uprawa
Rzadko u nas uprawiane warzywo liściowe. Pochodzi z nadmorskich, subtropikalnych regionów Oceanii. Tworzy silnie rozgałęziające się pędy płożące i wzniesione na 60-90 cm. Liście są mięsiste, podobnie jak u wielu innych przedstawicieli sukulentycznej rodziny pryszczyrnicowatych (Aizoaceae) (jest to jedyne warzywo w tej rodzinie). W uprawie jednoroczny, w naszym klimacie nie zimuje, poza tym roślina wieloletnia.
Szpinak nowozelandzki jest uprawiany z rozsady. W ciepłe i wilgotne lata może też udać się siewu wprost do gruntu na początku maja.
Rozsadę przygotowuje się w doniczkach 7-8 cm. Do gruntu wysadza się po ostatnich wiosennych przymrozkach. Rozstawa 100×50, 70×50 lub 60×60 cm. W razie uprawy z siewu wprost do gruntu sieje się po 2-3 nasiona w podanej rozstawie, wskazane jest przykrycie agrowłókniną aby zapewnić wyższą wilgotność i temperaturę gleby.
Dla dobrego plonowania wymaga stale wilgotnej gleby, w razie suszy podlewania, nawożenia pogłownego.
wymagania
Warzywo ciepłolubne. Szybko rośnie jedynie przy wysokich letnich temperaturach i dostatku wody. Przy niskiej temperaturze rośnie bardzo powoli. Znosi przymrozki do -2°C.
Preferuje gleby żyzne, wilgotne, poza tym nie ma większych wymagań glebowych.
użytkowanie
Zbiór prowadzi się sukcesywnie od końca czerwca do mrozów. Odrywa się liście i górne, miękkie odcinki pędów; przy ciepłej pogodzie nie rzadziej jak raz na tydzień. Ogłowione rośliny silniej rozrastają się i tworzą większą liczbę młodych pędów.
Wadą tego warzywa jest niedostosowanie do naszego klimatu. Szybko rośnie jedynie przy wysokich temperaturach, z uwagi na powolne i nierównomierne kiełkowanie przygotowanie rozsady jest kłopotliwe, ma wysokie wymagania wodne.
Brak zróżnicowania na odmiany różniące się cechami użytkowymi.
⇈ 🌱 🌸
odmiany uprawne (#1) ⇒ analiza dostępności roślin i nasion
| ◑ | bez odmiany |
wybrane okazy · selected collections ⇈
leg. Marek Snowarski
/Wrocław/
leg. Paweł Kalinowski
/OB Warszawa/
występowanie
Roślina jednoroczna.
• niezadomowiony
• efemerofit
• Pochodzenie: Australia, Nowa Zelandia, Japonia i Ameryka Południowa.
• Czas przybycia na teren Polski: XXw.
• Nie notowany po 1945r. w obecnych granicach administracyjnych Polski.
• Wnika do siedlisk/zbiorowisk: antropogenicznych.
nomenklatura, etymologia ℹ️ ⇈
· końcówka -form- (lat. forma - kształt, postać), a dla wyrazów z greki końcówka -oid- (gr. eidos ειδος - rodzaj, postać), dodawana do rdzenia rzeczowników tworzy przymiotnik oznaczający "posiadanie podobnej formy, kształtu, wyglądu, charakteru" np. fili‑form-is (nitkowaty), pyri-form-is (gruszowaty), disc-oid-eus (dyskowaty);
· tego rodzaju znaczenie daje też grecki przyrostek -morf- z gr. μορφη (wygląd, kształt, postać)
· daje ten sam efekt słowotwórczy co człon ‑at‑, np. pectin-at-us, czasem obie cząstki słowotwórcze są łączone w jednym wyrazie, np. pectin‑at‑i‑form-is (grzebieniasty, grzebieniokształtny); to samo lub podobne znaczenie przymiotników uzyskuje się końcówkami -(al/ar/os/at/ic)-
· np. jajowaty - ovatus = ovalis = oviformis = ovoideus