W nauczaniu botaniki, w szkołach różnego szczebla wymagane jest od ucznia przygotowanie "na zaliczenie" zielnika. Liczba gatunków w zielniku może być różna - zwykle jest to kilkadziesiąt, rzadko więcej niż sto. Czasami jest wymagany określony profil zielnika - np. musi on obejmować tylko trawy i turzyce, zawierać liście drzew, itd.
Poniższe gotowe pakiety - zestawienia gatunków, w znacznym stopniu rozwiązują ten problem - zawierają one wymaganą liczbę i rodzaje gatunków. Przy czym są to gatunki pospolite lub stosunkowo częste, niechronione, takie które z łatwością znajdziesz w swoim otoczeniu. Większość jest też dość charakterystyczna - więc i łatwa do oznaczenia. Jednak trzeba zachować ostrożność. Zielniki na zaliczenie są oceniane głównie za prawidłowość oznaczeń - przeczytaj uważnie komentarze i zajrzyj na stronę gatunku (i/lub rodzaju) aby uzyskać dodatkowe informacje i wskazówki przydatne dla poprawnego oznaczenia. Często są tam też konkretne wskazania na gatunki podobne.
gdy zbierasz wiosną
zobacz także (ale uważaj aby nie zebrać gatunków chronionych) — kwiaty przedwiośnia oraz rośliny kwitnące wiosną
Jako jedne z pierwszych zakwitają w lasach i parkach śnieżyczka przebiśnieg (Galanthus nivalis) i rzadsze (ale często uprawiane) śnieżyca wiosenna (Leucojum vernum). Do zielników ich nie zbieramy bo podlegają ochronie.
Przy zbieraniu zwróć uwagę na gatunki chronione. W wilgotnych lasach liściastych często spotyka się niepozornego storczyka o zielonych kwiatach — listera jajowata (Listera ovata) — jest on chroniony, tak jak i wszystkie pozostałe storczyki.
zawilec gajowy
uwaga! ochronie podlega podobny zawilec wielkokwiatowy (Anemone sylvestris), jest rzadszy i ma zdecydowanie większe kwiaty
zawilec żółty
jest podobny do zawilca gajowego (Anemone nemorosa) ale ma żółte kwiaty; oba gatunki mogą występować razem na tym samym stanowisku
miodunka ćma
zwróć uwagę na rozróżnienie od podobnych gatunków z tego samego rodzaju
fiołek wonny
sadzony i zdziczały; wyróżnia się wśród innych podobnych fiołków (Viola) intensywnym, przyjemnym zapachem kwiatów; dokładnie sprawdź w kluczu podobne gatunki
złoć żółta
jest kilka bardzo podobnych gatunków złoci (Gagea)
kokorycz pusta
jest kilka bardzo podobnych gatunków kokoryczy (Corydalis)
piżmaczek wiosenny
dość niepozorny z uwagi na drobne rozmiary i zielonożółtą barwę kwiatów
ziarnopłon wiosenny
pospolity, porównaj z rzadkim ziarnopłonem kusym (Ficaria nudicaulis)
wiosną nieco później w lasach liściastych
jasnota plamista
sprawdź na stronie jasnoty (Lamium) jakie inne gatunki z tego rodzaju znajdziesz na siedliskach synantropijnych
przet. bluszczykowy.
jest wiele podobnych gatunków przetaczników (Veronica)
kokoryczka wonna
sprawdź też częstą a podobną kokoryczki wielokwiatowej (Polygonatum multiflorum)
czosnaczek pospolity
masowo kwitnie; roztarty ma charakterystyczny czosnkowy zapach
śledzienni. skrętolist.
przy zbieraniu pomiń rzadką podobną śledziennicę naprzeciwlistną (Chrysosplenium oppositifolium)
jasnota biała
z racji podobnego kształtu liści zwana "głuchą pokrzywą"
podagryczn. pospolit.
z uwagi na dużą liczbę, na pierwszy rzut oka podobnych do siebie, gatunków w rodzinie selerowatych (Apiaceae) ich oznaczanie wymaga zapoznania się ze specyfiką tej rodziny
niecier. drobnokwiat.
w miejscach o charakterze bardziej naturalnym wyrasta posiadający większe kwiaty niecierpek pospolity (Impatiens noli-tangere)
bodziszek cuchnący
jeden z najczęstszych gatunków drobnych bodziszków (Geranium)
pokrzywa zwyczajna
siedliska wybitnie ruderalne preferuje "miniaturowa wersja pokrzywy" – pokrzywa żegawka (Urtica urens)
glistni. jaskółcze ziele
w miejscach uszkodzonych wydziela pomarańczowożółty sok mleczny
stanowiska ruderalne
Wiosną kwitnie sporo rośliny stanowisk ruderalnych - przy naszych domach, drogach i ścieżkach. Wiele z nich to chwasty ogrodowe lub w uprawach polowych.
gwiazdnica pospolita
w zależności od warunków wzrostu może znacznie różnić się pokrojem i rozmiarami – sprawdź też inne podobne gatunki gwiazdnic (Stellaria)
wiosnówki pospolitej
pojawia się masowo na przedwiośniu, z racji nikczemnych rozmiarów łatwo przeoczana
tasznik pospolity
potocznie zwana chlebkami, ma łuszczyny o charakterystycznym sercowato-trójkątnym kształcie
tobołki polne
częsty chwast upraw, zwłaszcza okopowych
rzodkiewni. pospolity
częsty już na początku wiosny
jaskier rozłogowy
rodzaj \gt Ranunculus liczy wiele innych gatunków
stokło. miękka typo.
ten gatunek traw kłosi się jako jeden z pierwszych, porównaj z innymi stokłosami (Bromus)
wilczomlec. ogrodow.
w grę wchodzi jeszcze kilka rzadszych gatunków wilczomleczów (Euphorbia)
żółtli. drobnokwiato.
porównaj z równie częstą żółtlicą owłosioną (Galinsoga ciliata)
perz właściwy
w rodzaju życica (Lolium) kłoski są ustawione kantem do osi kwiatostanu
dymn. pospolita typo.
jest kilka rzadszych gatunków w rodzaju dymnica (Fumaria)
mak polny
klucz mak (Papaver) umożliwia proste rozróżnienie trzech podobnych gatunków "czerwonych maków"
pospolite trawy i kwiaty wiosennej łąki
kupkówka pospolita
ta trawa wyróżnią się formą kwiatostanu, w lasach liściastych wyrasta podobna kupkówka Aschersona (Dactylis polygama)
tymotka łąkowa
na pierwszy rzut oka kwiatostany wyczyńca i tymotki są podobne – przegnij kwiatostan, przyjrzyj się w zbliżeniu kłoskom – różnica jest dramatyczna
życica trwała
u perzu właściwego (Elymus repens) kłoski są ustawione płaską powierzchnią ku osi kwiatostanu
w obrębie tego gatunku zbiorowego są wyróżniane setki i tysiące praktycznie nieoznaczalnych drobnych gatunków mniszków
pięciornik gęsi
wśród innych niebanalnych w oznaczaniu pięciorników (Potentilla) wyróżnia się pierzastozłożonymi liśćmi
Botanizowanie to mało popularny (poza zawodowcami) termin na określenie działań polegających na poznawaniu flory jakiejś okolicy. W węższym rozumienia botanizowanie to wycieczka połączona ze zbieraniem roślin w terenie, celem ich oznaczanie oraz tworzenia zielnika.