Anemone ranunculoides L. [🔉 a·ne·mō·ne ra·num·ku·lo·i·des]

Bylina. Łodyga wiotka, 10-25 cm wysokości, z jednym kwiatem. Kłącze prawie poziome, długie, walcowate, mięsiste. Części nadziemne zamierają latem lub wczesną jesienią.

Liścia odziomkowego zwykle brak. Podsadki podobne do liści, podczas kwitnienia z oskrzydlonym, krótkim ogonkiem, 2-8 mm długości.

Płatków 5, żółte, z otwartą nerwacją.

Niełupki owłosione, włoski krótsze od szerokości niełupki.

Kwitnienie (luty)marzec-maj.

Lasy liściaste, zarośla, rzadziej na łąkach i brzegach rzek. Na glebach żyznych, zasobnych w azot, umiarkowanie kwaśnych do umiarkowanie zasadowych, wilgotnych. Na stanowiskach nasłonecznionych lub w półcieniu.

Gatunek charakterystyczny (Ch.) dla:

Krajowa bylina z wydłużonymi poziomymi kłączami. Występuje w wilgotnych lasach i zaroślach, nieco mniej często niż zawilec gajowy (Anemone nemorosa). Kwitnie w czasie, krótkiego wiosennego okresu wegetacji, z początkiem lata części nadziemne zamierają. Kwiaty w pełni rozwijają się w czasie słonecznej pogody.

W ogrodnictwie używana jako wybitnie trwała bylina okrywowa efemeroidalna, dla miejsc cienistych, wilgotnych, pod drzewami. Także do półcienistych miejsc w ogrodzie skalnym. Efekt ozdobny uzyskuje się wiosną, w czasie kwitnienia i do początku lata, gdy tę funkcję mogą zastąpić byliny później rozpoczynające wegetację. Do sadzenia w płatach lub masowo, także współrzędowo z później rozwijającymi się bylinami.

Cała roślina słabo trująca. Czynnikiem toksycznym jest protoanemonina. Działa drażniąco na błony śluzowe przewodu pokarmowego, skórę i spojówki. Po spożyciu znacznych ilości rośliny mogą wystąpić objawy nieżytu żołądkowo-jelitowego.

Bylina łatwa w uprawie. Stanowisko powinno być półcieniste. Gleba próchniczna.

Rozmnażanie przeprowadza się w okresie letniego spoczynku, po zaniknięciu liści, przez podział rozrośniętych egzemplarzy, przez wysiew nasion wprost do gruntu jesienią lub przez sadzonki kłączowe w okresie zimy.

Odmiany ozdobne (o ± pełnych kwiatach) rozmnaża się wyłącznie na drodze wegetatywnej. Stanowisko nie może być zimą podmokłe, wskazana gleba przepuszczalna.