(zespół) Ass. Peucedano-Pinetum W.Mat. (1962) W.Mat. et J.Mat. 1973

Powszechnie występuje w północno-wschodniej części Polski, w strefie wpływu klimatu kontynentalnego, na zachód i południe w strefie wpływu klimatu subatlantyckiego jest zastępowany przez analogiczny zespół Ass. Leucobryo-Pinetum. Najbardziej typowy zespół w klasie Cl. Vaccinio-Piceetea.Bór sosnowy na bardzo ubogich siedliskach o przepuszczalnym podłożu, głębokim poziomie wód gruntowych, okresowo suchych.

Warstwa krzewów jest zwykle słabo zwarta, znajdują się w niej podrosty gatunków z warstwy drzew oraz jarząb pospolity (Sorbus aucuparia), kruszyna pospolita (Frangula alnus), jałowiec pospolity (Juniperus communis).

Warstwa runa zwykle zwarta, z dominacją krzewinek borówki czarnej (Vaccinium myrtillus), borówki brusznicy (Vaccinium vitis-idaea); wrzos pospolity (Calluna vulgaris) pojawia się w degeneracyjnych postaciach zbiorowiska. Z roślin zielnych siódmaczek leśny (Trientalis europaea), pomocnik baldaszkowy (Chimaphila umbellata), rzadziej korzeniówka pospolita (Monotropa hypopitys), gruszyczka zielonawa (Pyrola chlorantha), widlicz spłaszczony (Diphasiastrum complanatum), pszeniec zwyczajny (Melampyrum pratense). Trawy i turzyce: kostrzewa owcza (agg.) (Festuca ovina agg.), trzcinnik leśny (Calamagrostis arundinacea), turzyca wrzosowiskowa (Carex ericetorum). Zespół jest stosunkowo bogaty florystycznie, jak na bory sosnowe. Przeciętnie w badanym płacie notuje się 30 gatunków roślin naczyniowych, mchów i porostów naziemnych. Od Ass. Leucobryo-Pinetum (zobacz opis tego zespołu) różni się występowaniem w runie gatunków kontynentalnych takich jak gorysz pagórkowy (Peucedanum oreoselinum), kokoryczka wonna (Polygonatum odoratum), wężymord niski (Scorzonera humilis), pajęcznica gałęzista (Anthericum ramosum), nawłoć pospolita (Solidago virgaurea), konwalia majowa (Convallaria majalis), malina kamionka (Rubus saxatilis), poziomka pospolita (Fragaria vesca) i przetacznik leśny (Veronica officinalis). Nie występuje w tym zespole bielistka siwa (Leucobryum glaucum) charakterystyczna dla Ass. Leucobryo-Pinetum .

Warstwa mchów pokrywa niemal całą powierzchnię. Przeważają rokietnik pospolity (Pleurozium schreberi), widłoząb kędzierzawy (Dicranum polysetum), gajnik lśniący (Hylocomium splendens), rzadziej występuje piórosz pierzasty (Ptilium crista-castrensis), widłak jałowcowaty (Lycopodium annotinum) i inne.W warstwie drzew dominuje wysokopienna sosna zwyczajna (Pinus sylvestris), w zwartym drzewostanie, z niewielkim udziałem brzozy brodawkowatej (Betula pendula), a na północnym-zachodzie Polski także z udziałem świerka pospolitego (Picea abies). W podokapowej warstwie mogą też występować dąb szypułkowy (Quercus robur) i topola osika (Populus tremula).

Warstwa runa zwykle zwarta, z dominacją krzewinek borówki czarnej (Vaccinium myrtillus), borówki brusznicy (Vaccinium vitis-idaea); wrzos pospolity (Calluna vulgaris) pojawia się w degeneracyjnych postaciach zbiorowiska. Z roślin zielnych siódmaczek leśny (Trientalis europaea), pomocnik baldaszkowy (Chimaphila umbellata), rzadziej korzeniówka pospolita (Monotropa hypopitys), gruszyczka zielonawa (Pyrola chlorantha), widlicz spłaszczony (Diphasiastrum complanatum), pszeniec zwyczajny (Melampyrum pratense). Trawy i turzyce: kostrzewa owcza (agg.) (Festuca ovina agg.), trzcinnik leśny (Calamagrostis arundinacea), turzyca wrzosowiskowa (Carex ericetorum). Zespół jest stosunkowo bogaty florystycznie, jak na bory sosnowe. Przeciętnie w badanym płacie notuje się 30 gatunków roślin naczyniowych, mchów i porostów naziemnych. Od Ass. Leucobryo-Pinetum (zobacz opis tego zespołu) różni się występowaniem w runie gatunków kontynentalnych takich jak gorysz pagórkowy (Peucedanum oreoselinum), kokoryczka wonna (Polygonatum odoratum), wężymord niski (Scorzonera humilis), pajęcznica gałęzista (Anthericum ramosum), nawłoć pospolita (Solidago virgaurea), konwalia majowa (Convallaria majalis), malina kamionka (Rubus saxatilis), poziomka pospolita (Fragaria vesca) i przetacznik leśny (Veronica officinalis). Nie występuje w tym zespole bielistka siwa (Leucobryum glaucum) charakterystyczna dla Ass. Leucobryo-Pinetum .

Oba są najczęściej spotykanymi zespołami leśnymi w Polsce i stanowią dominującą część wszystkich borów sosnowych Polski.

W typologii leśnej zbiorowiska tego zespołu niemal zawsze odpowiadają borowi świeżemu (Bśw).Na niżu i wyżynach Polski poza jej północno-zachodnią częścią, gdzie jest zastępowany przez analogiczny Ass. Leucobryo-Pinetum.

W typologii leśnej zbiorowiska tego zespołu niemal zawsze odpowiadają borowi świeżemu (Bśw).

Podzespół typowy jest znacznie częstszy i występuje w wariantach żyznościowych i wilgotnościowych. Ze względu na żyzność środowiska wyróżnia sie wariant typowy i nieco żyźniejszy ze szczwikiem zajęczym (Oxalis acetosella).

Ze względu na wilgotność na siedliskach suchszych od typu wyróżnia się wariant z chrobotkami (Cladonia), zaś na najwilgotniejszych stanowiskach wariant z trzęślicą modrą (Molinia caerulea).

Zróżnicowanie regionalne to dwie wyraźne odmiany: sarmacka i subborealna.

Odmiana sarmacka występuje od krainy Chełmińsko-Dobrzyńskiej do Polesia Południowego. Słabymi gatunkami wyróżniającymi są: szczodrzyk czerniejący (Lembotropis nigricans), szczodrzeniec rozesłany (Chamaecytisus ratisbonensis) i (w podzespole sasankowym) sasanka łąkowa (Pulsatilla pratensis).

Odmiana subborealna występuje w północno-wschodniej części Polski. Wyróżnia się ona udziałem w drzewostanie świerka pospolitego (Picea abies) oraz słabymi gatunkami wyróżniającymi: piórosz pierzasty (Ptilium crista-castrensis) i tajęża jednostronna (Goodyera repens).W ramach zespołu wyróżnia się podzespół typowy i sasankowy: SubAss. Peucedano-Pinetum typicum, SubAss. Peucedano-Pinetum pulsatilletosum.

Ze względu na wilgotność na siedliskach suchszych od typu wyróżnia się wariant z chrobotkami (Cladonia), zaś na najwilgotniejszych stanowiskach wariant z trzęślicą modrą (Molinia caerulea).

Odmiana sarmacka występuje od krainy Chełmińsko-Dobrzyńskiej do Polesia Południowego. Słabymi gatunkami wyróżniającymi są: szczodrzyk czerniejący (Lembotropis nigricans), szczodrzeniec rozesłany (Chamaecytisus ratisbonensis) i (w podzespole sasankowym) sasanka łąkowa (Pulsatilla pratensis).