Viola arvensis (fiołek polny)

opis

cechy diagnostyczne w kluczu:

⇑ kl 242 "płatki rozpostarte, z żółtą plamą" w "Viola sect. Melanium"

Viola arvensis — przylistek, nasada liścia

Gatunek bardzo zmienny, stąd wyróżnia się szereg odmian i form. Zmienność dotyczy trwałości, kształtu przylistków, barwy kwiatów. Wyróżniany jest podgatunek ssp. megalantha Nauenb. — odróżnia się większą koroną, (18) 20-24 (26) mm wysokości, pachnącą, płatki są nieco dłuższe od działek, żółtawe, a górne fioletowo nabiegłe.

Tworzy mieszańce i formy przejściowe do fiołka trójbarwnego (Viola tricolor).

Roślina jednoroczna. Korzeń prosty, cienki. Pędy pojedyncze lub słabo rozgałęziający się, rzadko rozgałęziające się od samego dołu, (5)10-20(35)cm wysokości, podnoszące się do ±wzniesionych, liście i przylistki skośnie odstające, szypułki kwiatów wzniesione lub skośnie odstające (i nie są sztywno wzniesione w czasie owocowania); powierzchnia naga lub u egzemplarzy wiosennych krótko odstająco owłosiona; w czasie dojrzałości owoców prawie naga lub odlegle owłosiona.

space

Liście środkowe i górne do 3.5 cm długości i 1.5 cm szerokości, mają krótsze ogonki niż blaszka; owalne do wydłużonych, jajowatych, jajowatolancetowatych, elipsoidalych najszerszych w połowie długości blaszki. Blaszka liściowa na szczycie tępo zaostrzona lub tępa; na brzegu karbowana do niemal piłkowanej; u nasady klinowato zwężona; powierzchnia brodawkowato owłosiona.

space

Szypułki kwiatowe 2-11 cm długości, dłuższe od liści, prosto wzniesione lub odstające. Podkwiatki w pobliżu kwiatu. Kwiaty bez zapachu.

space

Korona 8-13(18) mm, w pełni kwitnienia płatki zupełnie rozpostarta. Płatki korony kremowe do żółtych, dolny płatek zwykle z ciemnożółtą plamą, górne płatki mogą być mniej lub bardziej fioletowe. Płatki z promienistymi kreskami, boczne z dwoma, dolny z pięcioma ciemniejszymi kreskami. Dolny płatek przy gardzieli ostrogi z dwoma początkowo równoległymi, potem rozchodzącymi się, liniami włosków. Ostroga krótsza lub niewiele dłuższa od przydatków działek, cienka, niebieskofioletowa.

Na przedniej stronie szyjki słupka, tuż poniżej znamienia, brak ciemnej plamki. Ziarna pyłku przeważnie z pięcioma bruzdami.

space

występowanie

antropofit zadomowiony we florze Polski ^[491]

wystepowanie - Viola arvensis (fiołek polny)

ekologiczne liczby wskaźnikowe Viola arvensis (fiołek polny)

Pospolicie na terenie całego kraju na niżu i w niższych położeniach górskich.

space

Rzadko spotykany w siedliskach ±naturalnych, suchych, kamienistych, o charakterze kserotermicznym.

Gatunek charakterystyczny (Ch.) dla:

Różne parametry ekologiczne, z objaśnieniem - opisowym rozwinięciem tekstowym, są podane tekstem po zalogowaniu.

Inwazyjność i/lub kategorie obcego elementu flory /Tokarska-Guzik et al. (2012)^[234]/:
• zadomowiony
• archeofit
• Pochodzenie: ?.
• Czas przybycia na teren Polski: nieznany
• Wnika do siedlisk/zbiorowisk: antropogenicznych.

wybrane okazy · selected collections ⇈

właściwości i zastosowanie

wymagania uprawowe Viola arvensis (fiołek polny)

⇈ 🌱

W medycynie stosuje się Violae herba cum flore (ziele fiołka trójbarwnego) — wysuszone, kwitnące nadziemne części fiołka polnego (Viola arvensis) i/lub fiołka trójbarwnego (Viola tricolor). Wchodzi w skład Species metabolicae I (zioła metaboliczne I) oraz różnych mieszanek ziołowych.

roślina lecznicza