W nauczaniu botaniki, w szkołach różnego szczebla wymagane jest od ucznia przygotowanie "na zaliczenie" zielnika. Liczba gatunków w zielniku może być różna - zwykle jest to kilkadziesiąt, rzadko więcej niż sto. Czasami jest wymagany określony profil zielnika - np. musi on obejmować tylko trawy i turzyce, zawierać liście drzew, itd.
Poniższe gotowe pakiety - zestawienia gatunków, w znacznym stopniu rozwiązują ten problem - zawierają one wymaganą liczbę i rodzaje gatunków. Przy czym są to gatunki pospolite lub stosunkowo częste, niechronione, takie które z łatwością znajdziesz w swoim otoczeniu. Większość jest też dość charakterystyczna - więc i łatwa do oznaczenia. Jednak trzeba zachować ostrożność. Zielniki na zaliczenie są oceniane głównie za prawidłowość oznaczeń - przeczytaj uważnie komentarze i zajrzyj na stronę gatunku (i/lub rodzaju) aby uzyskać dodatkowe informacje i wskazówki przydatne dla poprawnego oznaczenia. Często są tam też konkretne wskazania na gatunki podobne.
gdy zbierasz wiosną
zobacz także (ale uważaj aby nie zebrać gatunków chronionych) — kwiaty przedwiośnia oraz rośliny kwitnące wiosną
Jako jedne z pierwszych zakwitają w lasach i parkach śnieżyczka przebiśnieg (Galanthus nivalis) i rzadsze (ale często uprawiane) śnieżyca wiosenna (Leucojum vernum). Do zielników ich nie zbieramy bo podlegają ochronie.
Przy zbieraniu zwróć uwagę na gatunki chronione. W wilgotnych lasach liściastych często spotyka się niepozornego storczyka o zielonych kwiatach — listera jajowata (Listera ovata) — jest on chroniony, tak jak i wszystkie pozostałe storczyki.
fu35/11
zawilec gajowy
uwaga! ochronie podlega podobny zawilec wielkokwiatowy (Anemone sylvestris), jest rzadszy i ma zdecydowanie większe kwiaty
fu5/2
zawilec żółty
jest podobny do zawilca gajowego (Anemone nemorosa) ale ma żółte kwiaty; oba gatunki mogą występować razem na tym samym stanowisku
fu
miodunka ćma
zwróć uwagę na rozróżnienie od podobnych gatunków z tego samego rodzaju
fau13/14
fiołek wonny
sadzony i zdziczały; wyróżnia się wśród innych podobnych fiołków (Viola) intensywnym, przyjemnym zapachem kwiatów; dokładnie sprawdź w kluczu podobne gatunki
f
złoć żółta
jest kilka bardzo podobnych gatunków złoci (Gagea)
fu
kokorycz pusta
jest kilka bardzo podobnych gatunków kokoryczy (Corydalis)
fu/1
piżmacze. wiosenny
dość niepozorny z uwagi na drobne rozmiary i zielonożółtą barwę kwiatów
fu2/2
ziarnopło. wiosenny
pospolity, porównaj z rzadkim ziarnopłonem kusym (Ficaria nudicaulis)
wiosną nieco później w lasach liściastych
fu16/27
jasnota plamista
sprawdź na stronie jasnot (Lamium) jakie inne gatunki z tego rodzaju znajdziesz na siedliskach synantropijnych
f3 f
prze. bluszczykowy.
jest wiele podobnych gatunków przetaczników (Veronica)
fu2/2
kokoryczka wonna
sprawdź też częstą a podobną kokoryczki wielokwiatowej (Polygonatum multiflorum)
f
czosnacze. pospolit.
masowo kwitnie; roztarty ma charakterystyczny czosnkowy zapach
fu/2
śledzienn. skrętolis.
przy zbieraniu pomiń rzadką podobną śledziennicę naprzeciwlistną (Chrysosplenium oppositifolium)
fa
jasnota biała
z racji podobnego kształtu liści zwana "głuchą pokrzywą"
fu/4
podagrycz. pospoli.
z uwagi na dużą liczbę, na pierwszy rzut oka podobnych do siebie, gatunków w rodzinie selerowatych (Apiaceae) ich oznaczanie wymaga zapoznania się ze specyfiką tej rodziny
fa
niecie. drobnokwiat.
w miejscach o charakterze bardziej naturalnym wyrasta posiadający większe kwiaty niecierpek pospolity (Impatiens noli-tangere)
f
bodziszek cuchnący
jeden z najczęstszych gatunków drobnych bodziszków (Geranium)
f
pokrzyw. zwyczajna
siedliska wybitnie ruderalne preferuje "miniaturowa wersja pokrzywy" – pokrzywa żegawka (Urtica urens)
f
glistn. jaskółcze zie.
w miejscach uszkodzonych wydziela pomarańczowożółty sok mleczny
stanowiska ruderalne
Wiosną kwitnie sporo rośliny stanowisk ruderalnych - przy naszych domach, drogach i ścieżkach. Wiele z nich to chwasty ogrodowe lub w uprawach polowych.
f
gwiazdnic. pospolit.
w zależności od warunków wzrostu może znacznie różnić się pokrojem i rozmiarami – sprawdź też inne podobne gatunki gwiazdnic (Stellaria)
f
wiosnówk. pospolita
pojawia się masowo na przedwiośniu, z racji nikczemnych rozmiarów łatwo przeoczana
fa
tasznik pospolity
potocznie zwana chlebkami, ma łuszczyny o charakterystycznym sercowato-trójkątnym kształcie
fa
tobołki polne
częsty chwast upraw, zwłaszcza okopowych
f
rzodkiewn. pospolit.
częsty już na początku wiosny
fu
jaskier rozłogowy
rodzaj \gt Ranunculus liczy wiele innych gatunków
f
stokło. miękka typo.
ten gatunek traw kłosi się jako jeden z pierwszych, porównaj z innymi stokłosami (Bromus)
fa
wilczomle. ogrodo.
w grę wchodzi jeszcze kilka rzadszych gatunków wilczomleczów (Euphorbia)
fa
żółtl. drobnokwiato.
porównaj z równie częstą żółtlicą owłosioną (Galinsoga ciliata)
f
perz właściwy
w rodzaju życica (Lolium) kłoski są ustawione kantem do osi kwiatostanu
fa
dymn. pospolita typ.
jest kilka rzadszych gatunków w rodzaju dymnica (Fumaria)
fau5/4
mak polny
klucz mak (Papaver) umożliwia proste rozróżnienie trzech podobnych gatunków "czerwonych maków"
pospolite trawy i kwiaty wiosennej łąki
f2 fu/1
kupkówka pospolita
ta trawa wyróżnią się formą kwiatostanu, w lasach liściastych wyrasta podobna kupkówka Aschersona (Dactylis polygama)
f
tymotka łąkowa
na pierwszy rzut oka kwiatostany wyczyńca i tymotki są podobne – przegnij kwiatostan, przyjrzyj się w zbliżeniu kłoskom – różnica jest dramatyczna
f
życica trwała
u perzu właściwego (Elymus repens) kłoski są ustawione płaską powierzchnią ku osi kwiatostanu
f74
w obrębie tego gatunku zbiorowego są wyróżniane setki i tysiące praktycznie nieoznaczalnych drobnych gatunków mniszków
fu/1
pięciornik gęsi
wśród innych niebanalnych w oznaczaniu pięciorników (Potentilla) wyróżnia się pierzastozłożonymi liśćmi
Botanizowanie to mało popularny (poza zawodowcami) termin na określenie działań polegających na poznawaniu flory jakiejś okolicy. W węższym rozumienia botanizowanie to wycieczka połączona ze zbieraniem roślin w terenie, celem ich oznaczanie oraz tworzenia zielnika.