaty w centrum koszyczka to kwiaty rurkowekwiat o symetrii grzbiecistej z taśmowato wydłużoną koroną po jednej stronie; np. często kwiaty brzeżne w koszyczku u rodziny astrowate s.l. (Asteraceae) to kwiaty języczkowe (słonecznik zwyczajny (Helianthus annuus)), podczas gdy kwiaty w centrum koszyczka to kwiaty rurkowe

kwiaty zawierające zarówno część żeńską — słupek, jak i męską — pręciki

zobacz też rośliny dwupienne, rośliny jednopiennekwiaty zawierające zarówno część żeńską — słupek, jak i męską — pręciki

kwiaty wyłącznie ze słupkami (kwiaty żeńskie albo wyłącznie z pręcikami (kwiaty męskie);

zobacz też rośliny dwupienne, rośliny jednopiennekwiaty wyłącznie ze słupkami (kwiaty żeńskie albo wyłącznie z pręcikami (kwiaty męskie);

kwiaty jednopłciowe wyłącznie z pręcikami, bez słupków;

zobacz też kwiaty żeńskie (słupkowe), rośliny dwupienne, rośliny jednopiennekwiaty jednopłciowe wyłącznie z pręcikami, bez słupków;

kwiaty jednopłciowe wyłącznie ze słupkami, bez pręcików;

zobacz też kwiaty męskie (pręcikowe), rośliny dwupienne, rośliny jednopiennekwiaty jednopłciowe wyłącznie ze słupkami, bez pręcików;

Przez N-krotność (np. 2-krotne, 3-krotne, 4-krotne) określa się z ilu powtarzalnych elementów (np. listków okwiatu) jest zbudowany okółek. Np. kwiat może mieć 3 działki kielicha i 6 płatków korony w dwóch okółkach po 3 płatki, — mówimy wtedy że listki okwiatu są 3-krotne.

W przypadku liści dłoniastozłożonych określa z ilu listków jest złożony.Przez N-krotność (np. 2-krotne, 3-krotne, 4-krotne) określa się z ilu powtarzalnych elementów (np. listków okwiatu) jest zbudowany okółek. Np. kwiat może mieć 3 działki kielicha i 6 płatków korony w dwóch okółkach po 3 płatki, — mówimy wtedy że listki okwiatu są 3-krotne.

Powabnia to funkcjonalnie ta część rośliny, która zwabia zwierzęta zapylające kwiaty; w skład powabni wchodzą często obok części kwiatu także, atrakcyjnie zabarwione dla zapylaczy liście przykwiatowePowabnia to funkcjonalnie ta część rośliny, która zwabia zwierzęta zapylające kwiaty; w skład powabni wchodzą często obok części kwiatu także, atrakcyjnie zabarwione dla zapylaczy liście przykwiatowe

Pręciki to męskie organy w kwiecie służące do produkcji męskich gamet - pyłku kwiatowego. Pręcik jest przekształconym listkiem, składa się z nitki pręcika, łącznika i pylnika.Pręciki to męskie organy w kwiecie służące do produkcji męskich gamet - pyłku kwiatowego. Pręcik jest przekształconym listkiem, składa się z nitki pręcika, łącznika i pylnika.

Pylniki to końcowa część pręcika. U roślin okrytonasiennych składa się z dwóch worków pyłkowych, połączonych łącznikiem (utworzonym z górnej części nitki pręcika).

Każdy worek pyłkowy ma dwie komory pyłkowe w których rozwijają się ziarna pyłku z męskimi komórkami rozrodczymi.Pylniki to końcowa część pręcika. U roślin okrytonasiennych składa się z dwóch worków pyłkowych, połączonych łącznikiem (utworzonym z górnej części nitki pręcika).

Prątniczki to w różnym stopniu przekształcone pręciki. Przekształcenie polega zwykle na utracie pylników i ma różny kierunek. Zwykle prątniczki są płonne (nie produkujące pyłku).

Prątniczki mogą upodabniać się do dodatkowych płatków korony wzbogacając powabnię w kwiatach owadopylnych. Przykłady: powojnik (Clematis), piwonia (Paeonia), Rosa. Zwłaszcza u uprawianych odmian ozdobnych hodowcy mogą tą drogą uzyskiwac kwiaty o charakterze kwiatów pełnych.

Kolejny częsty kierunek przekształceń prątniczek to pełnienie funkcji miodników - wykształcają się na nich nektaria. Przykładem są gatunki z rodzaju jaskier (Ranunculus). Prątniczki to w różnym stopniu przekształcone pręciki. Przekształcenie polega zwykle na utracie pylników i ma różny kierunek. Zwykle prątniczki są płonne (nie produkujące pyłku).

Kolejny częsty kierunek przekształceń prątniczek to pełnienie funkcji miodników - wykształcają się na nich nektaria. Przykładem są gatunki z rodzaju jaskier (Ranunculus).

Ziarno pyłku to silnie zredukowany męski gametofit roślin nasiennych. W skrajnym przypadku dojrzałe ziarno pyłki składa się tylko z dwóch komórek - wegetatywnej i generatywnej. Jego rolą jest przeniesienie gamety męskiej do gametofitu żeńskiego.

Ziarna pyłku tworzą się pylnikach, w workach pylnikowych, w swej masie zwane pyłkiem kwiatowym. Po dojrzeniu są uwalniane: u roślin wiatropylnych jako pojedyncze ziarna pyłku, u innych ziarna są zwykle sklejone po kilka kitem pyłkowym.

Niekiedy wszystkie ziarna pyłku w pylniku są sklejone tak, że tworzą jedną masę (grudkę) — pyłkowinę — przenoszoną w całości, przez zapylające owady, na znamię słupka. Tak jest np. w rodzinach storczykowatych (Orchidaceae) i trojeściowatych (Asclepiadoideae).

Kształt ziaren pyłku, rzeźba ich powierzchni, ma znaczenie w systematyce jako stabilna cecha diagnostyczna. W szczególności ziarna pyłku różnych gatunków mają odmienną liczbę, wielkość i formę bruzd (colpus) — mniej lub bardziej wydłużonych zagłębień powierzchni ziarna pyłku. Z uwagi na dużą trwałość ścian komórkowych pyłku, analiza pyłkowa jest techniką pomocną w paleobotanice i archeologii.

Pyłek kwiatowy jest jednym z pożytków pszczelich, pokarmem białkowym. Pszczoły karmią nim swoje larwy.Ziarno pyłku to silnie zredukowany męski gametofit roślin nasiennych. W skrajnym przypadku dojrzałe ziarno pyłki składa się tylko z dwóch komórek - wegetatywnej i generatywnej. Jego rolą jest przeniesienie gamety męskiej do gametofitu żeńskiego.

Niekiedy wszystkie ziarna pyłku w pylniku są sklejone tak, że tworzą jedną masę (grudkę) — pyłkowinę — przenoszoną w całości, przez zapylające owady, na znamię słupka. Tak jest np. w rodzinach storczykowatych (Orchidaceae) i trojeściowatych (Asclepiadoideae).

Pyłek kwiatowy jest jednym z pożytków pszczelich, pokarmem białkowym. Pszczoły karmią nim swoje larwy.

kwiat o symetrii promienistej np. często kwiaty środkowe w koszyczku w rodzinie astrowate s.l. (Asteraceae) to kwiaty rurkowe a brzeżne to kwiaty języczkowe (słonecznik zwyczajny (Helianthus annuus))kwiat o symetrii promienistej np. często kwiaty środkowe w koszyczku w rodzinie astrowate s.l. (Asteraceae) to kwiaty rurkowe a brzeżne to kwiaty języczkowe (słonecznik zwyczajny (Helianthus annuus))

Słupek umieszczony w centrum kwiatu to organ żeński utworzony przez zrośnięcie się brzegami jednego lub większej liczby owocolistków.

Składa się z zalążni, szyjki słupka i znamienia słupka.

W zależności od umieszczenia w odniesieniu do dna kwiatowego można mówić o:

· słupku górnym - gdy słupek stoi na dnie kwiatowym - boki zalążni nie są zrośnięte z dnem kwiatowym,

· słupku siedzącym - gdy jest umieszczony bezpośrednio na dnie kwiatowym lub może być wyniesiony na trzoneczku,

· słupku dolnym - gdy słupek jest zagłębiony w dnie kwiatowym - boki zalążni są zrośnięte z dnem kwiatowym w mniejszym lub większym stopniu - w skrajnym przypadku z dna kwiatowego wystaje tylko szyjka słupka i jego znamię.Słupek umieszczony w centrum kwiatu to organ żeński utworzony przez zrośnięcie się brzegami jednego lub większej liczby owocolistków.

W zależności od umieszczenia w odniesieniu do dna kwiatowego można mówić o:

· słupku siedzącym - gdy jest umieszczony bezpośrednio na dnie kwiatowym lub może być wyniesiony na trzoneczku,

Szyjka słupka to górna, zwężona część słupka znajdująca się pomiędzy zalążnią a znamieniem słupka. Szyjka słupka może nie występować, wtedy znamię słupka wyrasta bezpośrednio z zalążni.Szyjka słupka to górna, zwężona część słupka znajdująca się pomiędzy zalążnią a znamieniem słupka. Szyjka słupka może nie występować, wtedy znamię słupka wyrasta bezpośrednio z zalążni.

Znamię słupka to szczytowa część słupka, zwykle wyniesione na szyjce słupka i rozszerzone lub podzielone na kilka łatek. Na znamieniu słupka osiada i kiełkuje pyłek. Przy braku szyjki słupka znamię wyrasta bezpośrednio z zalążni.

Rośliny wiatropylne mają szczególnie duże znamie słupka (podzielone na łatki, lepkie lub włochate) aby skuteczniej wychwytywać unoszące się ziarna pyłku.Znamię słupka to szczytowa część słupka, zwykle wyniesione na szyjce słupka i rozszerzone lub podzielone na kilka łatek. Na znamieniu słupka osiada i kiełkuje pyłek. Przy braku szyjki słupka znamię wyrasta bezpośrednio z zalążni.

Zalążnia to dolna rozszerzona część słupka zawierająca zalążki.Zalążnia to dolna rozszerzona część słupka zawierająca zalążki.

Zalążek to część zalążni z komórką jajową, z których po zapłodnieniu komórki jajowej rozwija się nasienie.Zalążek to część zalążni z komórką jajową, z których po zapłodnieniu komórki jajowej rozwija się nasienie.

Stylopodium to rozszerzona, mniej lub bardziej wypukła lub płaska, tarczowata podstawa szyjki słupka. Położona na zalążni poniżej szyjek słupka. Występuje np. w kwiatach rodziny selerowatych (Apiaceae) (z uwagi na spełnianą funkcję określana też jako krążek miodnikowy), w rodzaju ponikło (Eleocharis).Stylopodium to rozszerzona, mniej lub bardziej wypukła lub płaska, tarczowata podstawa szyjki słupka. Położona na zalążni poniżej szyjek słupka. Występuje np. w kwiatach rodziny selerowatych (Apiaceae) (z uwagi na spełnianą funkcję określana też jako krążek miodnikowy), w rodzaju ponikło (Eleocharis).

Prętosłup (gynostemium) to twór powstały przez zrośnięcie się pręcików i słupka w jedną całość.

Występuje w kwiatach roślin z rodzin: storczykowate (Orchidaceae) i trojeściowate (Asclepiadoideae).Prętosłup (gynostemium) to twór powstały przez zrośnięcie się pręcików i słupka w jedną całość.

W zależności od tego czy i ile można przeprowadzić płaszczyzn symetrii przez oś kwiata, wyróżniamy kwiaty o symetrii promienistej (więcej niż dwie płaszczyzny symetrii), grzbiecistej (jedna płaszczyzna symetrii - np. u kwiatów wargowych, kwiatów motylkowych, lub w rodzinie storczykowate (Orchidaceae)).

Rzadko spotykane są kwiaty o dwóch płaszczyznach symetrii (np. serduszka okazałe (Dicentra spectabilis)) lub kwiaty niesymetryczne bez płaszczyzn symetrii.W zależności od tego czy i ile można przeprowadzić płaszczyzn symetrii przez oś kwiata, wyróżniamy kwiaty o symetrii promienistej (więcej niż dwie płaszczyzny symetrii), grzbiecistej (jedna płaszczyzna symetrii - np. u kwiatów wargowych, kwiatów motylkowych, lub w rodzinie storczykowate (Orchidaceae)).

W kwiatach o symetrii promienistej układ poszczególnych części kwiatu (działek kielicha, płatków korony, okółków pręcików, listków i komór słupka) jest w taki sposób symetryczny, że można przeprowadzić więcej niż dwie płaszczyzny symetrii przez oś kwiata

możemy mieć też doczynienia z kwiatami o symetrii grzbiecistej lub z kwiatami niesymetrycznymiW kwiatach o symetrii promienistej układ poszczególnych części kwiatu (działek kielicha, płatków korony, okółków pręcików, listków i komór słupka) jest w taki sposób symetryczny, że można przeprowadzić więcej niż dwie płaszczyzny symetrii przez oś kwiata

Kwiat grzbiecisty ma tylko jedną płaszczyznę symetrii.

Należą tu np. kwiaty wargowe, kwiaty motylkowe, kwiaty w rodzinie storczykowatych (Orchidaceae).Kwiat grzbiecisty ma tylko jedną płaszczyznę symetrii.

W kwiatach wargowych płatki są zrośniętych w dwie wargi - górną i dolną - posiadają tylko jedną płaszczyznę symetri (są kwiatami grzbiecistymi) - lewa i prawa strona kwiatu są lustrzannym odbiciem; kwiaty wargowe występują np. w rodzinie jasnotowate (Lamiaceae) (warga dolna to zrośnięte 3 płatki których końce mogą się wyodrębniać jako łatki, warga górna może mieć dwie widoczne łatki) i trędownikowate (Scrophulariaceae).W kwiatach wargowych płatki są zrośniętych w dwie wargi - górną i dolną - posiadają tylko jedną płaszczyznę symetri (są kwiatami grzbiecistymi) - lewa i prawa strona kwiatu są lustrzannym odbiciem; kwiaty wargowe występują np. w rodzinie jasnotowate (Lamiaceae) (warga dolna to zrośnięte 3 płatki których końce mogą się wyodrębniać jako łatki, warga górna może mieć dwie widoczne łatki) i trędownikowate (Scrophulariaceae).

Kwiaty motylkowe występują w rodzinie bobowatych (Fabaceae) i posiadają specyficzną budowę: składają się z pięciu płatków, z nich dwa dolne są zrośnięte w strukturę zwaną łódeczką, okrywającą pręciki i słupek, dwa boczne płatki zwane są skrzydełkami, górny płatek to żagielek.Kwiaty motylkowe występują w rodzinie bobowatych (Fabaceae) i posiadają specyficzną budowę: składają się z pięciu płatków, z nich dwa dolne są zrośnięte w strukturę zwaną łódeczką, okrywającą pręciki i słupek, dwa boczne płatki zwane są skrzydełkami, górny płatek to żagielek.

Żagielek to górny płatek (zwykle z odgiętą, wywiniętą ku górze blaszką), jeden z pięciu płatków kwiatów motylkowych występujących u roślin z rodziny bobowatych (Fabaceae).Żagielek to górny płatek (zwykle z odgiętą, wywiniętą ku górze blaszką), jeden z pięciu płatków kwiatów motylkowych występujących u roślin z rodziny bobowatych (Fabaceae).

Szypułka to trzonek kwiatu a następnie owocu; w kwiatostanie to trzonek pojedynczego kwiatu.

Szypuła to odcinek łodygi niosący kwiatostan lub jego części, potem owocostan lub jego gałązki;

Oba terminy (szypuła/szypułka, lat. pedunculus/pedicellus, ang. peduncle/pedicel) często są używane zamiennie lub w odwrotnym znaczeniu. Szypułka to trzonek kwiatu a następnie owocu; w kwiatostanie to trzonek pojedynczego kwiatu.

Oba terminy (szypuła/szypułka, lat. pedunculus/pedicellus, ang. peduncle/pedicel) często są używane zamiennie lub w odwrotnym znaczeniu.

±Zgrubiała część szypułki pomiędzy kwiatem a ±stawowatym zgrubieniem szypułki. Odpada razem z owocem. Np. u szczawiu kędzierzawego (Rumex crispus), ślazu zygmarka (Malva alcea).±Zgrubiała część szypułki pomiędzy kwiatem a ±stawowatym zgrubieniem szypułki. Odpada razem z owocem. Np. u szczawiu kędzierzawego (Rumex crispus), ślazu zygmarka (Malva alcea).

Miodnik to organ gruczołowy wydzielający nektar — słodki sok zwabiający owady (przystosowanie do owadopylności);

Miodniki często spotyka się w obrębie kwiatu, na liściach przykwiatowych, (często tę funkcję pełnią prątniczki), czasem na ogonkach liściowych lub na innych częściach rośliny tzw. miodniki pozakwiatowe.

Nektar jest jednym z pożytków pszczelich; z nektaru pszczoły wytwarzają miód.Miodnik to organ gruczołowy wydzielający nektar — słodki sok zwabiający owady (przystosowanie do owadopylności);

Nektar jest jednym z pożytków pszczelich; z nektaru pszczoły wytwarzają miód.

Zapylenie to przeniesienie pyłku kwiatowego na znamię słupka (u okrytozalążkowych) lub zalążek (u nagozalążkowych), w następstwie prowadzi do zapłodnienia.

Zapylenie może być wspomagane przez wiatr - wiatropylność lub zwierzęta, najczęściej owady - owadopylność.

Zapłodnienie to połączenie komórek rozrodczych męskiej i żeńskiej, haploidalnych gamet. W jego wyniku powstaje diploidalna zygota dająca początek nowemu pokoleniu.

Jeśli zapylenie zachodzi w obrębie tej samej rośliny to jest to samozapylenie — a w efekcie także i samozapłodnienie. Jeśli dochodzi do tego pomiędzy osobnikami nie będącymi klonem to mamy doczynienie z zapyleniem krzyżowym (i zapłodnieniem krzyżowym)Zapylenie to przeniesienie pyłku kwiatowego na znamię słupka (u okrytozalążkowych) lub zalążek (u nagozalążkowych), w następstwie prowadzi do zapłodnienia.

Zapłodnienie to połączenie komórek rozrodczych męskiej i żeńskiej, haploidalnych gamet. W jego wyniku powstaje diploidalna zygota dająca początek nowemu pokoleniu.

Klejstogamia jest przypadkiem gdy do zapylenia i zapłodnienia dochodzi w zamkniętym kwiecie na drodze (samozapylenie, samozapłodnienie). W rodzaju fiołek (Viola) część gatunków wytwarza dwa rodzaje kwiatów, jedne typowe, owadopylne i kwiaty klejstogamiczne o zredukowanej koronie lub bez korony, nie rozkwitające.

Chasmogamia to przypadek typowy, odwrotny niż klejstogamia, tj. do zapylenia i zapłodnienia dochodzi po otwarciu kwiatu, zwykle na drodze zapylenia krzyżowego tj. pyłkiem z innej rośliny.Klejstogamia jest przypadkiem gdy do zapylenia i zapłodnienia dochodzi w zamkniętym kwiecie na drodze (samozapylenie, samozapłodnienie). W rodzaju fiołek (Viola) część gatunków wytwarza dwa rodzaje kwiatów, jedne typowe, owadopylne i kwiaty klejstogamiczne o zredukowanej koronie lub bez korony, nie rozkwitające.

przenoszenie pyłku na znamię słupka za pośrednictwem owadów; ewolucyjne przystosowanie do owadopylności występuje u wielu roślin kwiatowych - umożliwia skuteczny transport pyłku do innego oddalonego egzemplarza tego gatunku, co sprzyja utrzymaniu większej zmienności w obrębie populacji - a jest to korzystne zjawisko dla przetrwania DNA w dłuższej perspektywie

przeważnie rolę zapylaczy wykonują błonkówki (w tym pszczoły i trzmiele), muchówki i motyle

owady są zachęcane do odwiedzenia kwiatu wieloma środkami wabiącymi - barwą i kształtem (w skrajnym przypadkach okwiat może przypominać samicę danego gatunku owada np. u dwulistnika muszego (Ophrys insectifera)), zapachem, wydzielaniem pokarmu dla owadów - nektaru,

związek pomiędzy danym gatunkiem rośliny a owadami może być luźny - gdy wiele grup owadów może brać udział w zapylaniu, ściślejszy np. u koniczyna (Trifolium) gdzie zapylać mogą tylko trzmiele a pszczoły już nie lub ścisłu - gdy zapyleczem może być tylko jeden wyspecjalizowany gatunek owada np. u figowiec właściwy (Ficus carica) tylko jeden określony gatunek osyprzenoszenie pyłku na znamię słupka za pośrednictwem owadów; ewolucyjne przystosowanie do owadopylności występuje u wielu roślin kwiatowych - umożliwia skuteczny transport pyłku do innego oddalonego egzemplarza tego gatunku, co sprzyja utrzymaniu większej zmienności w obrębie populacji - a jest to korzystne zjawisko dla przetrwania DNA w dłuższej perspektywie

owady są zachęcane do odwiedzenia kwiatu wieloma środkami wabiącymi - barwą i kształtem (w skrajnym przypadkach okwiat może przypominać samicę danego gatunku owada np. u dwulistnika muszego (Ophrys insectifera)), zapachem, wydzielaniem pokarmu dla owadów - nektaru,

przenoszenie pyłku na znamię słupka za pośrednictwem wiatru;

ewolucyjne przystosowanie do wiatropylności jest uważane za prymitywną cechę, w dużym stopniu opiera się na przypadku, dla skutecznego zapylenia jest konieczne są przystosowania kwiatu - okwiat jest zredukowany, niepozorny lub go brak, pręciki mają długi wiotkie nitki (co służy lepszemy wytrząsaniu pyłku przy podmuchach wiatru) a znamię słupka jest podzielone na lepkie ramiona co służy lepszemu wyłapywaniu pyłku unoszącego sie w powietrzu;

typem kwiatostanu przystosowanego do wiatropylności jest kotkaprzenoszenie pyłku na znamię słupka za pośrednictwem wiatru;

typem kwiatostanu przystosowanego do wiatropylności jest kotka

gatunki o kwiatach jednopłciowych u których poszczególne osobniki mają bądź kwiaty męskie (pręcikowe), bądź kwiaty żeńskie (słupkowe); tak jakby kwiaty męskie i żeńskie "na dwóch osobnych pniach", stąd nazwa; zobacz też rośliny jednopiennegatunki o kwiatach jednopłciowych u których poszczególne osobniki mają bądź kwiaty męskie (pręcikowe), bądź kwiaty żeńskie (słupkowe); tak jakby kwiaty męskie i żeńskie "na dwóch osobnych pniach", stąd nazwa; zobacz też rośliny jednopienne

gatunki o kwiatach jednopłciowych u których na jednym osobniku znajdują się kwiaty męskie (pręcikowe) i kwiaty żeńskie (słupkowe); nazwa stąd, że kwiaty męskie i żeńskie znajdują się "jakby na jednym pniu"; zobacz też rośliny dwupiennegatunki o kwiatach jednopłciowych u których na jednym osobniku znajdują się kwiaty męskie (pręcikowe) i kwiaty żeńskie (słupkowe); nazwa stąd, że kwiaty męskie i żeńskie znajdują się "jakby na jednym pniu"; zobacz też rośliny dwupienne

przystosowanie ewolucyjne roślin kwiatowych utrudniające samozapylenie (i samozapłodnienie) w kwiecie - pręciki dojrzewają wcześniej niż słupek

odwrotna sytuacja to przedsłupność, gdy słupek jest dojrzały wcześniej niż dojrzewają pylnikiprzystosowanie ewolucyjne roślin kwiatowych utrudniające samozapylenie (i samozapłodnienie) w kwiecie - pręciki dojrzewają wcześniej niż słupek

Specjalny rodzaj organizmów będących mieszańcami dwóch gatunków i mających podwojoną liczbie chromosomów w stosunku do "normalnych mieszańców".

"Normalne mieszańce" międzygatunkowe mają komplet chromosomów od każdego z rodziców (n+m); z uwagi na problemy podziału chromosomów podczas mejozy zwykle takie mieszańce są bezpłodne; jeśli czasami tworzą się gamety o niezredukowanej liczbie chromosomów (n+m), to ich połączenie daje płodne potomstwo 2(n+m) - bo nie ma problemów z podziałem podczas mejozy; w naturze spotyka się gatunki mieszańcowe będące allotetraploidami (amfidiploidami) (mają one 2n chromosomów od jednego gatunku wyjściowego i 2 m chromosomów od drugiego gatunku wyjściowego - w sumie 4 komplety chromosomów - "tetra").Specjalny rodzaj organizmów będących mieszańcami dwóch gatunków i mających podwojoną liczbie chromosomów w stosunku do "normalnych mieszańców".