warzywa kapustne

Różne odmiany uprawne należące do gatunku kapusta warzywna (Brassica oleracea) i zbliżonych.

Zobacz też kapustę ozdobną - oryginalną ozdobę na rabatę kwiatową.

warzywa korzeniowe

Pochodzą z różnych rodzin systematycznych. Ich wspólną cechą jest użytkowanie silnie zgrubiałych korzeni.

warzywa rzepowate

Pochodzą z rodziny kapustowatych (Brassicaceae). Użytkowany jest zgrubiały korzeń.

warzywa cebulowe

Różne gatunki należące do botanicznego rodzaju czosnek (Allium), używany jako przyprawa, do sałatek, składnik potraw, na marynaty i do produkcji suszu.

warzywa strączkowe

Pochodzą z rodziny bobowatych (Fabaceae). Użytkuje się nasiona lub rzadziej całe owoce (strąki). Zawierają one stosunkowo dużo białka i czasem sporo tłuszczu.
groch
fasola
bób
soja
soja
warzywa strączkowe
te i inne warzywa strączkowe

warzywa psiankowate

Pochodzą z rodziny psiankowatych (Solanaceae). Wszystkie są mniej lub bardziej ciepłolubne i nie znoszą przymrozków.

warzywa dyniowate

Warzywa uprawiane dla owoców, należące do rodziny dyniowate (Cucurbitaceae). Mają one stosunkowo wysokie wymagania cieplne.
Warzywa są to głównie rośliny zielne, jednoroczne, lub dwuletnie, rzadko byliny które są pożywieniem dla ludzi bądź to na surowo, bądź po poddaniu obróbce termicznej (gotowanie, pieczenie, smażenie, itd.). Kategoria warzywa ma znaczenie praktyczne (np. handlowe, statystyczne, organizacyjne w warzywnictwie) a nie botaniczne - np. wlicza się do warzyw uprawiane grzyby, a truskawki (Fragaria ×ananassa) i poziomki (Fragaria vesca) są włączone do roślin sadowniczych. Część warzyw jest jednocześnie używana jako przyprawa. W szerokim ujęciu rośliny wyłącznie przyprawowe mogą być zaliczane do warzyw z racji uprawy w ogrodach i tego że są przedmiotem warzywnictwa jako działu produkcji roślinnej.
Warzywa mają niską wartość kaloryczną z uwagi na wysoką zawartość wody i niską zawartość tłuszczu.

Odmiany uprawne warzyw zwykle znacznie różnią się od ich protoplastów - dzikich gatunków botanicznych. Sztandarowym przykładem są takie warzywa jak kapusta biała, kalafior, brokuł, kalarepa, należą do tego samego gatunku - kapusty warzywnej (Brassica oleracea). Dzięki doborowi prowadzonemu przez hodowców uzyskano uwypuklenie różnych porządanych przez człowieka aspektów tego plastycznego gatunku - np. rozrośnięty zwarty mięsisty kwiatostan u kalafiora, silnie zgrubiała łodyga u kalarepy.

W praktyce ogrodniczej warzywa dzieli się na kilkanaście grup - kryterium podziału jest kombinacja podobnych wymagań uprawowych, podobny rodzaj użytkowania i pokrewieństwo botaniczne.