f
w. długokończysta
cinerea × viminalis
fu
wierzba Wimmera
purpurea × caprea
wierzba Smitha
caprea × viminalis
opis
Drzewa lub krzewy, a u wysokogórskich gatunków płożące się krzewinki.
Liście niepodzielone, siedzące lub ogonkowe, często brzegiem ząbkowane lub piłkowane, nagie lub owłosione.
Rośliny rozdzielnopłciowe, dwupienne, kwiaty w gęstych lub rozpierzchłych kotkach (gdy zwarte i owłosione to potocznie zwane baziami).
U podstawy każdego kwiatu znajduje się listek (przysadka), który często jest owłosiony, sam kwiat jest pozbawiony okwiatu. Pręciki są dwa (rzadziej 3 lub 5), ich nitki mogą być zrośnięte lub nie, owłosione lub nagie. Słupek jest pojedynczy, owłosiony lub nagi, z dłuższą lub krótszą szyjką i 2-4 znamionami. Zalążnia górna, siedząca lub na trzoneczku. Oprócz pręcików lub słupka w kwiecie znajduje się jeden lub dwa gruczoły miodnikowe.
Kwitnienie może odbywać się równocześnie z rozwojem liści lub przed ich rozwojem.
Owocem jest dwuklapowa torebka, klapy otwierając się często zwijają się ślimakowato. Nasiona z włoskami lotnymi u nasady, sama skorupa nasienna jest naga.Drzewa lub krzewy, a u wysokogórskich gatunków płożące się krzewinki.
Rośliny rozdzielnopłciowe, dwupienne, kwiaty w gęstych lub rozpierzchłych kotkach (gdy zwarte i owłosione to potocznie zwane baziami).
Kwitnienie może odbywać się równocześnie z rozwojem liści lub przed ich rozwojem.
oznaczanie
dodatkowe klucze:
Wierzby można oznaczać wczesną wiosną, przed pełnym rozwojem liści, na podstawie cech kwiatów (zarówno z egzemplarzy męskich, jak i żeńskich) i cech gałązek. Można też oznaczać je na podstawie liści i innych cech dostępnych latem, gdy nie ma już dostępnych ani kwiatów, ani owoców.
Oczywiście najlepiej jest zebrać z oznaczanych egzemplarzy materiał zielnikowy dwukrotnie — w pełni kwitnienia i latem, gdy liście są całkowicie ukształtowane.
Specyficzną cechą dla niektórych gatunków wierzb są:
Listwy na drewnie. Obserwuje się ja po ściągnięciu kory z gałązek 2-4 letnich i mają formy wąskich, klinowatych, wystających listewek różnej długości (do kilku milimetrów do kilku centymetrów).Wierzby można oznaczać wczesną wiosną, przed pełnym rozwojem liści, na podstawie cech kwiatów (zarówno z egzemplarzy męskich, jak i żeńskich) i cech gałązek. Można też oznaczać je na podstawie liści i innych cech dostępnych latem, gdy nie ma już dostępnych ani kwiatów, ani owoców.
Specyficzną cechą dla niektórych gatunków wierzb są:
Gruczoły miodnikowe. Zwykle jest tylko jeden, przyosiowy (górny, przedni) położony pomiędzy słupkiem lub pręcikami a osią kotka. Jeśli występuje drugi to jest oddosiowy (dolny, tylny) położony pomiędzy pylnikami lub słupkiem a przysadką.Gruczoły miodnikowe. Zwykle jest tylko jeden, przyosiowy (górny, przedni) położony pomiędzy słupkiem lub pręcikami a osią kotka. Jeśli występuje drugi to jest oddosiowy (dolny, tylny) położony pomiędzy pylnikami lub słupkiem a przysadką.
oznaczanie w stanie ulistnionym
|
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
| ||||||||||||||||||||||||||
|
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
| ||||||||||||||||||||||||||
|
| ||||||||||||||||||||||||||
|
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Przylistki przyrośnięte do ogonka liściowego, opadają razem z liściem. · ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony · ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony | ||||||||||||||||||||||||||
|
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Ogonki liściowe w kątach których znajdują się pączki generatywne, jesienią są wyraźnie rozszerzone. · ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony · ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony Brzegi potoków, kamieńce, wód, wydmy nadmorskie.
Na glebach przepuszczalnych, zasobnych, zwykle zasadowych, znosi suszę. | ||||||||||||||||||||||||||
|
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Ogonki liściowe przy pączkach generatywnych nie są rozszerzone. · ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony · ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony ⇒ Salix acutifolia (wierzba ostrolistna)  wierzba kaspijska ·
syn. Salix daphnoides var. acutifolia · 491 Klony męskie sadzone na piaskach, dla ich umocnienia. | ||||||||||||||||||||||||||
|
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Przylistki niezrośnięte z ogonkiem liściowym; zwykle szybko opadają. | ||||||||||||||||||||||||||
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Blaszka liściowa odwrotnie lancetowata. · ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony Brzegi i kamieniste inicjalne terasy górskich potoków, rowy melioracyjne, brzegi mokradeł, nasypy. Na zasobnych glebach szkieletowych o różnym odczynie, znosi zalewy. | ||||||||||||||||||||||||||
|
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Blaszka liściowa nie jest odwrotnie lancetowata. · ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony | ||||||||||||||||||||||||||
|
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
| ||||||||||||||||||||||||||
|
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
| ||||||||||||||||||||||||||
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Liście podługowate, blaszka w części środkowej z równoległymi krawędziami. · ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony · ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony Zarośla nadwodne, rowy, brzegi rzek i potoków, odporna na okresowe zalewanie i działanie kry; także sadzona.
Na glebach żyznych, gliniastych, głębokich, ze zmiennym poziomem wód gruntowych; światłolubna. | ||||||||||||||||||||||||||
|
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Liście lancetowate, blaszka w części środkowej bez równoległych krawędzi. · ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony · ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony W przybrzeżnych zadrzewieniach i zaroślach przy potokach i rzekach oraz przy rożnego rodzaju ciekach i zbiornikach wodnych.
Na glebach przepuszczalnych, także kamienistych, wilgotnych, znosi krótkotrwałe zalewy. Światłożądna, nie znosi zacienienia. | ||||||||||||||||||||||||||
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Liście na początku rozwoju czerwone. ⇒ Salix eriocephala (wierzba amerykanka)
syn. Salix ‘Americana’ · 491 Znajdujący się w uprawie klon męski niewiadomego pochodzenia. Prawdopodobnie krzyżówka północnoamerykańskich gatunków S. cordata Michx i S. gracilis N.J. Andersson. Do Europy wprowadzony w 1885r. dla upraw wikliniarskich (elastyczne czerwono zabarwione pędy) i umacniania brzegów rzek. | ||||||||||||||||||||||||||
|
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Liście na początku rozwoju nie są czerwone. | ||||||||||||||||||||||||||
|
| ||||||||||||||||||||||||||
|
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
Brzegi rzek i potoków górskich, wilgotne zbocza wąwozów, żwirowiska, pobrzeżne zarośla.
W uprawie znajduje się odmiana wąskolistna o wybitnie podwiniętych krawędziach liści. | ||||||||||||||||||||||||||
|
| ||||||||||||||||||||||||||
|
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Pędy proste, wzniesione. · ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony W górach w subalpejskich zaroślach, w miejscach wilgotnych, w piętrze kosówki.
Na niżu na wschodzie Polski, błotniste łąki, podmokłe brzegi jezior i strumieni, obrzeża torfowisk. | ||||||||||||||||||||||||||
|
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Pąki tępe. · ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony Tatry w piętrze kosodrzewiny i alpejskim, wilgotne skały, doliny potoków, tylko na granicie. | ||||||||||||||||||||||||||
|
| ||||||||||||||||||||||||||
|
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Włoski na spodzie liści ułożone równolegle do nerwów bocznych. Dorosłe liście górą wyłysiałe, dołem gęsto przylegająco owłosione, całobrzegie. Nerwów bocznych 25-30 par. Pospolita na niżu, na terenach zalewowych i silnie podmokłych, także narażonych na działanie kry, wzdłuż rzek i potoków, na żyznych, zasobnych w wapń madach nadrzecznych.
Od wieków użytkowana dla giętkich młodych pędów, wikliny. Współcześnie także sadzona w uprawach na biomasę jako tzw. wierzba energetyczna. | ||||||||||||||||||||||||||
|
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Włoski na spodzie liści ułożone równolegle do nerwu głównego. | ||||||||||||||||||||||||||
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Blaszka liściowa 1.5-3.5 cm długości i 4-6 mm szerokości; całobrzega. ⇒ Salix repens ssp. rosmarinifolia (wierzba rokita)
syn. Salix rosmarinifolia · 491 odmokłe łąki, torfowiska niskie, łozowiska, gleby piaszczyste, rzadziej widne bory sosnowe. | ||||||||||||||||||||||||||
|
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
| ||||||||||||||||||||||||||
|
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
| ||||||||||||||||||||||||||
|
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
| ||||||||||||||||||||||||||
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
Zarośla nadwodne, rowy, brzegi rzek i potoków, odporna na okresowe zalewanie i działanie kry; także sadzona. Na glebach żyznych, gliniastych, głębokich, ze zmiennym poziomem wód gruntowych; światłolubna. | ||||||||||||||||||||||||||
|
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
| ||||||||||||||||||||||||||
|
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Przylistki przyrośnięte do ogonka liściowego; opadają razem z liśćmi. Brzegi potoków, kamieńce, wód, wydmy nadmorskie. Na glebach przepuszczalnych, zasobnych, zwykle zasadowych, znosi suszę. | ||||||||||||||||||||||||||
|
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Przylistki niezrośnięte z ogonkiem liściowym, opadają przed liśćmi. | ||||||||||||||||||||||||||
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Drzewo, rzadziej krzew. · ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony Łozowiska, olszyny, podmokłe łąki, brzegi torfowisk, szuwarów, obrzeża lasów.
Przeważnie na glebach kwaśnych, torfowych. Drzewo światłożądne. | ||||||||||||||||||||||||||
|
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Blaszka liściowa zwykle 3-5 cm długości. | ||||||||||||||||||||||||||
|
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Liście podczas suszenia wyraźnie ciemnieją (stają się ciemnobrązowe). · ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony Miejsca wilgotne, podmokłe łąki, obrzeża torfowisk, moczary źródliskowe, rowy odwadniają, łozowiska.
Częściej na żyźniejszych glebach piaszczysto-gliniastych. | ||||||||||||||||||||||||||
|
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Liście podczas suszenia nie ciemnieją. Jeśli są spodem owoszczone to na całej powierzchni, łącznie z wierzchołkiem. · ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony | ||||||||||||||||||||||||||
|
| ||||||||||||||||||||||||||
|
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
⇒ Salix triandra ssp. discolor (wierzba migdałowa)
syn. Salix amygdalina · 491 Zarośla nadwodne, rowy, brzegi rzek i potoków, odporna na okresowe zalewanie i działanie kry; także sadzona. Na glebach żyznych, gliniastych, głębokich, ze zmiennym poziomem wód gruntowych; światłolubna. | ||||||||||||||||||||||||||
|
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
| ||||||||||||||||||||||||||
Tutaj także wierzba płożąca typowa odm. piaskowa (Salix repens ssp. repens var. arenaria). | ||||||||||||||||||||||||||
|
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
| ||||||||||||||||||||||||||
|
| ||||||||||||||||||||||||||
|
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Przylistki drobne, szybko opadają. W górach w subalpejskich zaroślach, w miejscach wilgotnych, w piętrze kosówki. Na niżu na wschodzie Polski, błotniste łąki, podmokłe brzegi jezior i strumieni, obrzeża torfowisk. | ||||||||||||||||||||||||||
|
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Przylistki duże, trwałe. | ||||||||||||||||||||||||||
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
⇒ Salix ×dasyclados (wierzba długokończysta)
syn. Salix cinerea × viminalis · Salix dasyclados · Salix cinerea × viminalis · 491 W uprawie jako wierzba koszykarska znajduje się klon żeński.
Spontaniczne mieszańce są rzadkie.
Brzegi wód, szczególnie rzek. | ||||||||||||||||||||||||||
po zalogowniu, w pełnej wersji atlasu, jest tu dodatkowa, zwarta, wersja klucza - wygodna w użyciu gdy chcemy szybko zorientować się w jego strukturze lub znamy już klucz i chcemy szybciej dojść do celu; przycisk logowania jest w prawym górnym rogu strony
właściwości i zastosowanie
⇈🌱
W medycynie stosuje się Salicis cortex (kora wierzby) i Salicis corticis extractum siccum (wyciąg suchy z kory wierzby) — cała lub rozdrobniona wysuszona kora młodych gałęzi lub całe wysuszone gałązki różnych gatunków z rodzaju wierzba (Salix), m.in. wierzba purpurowa (Salix purpurea), wierzba wawrzynkowa (Salix daphnoides), wierzba krucha (Salix fragilis).
Kora wchodzi w skład Species antipyreticae (zioła przeciwgorączkowe) i Species antirheumaticae (zioła przeciwreumatyczne).W medycynie stosuje się Salicis cortex (kora wierzby) i Salicis corticis extractum siccum (wyciąg suchy z kory wierzby) — cała lub rozdrobniona wysuszona kora młodych gałęzi lub całe wysuszone gałązki różnych gatunków z rodzaju wierzba (Salix), m.in. wierzba purpurowa (Salix purpurea), wierzba wawrzynkowa (Salix daphnoides), wierzba krucha (Salix fragilis).