atlas-roslin.pl

Fam. Lamiaceae [🔉 la·mi·a·ce·ē]

jasnotowate, wargowe
Labiatae [🔉 la·bi·a·te]
autorzy i statusy taksonu są widoczne na szerszym ekranie 🛈
Kwiaty o koronie wyraźnie grzbiecistej, z jedną lub dwoma wargami.
flora Polski, większość też uprawiana ozdobna lub zioła
... pręciki nie dłuższe od górnej wargi
obce uprawiane ozdobne
przyprawy
objaśnienie skrótów
↓nie(z) kielich jednowargowy całobrzegi przypominający przysadkę
Origanum majorana (lebiodka majeranek)
▶ Origanum majorana L. (lebiodka majeranek)
majeranek · (potocznie: "majeranek ogrodowy") · syn. Majorana hortensis Moench · takson uprawiany[491]
↑nie ↓nie(z) kielich silnie powiększony, lejkowaty
Molucella laevis (gniazdeczka dzwonkowate)
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
▶ Molucella laevis L. (gniazdeczka dzwonkowate)
dzwonki irlandzkie · dzwony irlandzkie · (potocznie: "molucella") · takson uprawiany[491]
  Nieczęsto uprawiany jednoroczny kwiat ozdobny.
↑nie ↓nie(z) korona pozornie jednowargowa
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
↓nie(z) warga dolna trójłatkowa
Ajuga genevensis
Ajuga reptans (dąbrówka rozłogowa)
XL
pokrój
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· W rurce korony znajduje się pierścień włosków.
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
↑nie (z) warga dolna pozornie 5-łatkowa
Teucrium chamaedrys
Teucrium scordium (ożanka czosnkowa)
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Rurka korony wewnątrz naga.
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
↑nie ↓nie(z) korona prawie promienista z czteroma łatkami
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
↓nie(z) tylko dwa pręciki w pełni rozwinięte
Lycopus europaeus (karbieniec pospolity)
3D
kwiaty
Lycopus europaeus
kwitnący pęd
Lycopus europaeus (karbieniec pospolity)
brzeg liścia i górna powierzchnia w zbliżeniu
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Korona biała purpurowo punktowana, niewiele dłuższa od kielicha.
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
▶ Lycopus europaeus L. (karbieniec pospolity)
wystepowanie - Lycopus europaeus (karbieniec pospolity)
takson rodzimy lub trwale zadomowiony[491]
  Pospolity na niżu i pogórzu. W górach rzadko spotykany. W miejscach podmokłych, w olszynach, na brzegach wód stojących i płynących, zabagnionych, raczej żyznych.
↑nie (z) wszystkie cztery pręciki dobrze rozwinięte
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Liście niepodzielone.
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
↓nie(z) nibyokółki kwiatowe jednostronne, podsadki dachówkowato zachodzące na siebie
Elsholtzia ciliata (marzymięta grzebieniasta)
Elsholtzia ciliata (marzymięta grzebieniasta)
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Pręciki dolne znacznie dłuższe od górnych, wszystkie wzniesione. Pylniki złączone ze sobą.
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
↑nie (z) nibyokółki wszechstronne, podsadki nie zachodzą na siebie dachówkowato
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Nibyokółki wszechstronne, podsadki nie zachodzą na siebie dachówkowato.
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
  Kilka pospolitych gatunków flory Polski. Inne gatunki i mieszańce są także uprawiane jako rośliny przyprawowe, lecznicze i ozdobne byliny ogrodowe.
↑nie (z) korona ± dwuwargowa lub prawie promienista i z pięcioma łatkami.
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· jeśli prawie promienista to z pięcioma łatkami.
↓nie(z) kielich dwuwargowy, całobrzegi, warga górna z wyrostkiem
Scutellaria gelericulata
górna warga kielicha kwiatowego z wyrostkiem (tarczką)
Scutellaria galericulata (tarczyca pospolita)
Scutellaria galericulata (tarczyca pospolita)
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Górna warga kielicha ma na grzbiecie tarczowaty wyrostek.
↑nie (z) kielich ± promienisty lub ± dwuwargowy pięcioma ząbkami lub łatkami
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· lub niewyraźnie dwuwargowy z pięcioma ząbkami
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
↓nie(z) dwa pręciki płodne
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Kielich dwuwargowy.
↓nie(z) liście siedzące, równowąskie, z podwiniętym brzegiem
Rosmarinus officinalis (rozmaryn lekarski)
▶ Rosmarinus officinalis L. (rozmaryn lekarski)
(potocznie: "rozmaryn") · takson uprawiany, nie ujęty w czekliście[491]
  Krzew ozdobno-przyprawowy z rejonu śródziemnomorskiego. U nas w uprawie doniczkowej z uwagi na niską mrozoodporność.
↑nie (z) przynajmniej dolne liście ogonkowe
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
↓nie(z) kwiatostan wydłużony
Salvia pratensis (szałwia łąkowa)
pokrój
Salvia pratensis (szałwia łąkowa)
Salvia pratensis (szałwia łąkowa)
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Pręciki ± ukryte w górnej wardze korony; każdy z dwóch pręcików, tylko z jednym w pełni wykształconym pylnikiem.
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
↑nie (z) kwiatostan główkowaty
Monarda didyma
Monarda didyma (pysznogłówka szkarłatna)
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Pręciki wystają z korony.
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
▶ Monarda didyma L. (pysznogłówka szkarłatna)
pysznogłówka dwoista · takson uprawiany[491]
  Uprawiane byliny ozdobne.
↑nie (z) cztery pręciki płodne
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Kielich dwuwargowy lub o symetrii promienistej.
↓nie(z) pręciki ukryte w _rurce_ korony
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
↓nie(z) korona żółta, brązowo obrzeżona; ząbki kielicha dłuższe od korony, z ostką
Sideritis montana (gojnik drobnokwiatowy)
XL
Sideritis montana (gojnik drobnokwiatowy)
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Ząbki kielicha dłuższe od korony, zakończone ostką.
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
▶ Sideritis montana L. (gojnik drobnokwiatowy)
wystepowanie - Sideritis montana (gojnik drobnokwiatowy)
syn. Hesiodia montana (L.) Dumort. · efemerofit[491]
  Gatunek z południa Europy. U nas może być przejściowo zawlekany na suchych i ciepłych stanowiskach, żyznych, zasobnych w wapń.
↑nie (z) korona inna; ząbki kielicha krótsze od korony, bez ostki
↓nie(z) kwiatostan kłosopodobny
Lavandula stoechas (lawenda francuska)
Lavandula angustifolia (lawenda wąskolistna)
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Przysadki drobne, krótsze od kwiatów.
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
  Uprawiane ozdobne półkrzewy (w naszym klimacie). Stosunkowo mało mrozoodporne.
↑nie (z) nibyokółki oddalone od siebie
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Korona biała lub różowa.
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
↓nie(z) korona biała
Marrubium vulgare (szanta zwyczajna)
Marrubium vulgare (szanta zwyczajna)
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Dolna para pręcików dłuższa od górnej.
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
▶ Marrubium vulgare L. (szanta zwyczajna)
wystepowanie - Marrubium vulgare (szanta zwyczajna)
antropofit zadomowiony we florze Polski[491]
↑nie (z) korona różowa
Chaiturus marrubiastrum (szczeciogon szantowaty)
XL
Chaiturus marrubiastrum (szczeciogon szantowaty)
XL
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Pręciki równej długości.
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
▶ Chaiturus marrubiastrum (L.) Ehrb. (szczeciogon szantowaty)
wystepowanie - Chaiturus marrubiastrum (szczeciogon szantowaty)
syn. Leonurus marrubiastrum L. · takson o niepewnym statusie we fl. PL; być może antropofit[491]
↑nie (z) pręciki wystają z _rurki_ korony
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
↓nie(z) warga górna 4-łatkowa; pręciki przylegają do wargi dolnej
Ocimum basilicum (bazylia pospolita)
kwiatostan
Ocimum basilicum (bazylia pospolita)
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Pręciki przylegają do wargi dolnej.
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
▶ Ocimum basilicum L. (bazylia pospolita)
bazylia właściwa · bazylia wonna · (potocznie: "bazylia czerwona" · "bazylia czerwonolistna") · takson uprawiany[491]
  Uprawiane, jednoroczne zioło przyprawowe.
↑nie (z) warga górna niepodzielona lub 2-łatkowa; pręciki przy wardze górnej
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Pręciki przy wardze górnej.
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
↓nie(z) u nasady wargi dolnej, po bokach są puste, rożkowate wyrostki
Galeopsis bifida (poziewnik dwudzielny)
3D
dwa puste wyrostki u nasady wargi dolnej
Galeopsis pubescens (poziewnik miękkowłosy)
Galeopsis speciosa (poziewnik pstry)
XL
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Warga górna korony hełmiasto sklepiona.
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
↑nie (z) warga dolna bez różkowatych wyrostków
↓nie(z) przysadki w jednej płaszczyźnie, dachówkowato zachodzą na siebie
Elsholtzia ciliata (marzymięta grzebieniasta)
Elsholtzia stauntonii (marzymięta chińska)
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Kielich z 5 prawie równymi ząbkami. Korona 3-4 mm długości.
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
↑nie (z) przysadki nie w jednej płaszczyźnie, nie zachodzą na siebie dachówkowato
↓nie(z) pręciki wystają poza górną wargę korony
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Korona tylko słabo dwuwargowa.
↓nie(z) kwiatostan bogato rozgałęziony wiechowaty
Origanum vulgare
pokrój
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Kielich z pierścieniem włosków w gardzieli, z 5 jednakowymi ząbkami.
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
▶ Origanum vulgare L. (lebiodka pospolita)
wystepowanie - Origanum vulgare (lebiodka pospolita)
oregano · takson rodzimy lub trwale zadomowiony[491]
↑nie (z) kwiatostan nie jest bogato rozgałęziony
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
↓nie(z) okółki wszechstronne
Thymus serpyllum
Thymus serpyllum
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Korona jasno lub ciemno różowofioletowa lub biaława.
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
  Niskie, aromatyczne, półkrzewy z drewniejącymi płożącymi się lub podnoszącymi się pędami.
↑nie (z) okółki jednostronne
Hyssopus officinalis
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Korona niebieska.
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
▶ Hyssopus officinalis L. (hyzop lekarski)
wystepowanie - Hyssopus officinalis (hyzop lekarski)
antropofit zadomowiony we florze Polski[491]
  Półkrzew.
↑nie (z) pręciki nie wystają poza górną wargę korony
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
po zalogowniu, w pełnej wersji atlasu, jest tu dodatkowa, zwarta, wersja klucza - wygodna w użyciu gdy chcemy szybko zorientować się w jego strukturze lub znamy już klucz i chcemy szybciej dojść do celu; przycisk logowania jest w prawym górnym rogu strony
↓nie(z) korona fioletowoniebieska i okółki oddalone od siebie
Glechoma hirsuta (bluszczyk kosmaty)
Glechoma hirsuta (bluszczyk kosmaty)
3D
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Kielich 13-15 nerwowy, dwuwargowy.
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
↑nie (z) inny zestaw cech
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· jeśli fioletowoniebieska lub niebieska to okółki zbliżone do siebie w formie kłosów pozornych na końcach pędów.
↓nie(z) kielich ± promienisty
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
↓nie(z) liście do 5 mm szerokości
Satureja hortensis (cząber ogrodowy)
Satureja hortensis (cząber ogrodowy)
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Kwiaty drobne, 5-7 (9) mm długości, niebieskawe lub liliowe; łatka środkowa wargi dolnej na szczycie wykrojona.
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
  Uprawiane rośliny przyprawowe.
↑nie (z) liście ponad 5 mm szerokości
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
(z) dolna warga pozornie jednołatkowa
Lamium purpureum (jasnota purpurowa)
kwiatostan
Lamium album
kwiatostan
Lamium purpureum (jasnota purpurowa)
3D
wargi korony
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Kielich dzwonkowaty, z 5 szydlastymi ząbkami. Przykwiatki równowąskie lub szydlaste.
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
(z) dolna warga wyraźnie trójłatkowa
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
↓nie(z) kwiaty intensywnie żółte
Galeobdolon luteum (gajowiec żółty)
XL
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Warga dolna korony z trzema prawie równymi, szpiczastymi łatkami; warga górna okazała (8) 10-12 mm długości.
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
↑nie (z) korona nie żółta lub jest jasnożółta
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Boczne łatki wargi dolnej zaokrąglone lub tępe.
↓nie(z) tylna (górna) para pręcików dłuższa od przedniej (dolnej)
↓nie(z) środkowa łatka wargi dolnej korony miskowato wklęsła, górna warga płaska
Nepeta cataria
Nepeta racemosa (kocimiętka groniasta)
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Ząbki kielicha prawie jednakowe, bez widocznych anastomoz i zgrubień pomiędzy nimi. Rozłupki brodawkowane.
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
↑nie (z) środkowa łatka wargi dolnej płaska; górna warga przynajmniej słabo wypukła
Dracocephalum ruyschiana (pszczelnik wąskolistny)
Dracocephalum ruyschiana (pszczelnik wąskolistny)
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Ząbki kielicha z wyraźnymi poprzecznymi anastomozami i zgrubieniami pomiędzy nimi; górne ząbki szersze od pozostałych.
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
▶ Dracocephalum ruyschiana L. (pszczelnik wąskolistny)
wystepowanie - Dracocephalum ruyschiana (pszczelnik wąskolistny)
takson rodzimy lub trwale zadomowiony[491]
↑nie (z) tylna (górna) para pręcików krótsza lub równie długa jak przednia (dolna)
↓nie(z) dolne liście dłoniasto 3-7-dzielne
Leonurus cardiaca (serdecznik pospolity)
Leonurus cardiaca
młoda roślina
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Kielich 5 (10)-nerwowy i z pięcioma kłującymi szydlastymi ząbkami.
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
↑nie (z) liście niepodzielone lub pierzasto
↓nie(z) korona 5-7 mm długości
Chaiturus marrubiastrum (szczeciogon szantowaty)
XL
Chaiturus marrubiastrum (szczeciogon szantowaty)
XL
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Pręciki równej długości.
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
▶ Chaiturus marrubiastrum (L.) Ehrb. (szczeciogon szantowaty)
wystepowanie - Chaiturus marrubiastrum (szczeciogon szantowaty)
syn. Leonurus marrubiastrum L. · takson o niepewnym statusie we fl. PL; być może antropofit[491]
↑nie (z) korona ponad 7 mm długości
↓nie(z) łodyga z 1-3 parami liści i przyziemną różyczką liściową
↓nie(z) nibyokółki tworzą końcowy kłos pozorny
Betonica officinalis
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Niełupki nagie.
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
▶ Betonica officinalis L. (bukwica zwyczajna)
wystepowanie - Betonica officinalis (bukwica zwyczajna)
bukwica lekarska · syn. Stachys officinalis (L.) Trevis. · takson rodzimy lub trwale zadomowiony[491]
↑nie (z) nibyokółki oddalone
Phlomis tuberosa (żeleźniak bulwiasty)
Phlomis tuberosa (żeleźniak bulwiasty)
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Niełupki na końcach krótko owłosione.
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
  Uprawiane ozdobne.
↑nie (z) łodyga z przynajmniej czterema parami liści i z/lub bez różyczki liściowej
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Kielich 5-10-nerwowy.
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
↓nie(z) nibyokółki luźne z kwiatami na szypułkach
Ballota nigra
pokrój
Ballota nigra (mierznica czarna)
XL
Ballota nigra (mierznica czarna)
kwiaty i kielichy
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Nitki pręcików po wypyleniu pozostają proste.
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
▶ Ballota nigra L. (mierznica czarna)
wystepowanie - Ballota nigra (mierznica czarna)
antropofit zadomowiony we florze Polski[491]
↑nie (z) nibyokółki pozorne z kwiatami ± siedzącymi
Stachys sylvatica
kwiatostan
Stachys palustris (czyściec błotny)
kwiat, widok od góry
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Nitki przednich pręcików po osypaniu pyłki odgięte w dół (na boki).
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
↑nie (z) kielich wyraźnie dwuwargowy
↓nie(z) korona 38-46 mm długości
Melittis melissophyllum
Melittis melissophyllum
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Kielich szeroko dzwonkowaty, bardzo obszerny, dwuwargowy, z 10 mało wyraźnymi anestomozującymi nerwami; górna warga nierówno ząbkowana lub całobrzega; dolna krótsza, zwykle dwułatkowa.
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
▶ Melittis melissophyllum L. (miodownik melisowaty)
wystepowanie - Melittis melissophyllum (miodownik melisowaty)
miodownik wielkokwiatowy · syn. Melittis grandiflora Sm. emend. Soó · takson rodzimy lub trwale zadomowiony[491]
↑nie (z) korona co najwyżej 25 (30) mm długości
↓nie(z) nibyokółki zbliżone do siebie
Prunella vulgaris
Prunella vulgaris (głowienka pospolita)
kwiaty
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Przysadki całobrzegie.
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
↑nie (z) nibyokółki oddalone
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Przysadki ± karbowano-ząbkowane.
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
↓nie(z) korona ze środkową łatką wargi dolnej wyraźnie większą
Melissa officinalis
Melissa officinalis (melisa lekarska)
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Kielich dwuwargowy, trąbkowato-dzwonkowaty, z 13 nerwami; górna warga prawie płaska, szeroka, 2-3 ząbkowa.
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
↑nie (z) korona z łatkami wargi dolnej ± jednakowymi; kielich trąbkowaty
↓nie(z) wierzchotki na szypułkach
Clinopodium grandiflorum (czyścica wielkokwiatowa)
Clinopodium grandiflorum (czyścica wielkokwiatowa)
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Rurka kielicha prosta, z pierścieniem włosków w gardzieli, z 13 nerwami; kielich dwuwargowy, górna warga 3-ząbkowa, dolna 2-ząbkowa.
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
▶ Clinopodium grandiflorum (L.) Kuntze (czyścica wielkokwiatowa)
syn. Calamintha grandiflora (L.) Moench · takson uprawiany, nie ujęty w czekliście[491]
↑nie (z) wierzchotki w nibyokółkach siedzące
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Rurka kielicha wygięta.
↓nie(z) przysadek brak
Clinopodium acinos (czyścica drobnokwiatowa)
XL
Clinopodium acinos (czyścica drobnokwiatowa)
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Przysadek brak.
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
▶ Clinopodium acinos (L.) Kuntze (czyścica drobnokwiatowa)
wystepowanie - Clinopodium acinos (czyścica drobnokwiatowa)
syn. Acinos arvensis (Lam.) Dandy · Calamintha acinos (L.) Clairv. · takson rodzimy lub trwale zadomowiony[491]
↑nie (z) nibyokółki gęste, przysadki długie, szydlaste
Clinopodium vulgare
kwiatostan
Clinopodium vulgare
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Przysadki i podkwiatki liczne długie, szydlaste.
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
▶ Clinopodium vulgare L. (klinopodium pospolite)
wystepowanie - Clinopodium vulgare (klinopodium pospolite)
czyścica storzyszek · syn. Calamintha clinopodium Spenner · Calamintha vulgaris (L.) Druce · takson rodzimy lub trwale zadomowiony[491]
po zalogowniu, w pełnej wersji atlasu, jest tu dodatkowa, zwarta, wersja klucza - wygodna w użyciu gdy chcemy szybko zorientować się w jego strukturze lub znamy już klucz i chcemy szybciej dojść do celu; przycisk logowania jest w prawym górnym rogu strony

opis

W podobnej rodzinie trędownikowatych (Scrophulariaceae) owocem jest wielonasienna torebka.
W rodzinie jasnotowatych (Lamiaceae) znajdują się liczne aromatyczne rośliny przyprawowe, np.: lebiodka pospolita (Origanum vulgare), lebiodka majeranek (Origanum majorana), mięta (Mentha), lecznicze jak np. szałwia (Salvia) oraz ozdobne.
Łodyga zwykle wyraźnie czterokanciasta.
Ulistnienie naprzeciwległe, parami nakrzyżległe. Liście i zwykle pozostałe części rośliny z włoskami gruczołowatymi zawierającymi aromatyczne olejki lotne.
Kwiatostan złożony z wierzchotek czasem zredukowanych do pojedynczego kwiatu. Wierzchotki mogą być silnie skrócone i ustawionych w nibyokółkach w kątach przeciwległych podsadek, w kolejnych odległych węzłach pędu, co daje formę kłosa pozornego. Podsadki często są zupełnie podobne do zwykłych liści łodygowych.

space

Korona powstała ze zrośnięcia pięciu płatków, dwuwargowa, górna warga całobrzega lub podzielona na dwie łatki lub zupełnie zredukowana, dolna warga zwykle trójłatkowa z najszerszą łatką środkową, boczne mogą być silnie zredukowane.

space

Słupek górny, złożony z dwóch owocolistków, o zalążni podzielonej fałszywymi przegrodami na cztery komory; w każdej znajduje się po jednym zalążku. Komory zalążni złączone są tylko w nasadzie a ze szczeliny pomiędzy nimi wyrasta słupek (swój bieg zaczyna w nasadzie zalążni), u niewielu rodzajów jest inny sposób wyrastania słupka. Znamię słupka dwudzielne. Poniżej słupka krążek miodnikowy, często czterołatkowy.

Owocem jest rozłupnia z czteroma pojedynczymi rozłupkami.
Rodzina bogata w gatunki. Większość z nich występuje w obszarze Śródziemnomorskim i Azji Mniejszej.

nomenklatura, etymologia ℹ️

poznanie znaczenia i pochodzenia nazwy ułatwia jej zapamiętanie
Lamiaceae [🔉 la·mi·a·ce·ē]Labiatae [🔉 la·bi·a·te](pl) jasnotowate · wargowe
-aceae (lat., suff.) — standardowe zakończenie nazwy jednostki taksonomicznej w randze rodziny; wymawiane -a-ce-e
literatura · references
specyfikacja literatury jest widoczna na szerszym ekranie 🛈
  • Slavík, B., 2000 — Květena České Republiky 6 [71.6]
  • Flora Polska. Rośliny naczyniowe ... Tom XI (zrosłopłatkowe cz. 2), 1967 — Euphrasia. Orobanchaceae. Lentibulariaceae. Verbenaceae. Labiatae. [16.11]
  • Rothmaler W., 2005 — Exkursionsflora von Deutschland, Band 4. Gefäßpflanzen: Kritischer Band. [40]
  • Rutkowski L., 1998 — Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. [15]
  • Szafer, Wł., Kulczyński, St., Pawłowski, B., 1988 — Rośliny polskie, cz. I i II. [3]
  • Mowszowicz, J., 1977 — Pospolite rośliny naczyniowe Polski. [2]
  • Fedorov R.V., 1978 — Flora Partis Europaeae URSS. T.3 [86.3]
  • Seneta W., Dolatowsk J., 2000 — Dendrologia. [12]
  • Sokolov S.Ja., 1962 — Djerjevja i kustarniki SSSR. T.6 [119.6]
  • Schischkin B.K., Juzenczuk S.W., 1954 — Flora URSS T.20 [85.20]
  • Kulpa, W., 1988 — Nasionoznawstwo chwastów. [80]
  • Tutin T.G. et al., 1972 — Flora Europaea. Volume 3. Diapensiaceae to Myoporaceae [150.3]
  • Cullen J., Knees S.G., Cubey, H.S., 2011 — The European Garden Flora Flowering Plants Vol. V [448]
  • Mirek Z. et al., 2020 — Vascular plants of Poland. An annotated checklist. Rośliny naczyniowe Polski. Adnotowany wykaz gatunków. [491]
  • Zając, A., Zając, M. (Eds.), 2001 — Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce. - Distribution Atlas of Vascular Plants in Poland. [25]
  • Zając, A., Zając, M. (Eds.), 2019 — Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce: Dodatek - Distribution Atlas of Vascular Plants in Poland: Appendix [432]
  • Jakubowska-Gabara J. et al., 2011 — Nowe stanowiska rzadkich, chronionych i zagrożonych gatunków roślin naczyniowych w Polsce środkowej [New stations of rare, protected and threatened species of vascular plants in Central Poland]. [249]
  • Kobierski P. Ryś R., 2011 — Rzadkie i zagrożone rośliny naczyniowe na siedliskach antropogenicznych w okolicach Lubska i Żar [204]
ta strona być może używa ciasteczek (cookies), korzystając z niej akceptujesz ich użycie — więcej informacji