Allium schoenoprasum L. [🔉 āl·li·um *]

Gatunek euroazjatycki, górski. U nas uprawiany i czasem zdziczały z uprawy.

Bylina uprawiana jako warzywo liściowe. Odmiana o intensywnie różowych kwiatach jest uprawiana także jako ogrodowa bylina ozdobna.

Naturalne stanowiska na wilgotnych łąkach w dolinach rzecznych i na kamienistych zboczach (nie w Polsce). W ogrodzie jest stosunkowo plastyczny i radzi sobie także na glebach suchszych latem i przepuszczalnych.

Liście szczypiorku są użytkowane niemal wyłącznie jako warzywo przyprawowe. Mogą być składnikiem sałatek itp. Mają specyficzny aromat podobny do szczypioru zwykłej cebuli ale nie są ostre, są bardziej sztywne, twarde i oczywiście mają o wiele mniejszą średnicę.

Szczypiorek jest wystarczająco mrozoodporny dla zimowania w gruncie. Rozpoczyna wegetację wczesną wiosną, w tym czasie co cebula siedmiolatka (Allium fistulosum) lub nieco później. Jednak szybciej rośnie dopiero gdy temperatura osiąga 15°C. Gdy jest pędzony zimą, to najszybszy wzrost przebiega w temperaturze 20-30°C.

Jest odporny na niedobór wody. W przypadku jej deficytu szczypior jest twardszy i bardziej ostry.

Szczypiorek rozmnaża się z siewu wprost do gruntu na miejsce stałe, z rozsady lub wegetatywnie przez podział kępek.

Nasiona na rozsadę wysiewa się do skrzynek wczesną wiosną. Rozsadę sadzi się na miejsce docelowe w maju, w rozstawie rzędów 30 cm i po kilka roślin w rzędzie co 20-25 cm.

Podstawowym zabiegiem pielęgnacyjnym, obok odchwaszczanie, jest takie przycięcie aby nie dopuszczać do kwitnienie, które znacznie osłabia kępki - stają się one przez to mniej zwarte.

Szczypiorek jest wieloletnią byliną o krótkim poziomym kłączu na którym tworzą się pączki-cebulki wyrastające w liście i pędy kwiatostanowe. Z czasem tworzy kępki, a następnie darń, która jest gęstsza gdy nie dopuszczać do kwitnienia.

W temperaturze kilku stopni i przy wysokiej wilgotności może być przechowywany do dwóch tygodni, poza tym szybko więdnie i żółknie.

Dla potrzeb pędzenia używa się kępek dwuletnich lub bardzo silnych rocznych, z uprawy z siewu do gruntu lub z rozsady. Najsilniejsze kępki roczne, o średnicy przynajmniej 8cm, tworzą się przy wysokim nawożeniu azotem i dostatku wody w okresie krzewienia, tj. od połowy czerwca do końca lipca. Szczypior z kępek przeznaczonych do pędzenia nie może być pozyskiwany.

Pędzenie kępek prowadzi się sukcesywnie, w okresie od października do lutego.

Bezpośrednio po zabiegu kępki umieszcza się w skrzynkach lub donicach. Nie trzeba dodawać ziemi ani ich obsypywać. Dla szybkiego ruszenia wegetacji temperatura w pierwszych dwóch tygodniach powinna wynosić 22-24°C, potem dla uzyskania jędrnych liści powinna wynosić 14-16°C. Szczypiorek w pierwszym okresie można pędzić przy słabym oświetleniu, w ostatnich dwóch tygodniach oświetlenie powinno być pełne dla dobrego wybarwienia i większej sztywności liści. Zapotrzebowanie na wodę jest wysokie. Powietrze powinno mieć 70-75% wilgotności, przy wyższej łatwiej szerzą się choroby, a szczypior jest wiotki i łatwo więdnie. W układach produkcyjnych zbiór prowadzi się jednorazowo i wyeksploatowane kępki są wyrzucane.