warzywa

Warzywa są to głównie rośliny zielne, jednoroczne, lub dwuletnie, rzadko byliny które są pożywieniem dla ludzi bądź to na surowo, bądź po poddaniu obróbce termicznej (gotowanie, pieczenie, smażenie, itd.). Kategoria warzywa ma znaczenie praktyczne (np. handlowe, statystyczne, organizacyjne w warzywnictwie) a nie botaniczne - np. wlicza się do warzyw uprawiane grzyby, a truskawki (Fragaria ×ananassa) i poziomki (Fragaria vesca) są włączone do roślin sadowniczych. Część warzyw jest jednocześnie używana jako przyprawa. W szerokim ujęciu rośliny wyłącznie przyprawowe mogą być zaliczane do warzyw z racji uprawy w ogrodach i tego że są przedmiotem warzywnictwa jako działu produkcji roślinnej.
Warzywa mają niską wartość kaloryczną z uwagi na wysoką zawartość wody i niską zawartość tłuszczu.

Odmiany uprawne warzyw zwykle znacznie różnią się od ich protoplastów - dzikich gatunków botanicznych. Sztandarowym przykładem są takie warzywa jak kapusta biała, kalafior, brokuł, kalarepa, należą do tego samego gatunku - kapusty warzywnej (Brassica oleracea). Dzięki doborowi prowadzonemu przez hodowców uzyskano uwypuklenie różnych porządanych przez człowieka aspektów tego plastycznego gatunku - np. rozrośnięty zwarty mięsisty kwiatostan u kalafiora, silnie zgrubiała łodyga u kalarepy.

W praktyce ogrodniczej warzywa dzieli się na kilkanaście grup - kryterium podziału jest kombinacja podobnych wymagań uprawowych, podobny rodzaj użytkowania i pokrewieństwo botaniczne.