atlas-roslin.pl

Hepatica nobilis Schreb. [🔉 he·pa·ti·ka *]

przylaszczka pospolita, trojanek
Hepatica nobilis Gersault [🔉 he·pa·ti·ka *] · Hepatica nobilis Mill. [🔉 he·pa·ti·ka *] · Hepatica triloba Gilib. [🔉 he·pa·ti·ka tri·lo·ba]
autorzy i statusy taksonu są widoczne na szerszym ekranie 🛈
Hepatica nobilis (przylaszczka pospolita)
pokrój
Hepatica nobilis (przylaszczka pospolita)
pokrój
Hepatica nobilis (przylaszczka pospolita)
grupa kwitnących roślin
Hepatica nobilis (przylaszczka pospolita)
kwiat - widok z boku
Hepatica nobilis (przylaszczka pospolita)
Hepatica nobilis (przylaszczka pospolita)
kwiat
Hepatica nobilis (przylaszczka pospolita)
pąki
Hepatica nobilis (przylaszczka pospolita)
trójklapowe zeszłoroczne, zimujące liście odziomkowe
Hepatica nobilis (przylaszczka pospolita)
Hepatica nobilis (przylaszczka pospolita)
Hepatica nobilis (przylaszczka pospolita)

opis

cechy diagnostyczne w kluczu:Ranunculaceae (jaskrowate)kl 582
Charakterystyczne, niebieskie kwiaty pojawiają się wczesną wiosną od marca do kwietnia, pojedynczo na pędzie kwiatostanowym z trzema liściami umieszczonymi tuż pod kwiatem. Liście te imitują działki kielicha. Liście odziomkowe także charakterystyczne, trójklapowe, klapy całobrzegie, jajowate.
Hepatica nobilis (przylaszczka pospolita)
Hepatica nobilis (przylaszczka pospolita)
kielich pozorny z liści podkwiatowych
Bylina kłączowa, kłącze krótkie. Pędy kwiatostanowe 5-15 (25) cm wysokości, z jednym kwiatem.

Liście odziomkowe trójklapowe, klapy całobrzegie, jajowate, ich nasada sercowata. Liście zeszłoroczne pozostają zielone przez zimę i są zastępowane nowymi dopiero po przekwitnięciu roślin, pod koniec kwietnia. Liście ciemnozielone o owłosionej, z czasem łysiejącej powierzchni.

Kwiaty pojedynczo na pędzie kwiatostanowym wysokości 8-15 (25) cm. Na pędzie trzy liście umieszczonymi tuż pod kwiatem. Liście te imitują działki kielicha - tworzą trwały nibykielich, pozostający i w czasie owocowania. Kwiaty niebieskofioletowe, rzadziej różowe lub ciemnoczerwone, średnicy do 4 cm. Płatków 6-8 (10), łatwo odpadają.

Owocem są orzeszki z krótkim dzióbkiem — elajosomem, rozsiewany przez mrówki (myrmekochoria).

Kwitnienie wczesną wiosną od marca do kwietnia, w wyższych położeniach odpowiednio później. Na noc i w czasie chłodnej i pochmurnej pogody kwiaty zamykają się i zwieszają.

występowanie

Takson rodzimy lub trwale zadomowiony. [491]
wystepowanie - Hepatica nobilis (przylaszczka pospolita)
Do 2014r. podlegała ochronie ścisłej. Obecnie nie jest chroniona.
Hepatica nobilis (przylaszczka pospolita)
ekologiczne liczby wskaźnikowe Hepatica nobilis (przylaszczka pospolita)
Dość częsta na niżu, w górach brak. Występuje w cienistych i wilgotnych lasach liściastych i zaroślach na glebach żyznych, umiarkowanie kwaśnych lub zasadowych.
Gatunek charakterystyczny (Ch.) dla:
space_elw

Różne parametry ekologiczne, z objaśnieniem - opisowym rozwinięciem tekstowym, są podane tekstem po zalogowaniu.

wybrane okazy · selected collections

#11
mr.319
leg. Maciej Romański
/Suwalszczyzna/
#9
bg.080308-2
leg. Błażej Gierczyk
/rez. "Śnieżycowy Jar" koło Starczanowa/
#7
bl.060412-2
leg. Barbara Łotocka
#3
jkr.090405-2
leg. Jerzy Kruk
/Jura/
#4
jmak.183
leg. Jarosław Makowski
/ogr. zielny, Niemcy/
/cv. Rosea Plena/
#3
jmak.180424-1
leg. Jarosław Makowski
/Jura Szwabska, Niemcy/
#1
js.120504-1
leg. Jacek Soboń
/ok. Wlenia/

właściwości i zastosowanie

wymagania uprawowe Hepatica nobilis (przylaszczka pospolita)
🌱
Krajowa bylina z krótkimi kłączami, rośnie w wilgotnych lasach i zaroślach, na glebach nie przesychających, stale umiarkowanie wilgotnych.

Uprawiana w ogrodach, w miejscach cienistych i wilgotnych, pod krzewami lub drzewami, najlepiej na glebie gliniastej, zasadowej. W sprzyjających jej warunkach tworzy całoroczną, zimozieloną okrywę i jest trwała.

Odmiany różnią się barwą kwiatów - obok typowych niebieskiej i fioletowoniebieskiej, także odmiany z kwiatami białymi, karminowoczerwonymi i formy pełnokwiatowe.

Cała roślina słabo trująca. Czynnikiem toksycznym jest protoanemonia, działająca drażniąco na błony śluzowe przewodu pokarmowego, skórę i spojówki. Po spożyciu znacznej ilości rośliny mogą wystąpić objawy nieżytu żołądkowo-jelitowego.
💠 rabata bylinowa • 🟩 okrywowe lub zadarniające • "runa leśnego" • ▩ grupa/płat
byliny ogrodowe • częściowo zimozielona
trwała • słabo trująca
wysokość: 10 – 15 cm
kwitnienie: od marca do kwietnia

wymagania i uprawa

🌸
🔆 miejsce: ⛅ półcieniste • ☁ cieniste • z wilgotnym powietrzem
💧 woda: gleba przeciętnie wilgotna (świeża) • nie znosi przesuszania • nie znosi gleby podmokłej
☷ gleba: żyzna • przeciętna ogrodowa • próchniczna • odczyn zbliżony do obojętnego • preferuje zasadową
❄️ zimowanie: strefa mrozoodporności 3

Wymagania (optimum rozwoju/konkurencyjności na naturalnych stanowiskach wg ekologicznych liczb wskaźnikowych): światło — półcień • woda — gleba sucha lub gleba przeciętnie wilgotna • próchnica — gleba mineralno-próchnicza, zasobna w humus • ciepło — miejsce przeciętnie ciepłe lub miejsce wybitnie ciepłe • zwięzłość — gleba średnio zwięzła • żyznośćpomiędzy podłoże umiarkowanie żyzne a podłoże żyzne

Gleba powinna być stale umiarkowanie wilgotna, najlepiej o odczynie zasadowym.

🌱 Sadzenie, wysiew, rozmnażanie:

16 szt./m2 • rozstawa: 25 × 25 cm
z nasion [zaraz po zbiorze lub zimą, utrzymywać stale wilgotne podłoże]
przez podział [po kwitnieniu (maj-czerwiec) lub sierpień]

🌱 🌸

odmiany uprawne (#9) ⇒ analiza dostępności roślin i nasion

bez odmiany
‘albiflora’ — kwiaty białe
‘Plena’ — kwiaty pełne
‘pubescens’ — silnie rosnąca forma silnie owłosiona; liście ± marmurkowate
‘rosea’ — kwiaty różowe
‘Rosea Plena’ — kwiaty różowe, pełne
‘Tousen (var. japonica)’ — kwiaty pełne, jasnoniebieskie, w centrum białawe
‘Tsumabeni (var. japonica)’ — płatki jasnoróżowe, przy wierzchołkach amarantowe
‘variegata’ — liście biało marmurkowate, klapy tępe
symbolami ◼ ◕ ◑ ◔ ○ ▫ pokazano częstość występowania odmiany w ofercie handlowej, od najwyższej do najniższej; nazwy na żółtym tle są linkowane do własnej strony odmiany

nomenklatura, etymologia ℹ️

poznanie znaczenia i pochodzenia nazwy ułatwia jej zapamiętanie
Hepatica nobilis Schreb. [🔉 he·pa·ti·ka *]Hepatica nobilis Gersault [🔉 he·pa·ti·ka *] · Hepatica nobilis Mill. [🔉 he·pa·ti·ka *] · Hepatica triloba Gilib. [🔉 he·pa·ti·ka tri·lo·ba](pl) przylaszczka pospolita · trojanek
trilobus, -a, -um, trilobatus, -a, -um (adj.) — trójklapowy; botaniczny epitet złożony z greckiego (i łacińskiego) przedrostka tri- (potrójny) i greckiego słowa lobos (klapa); lub w silniej latinizowanej formie trilobatus
literatura · references
specyfikacja literatury jest widoczna na szerszym ekranie 🛈
ta strona być może używa ciasteczek (cookies), korzystając z niej akceptujesz ich użycie — więcej informacji