Solanum tuberosum L. [🔉 so·la·num *]

Ziemniak jest zaliczany do warzyw, gdy uprawiany jest na wczesny zbiór w okresie od końca jaja do czerwca/lipca.Ziemniak jest zaliczany do warzyw, gdy uprawiany jest na wczesny zbiór w okresie od końca jaja do czerwca/lipca.

Uprawa przyśpieszona polega na wczesnowiosennym sadzeniu bulw, najlepiej uprzednio podkiełkowanych. Szczególnie duże przyśpieszenie uzyskuje się przy uprawie pod osłonami i w pomieszczeniach ogrzewanych.

Najkorzystniejsze do sadzenia są bulwy średniej wielkości a do podkiełkowywania nieco większe. Duże bulwy, na kilka dni przed sadzeniem, mogą być przekrojone wzdłuż i pozostawione w ciepłym i suchym miejscu dla uzyskania częściowego zabliźnienia rany.Uprawa przyśpieszona polega na wczesnowiosennym sadzeniu bulw, najlepiej uprzednio podkiełkowanych. Szczególnie duże przyśpieszenie uzyskuje się przy uprawie pod osłonami i w pomieszczeniach ogrzewanych.

Podkiełkowywanie w zdecydowanym stopniu przyśpiesza plonowanie, o 2-3 tygodnie. Przeprowadza się je w jasnym pomieszczeniu, w temperaturze 10-15°C, przy wilgotności powietrza 70-85%. Dostateczny dostęp światła jest konieczny dla uzyskania silnych, grubych kiełków, odpornych na uszkodzenie przy sadzeniu.

Bulwy do podkiełkowywania układa się jedną warstwą, wierzchołkiem ku górze. Podkiełkowywanie trwa 4-6 tygodni. Sadzi się gdy grube kiełki mają 1.5-2.5 cm długości i są na nich widoczne zawiązki liści i korzeni.Podkiełkowywanie w zdecydowanym stopniu przyśpiesza plonowanie, o 2-3 tygodnie. Przeprowadza się je w jasnym pomieszczeniu, w temperaturze 10-15°C, przy wilgotności powietrza 70-85%. Dostateczny dostęp światła jest konieczny dla uzyskania silnych, grubych kiełków, odpornych na uszkodzenie przy sadzeniu.

Podkiełkowane bulwy sadzi się, w zależności od warunków klimatycznych, od końca marca do drugiej dekady kwietnia, gdy temperatura 10 cm pod powierzchnią ziemi osiągnie 5-6°C (w przypadku bulw niepodkiełkowanych powinno być 7-8°C). Stosuje się rozstawę 50-60 cm między rzędami i 40-50 cm w rzędzie lub 65 × 20-40 cm, na głębokość 4-8 cm, mniejszą na glebach ciężkich lub tak aby nad bulwą była 1-2 cm warstwa ziemi. Sadzić należy kiełkami ku górze, uważając aby ich nie wyłamać.

Kilkakrotnie, do czasu zwarcia rzędów, obredla się lub obsypuje krzaczki. Możliwie wysoko obsypuje się na glebach ciężkich. Czynność tę wykonuje się gdy ziemia jest wilgotna. Dodatkowo taki zabieg niszczy chwasty.

Przyśpieszenie zbiorów w gruncie można uzyskać stosując okrywę z agrowłókniny ale utrudnia to przeprowadzania zabiegów uprawowych.Podkiełkowane bulwy sadzi się, w zależności od warunków klimatycznych, od końca marca do drugiej dekady kwietnia, gdy temperatura 10 cm pod powierzchnią ziemi osiągnie 5-6°C (w przypadku bulw niepodkiełkowanych powinno być 7-8°C). Stosuje się rozstawę 50-60 cm między rzędami i 40-50 cm w rzędzie lub 65 × 20-40 cm, na głębokość 4-8 cm, mniejszą na glebach ciężkich lub tak aby nad bulwą była 1-2 cm warstwa ziemi. Sadzić należy kiełkami ku górze, uważając aby ich nie wyłamać.

Przyśpieszenie zbiorów w gruncie można uzyskać stosując okrywę z agrowłókniny ale utrudnia to przeprowadzania zabiegów uprawowych.

Ziemniaki mogą być uprawiane po sobie. Należy jednak tego unikać, jak i uprawiania po innych warzywach psiankowatych.

W uprawie przyśpieszonej ziemniaki schodzą z pola w końcu maja lub w czerwcu. Można po nich w tym samym sezonie uprawiać liczne warzywa jak np. fasolę szparagową, kalafiory, brokuł, kapustę pekińską, buraki ćwikłowe, marchew, por zimujący.Ziemniaki mogą być uprawiane po sobie. Należy jednak tego unikać, jak i uprawiania po innych warzywach psiankowatych.

W uprawie pod osłonami, można 2 tygodnie przed sadzeniem bulw, w projektowanych międzyrzędziach sadzić rozsadę sałaty lub siać rzodkiewkę, szpinak lub nasiona warzyw na rozsadę. Zbiera się je nim nać ziemniaka wyrośnie na tyle, że zacznie cieniować śródplon.W uprawie pod osłonami, można 2 tygodnie przed sadzeniem bulw, w projektowanych międzyrzędziach sadzić rozsadę sałaty lub siać rzodkiewkę, szpinak lub nasiona warzyw na rozsadę. Zbiera się je nim nać ziemniaka wyrośnie na tyle, że zacznie cieniować śródplon.

Warunki klimatyczne Polski, w okresie wegetacji ziemniaka, są dobrze dopasowane do jego potrzeb. Nie jest natomiast odporny na przymrozki, ani bulwy nie są zdolne do zimowania w gruncie.

Optymalna temperatura dla wzrostu części nadziemnej i tworzenia bulw wynosi około 14-16°C. Przymrozki od -1.5°C niszczą część nadziemną. Jest ona dobrze regenerowana ale opóźnia to plonowanie.Warunki klimatyczne Polski, w okresie wegetacji ziemniaka, są dobrze dopasowane do jego potrzeb. Nie jest natomiast odporny na przymrozki, ani bulwy nie są zdolne do zimowania w gruncie.

Wymagania świetlne są wysokie. Ilość światła decyduje o plonie bulw.

Wymagania wodne początkowo są niskie. Stają się wysokie w okresie przyrostu części nadziemnej i w okresie tworzenia bulw.Wymagania świetlne są wysokie. Ilość światła decyduje o plonie bulw.

Wymagania glebowe są stosunkowo niskie o ile jest ona dostatecznie żyzna. Nie powinna być zbyt sucha ani podmokła. Optymalny pH jest lekko kwaśny, pH 5-6.

Wymagania nawozowe są wysokie. Jednak przenawożenie azotem jest niekorzystne bo opóźnia tworzenie bulw.Wymagania glebowe są stosunkowo niskie o ile jest ona dostatecznie żyzna. Nie powinna być zbyt sucha ani podmokła. Optymalny pH jest lekko kwaśny, pH 5-6.

W uprawie przyśpieszonej zbiór jest możliwy po 8-10 tygodniach od posadzenia bulw podkiełkowanych lub po 12-14 tygodniach dla bulw niepodkiełkowanych. Ma to miejsce po 6-8 tygodniach od wzejścia pędów nad powierzchnię ziemi. Można wykonywać podbieranie - po ostrożnym odgarnięciu ziemi odrywa się największe bulwy, po czym ponowienie przysypuje ziemią pozostałe. Młode ziemniaki, bez skorkowaciałem skórki nie nadają się do dłuższego przechowywania.

W normalnej (nieprzyśpieszonej) uprawie ziemniaki zbiera się w pełnej dojrzałości fizjologicznej tj. gdy pędy nadziemne są zaschnięte. Dla dłuższego przechowywania optymalna temperatura wynosi 4-6°C, w warunkach wysokiej wilgotności powietrza i w ciemności.W uprawie przyśpieszonej zbiór jest możliwy po 8-10 tygodniach od posadzenia bulw podkiełkowanych lub po 12-14 tygodniach dla bulw niepodkiełkowanych. Ma to miejsce po 6-8 tygodniach od wzejścia pędów nad powierzchnię ziemi. Można wykonywać podbieranie - po ostrożnym odgarnięciu ziemi odrywa się największe bulwy, po czym ponowienie przysypuje ziemią pozostałe. Młode ziemniaki, bez skorkowaciałem skórki nie nadają się do dłuższego przechowywania.

Wartość odżywcza ziemniaka jest wysoka z uwagi na dość dużą zawartość białka i witamin C, B1, B2.

Wartość energetyczna ziemniaków wczesnych wynosi 70kcal/100 g. Zawartość białka 1.8g/100 g, tłuszczu 0.1g/100 g, węglowodanów 15g/100 g. U ziemniaków późnych te wartości są nieco wyższe: wartość energetyczna wynosi 85kcal/100 g. Zawartość białka 1.9g/100 g, tłuszczu 0.1g/100 g, węglowodanów 19g/100 g.Wartość odżywcza ziemniaka jest wysoka z uwagi na dość dużą zawartość białka i witamin C, B1, B2.

Niedojrzałe owoce, ziele, kiełki, pędy, kwiaty i nasiona trujące. Czynnikiem toksycznym jest solanina. Działa drażniąco na błonę śluzową przewodu pokarmowego, może zaburzać czynność serca oraz działać depresyjnie na ośrodkowy układ nerwowy.Niedojrzałe owoce, ziele, kiełki, pędy, kwiaty i nasiona trujące. Czynnikiem toksycznym jest solanina. Działa drażniąco na błonę śluzową przewodu pokarmowego, może zaburzać czynność serca oraz działać depresyjnie na ośrodkowy układ nerwowy.

Ziemniak jest rozmnażany wegetatywnie. Jego odmiany są klonami identycznych genetycznie roślin.

Poszczególne odmiany różnią się okresem wegetacji. Najwcześniejsze odmiany dają plon bulw po niecałych dwóch miesiącach od wschodów bulw posadzonych po uprzednim podkiełkowaniu.

Odmiany silnie różnią się cechami bulw, barwą ich skórki oraz miąższu. Różnią się też odpornością na choroby.Ziemniak jest rozmnażany wegetatywnie. Jego odmiany są klonami identycznych genetycznie roślin.

Odmiany silnie różnią się cechami bulw, barwą ich skórki oraz miąższu. Różnią się też odpornością na choroby.