Vaccinium uliginosum L. [🔉 wak·ci·ni·um *]

Krzewinka wysokości 20 – 40 (80 – 100) cm. Zdrewniałe pędy początkowo płożące i rozgałęziające się pod ziemią, pokryte łuskowatymi liśćmi, z ich pachwin wyrastają korzenie przybyszowe i wzniesione, silnie rozgałęzione pędy nadziemne.

Gałązki obłe, tylko jednoroczne zielone, brązowe do czerwonobrązowych, nagie lub początkowo słabo owłosione.

Liście niemal siedzące (w nasadzie klinowato zwężone, ogonek nie dłuższy jak 2 mm), najczęściej odwrotniejajowate ale także zmiennego kształtu od okrągłych do eliptycznych, 10 – 25 (30) mm długości i (5) 10 – 20 (35) mm szerokości, wierzchołek zaokrąglony lub tępo zaostrzony, całobrzegie i z lekko podwiniętym brzegiem; nagie; sinoszare, od góry ciemniej zielone, od spodu szarozielone i z wystającymi żyłkami. Opadają na zimę.

Działek kielicha 4 – 5, do 1/3 długości płatków korony, zaokrąglone, zaczerwienione.

Korona jajowato-beczkowata, 4 – 6 mm długości, biała z różowym nalotem, ząbków korony 4 – 5, krótkie, odwinięte na zewnątrz, zaokrąglone.

Owocem jest jagoda, kulista, gruszkowata lub elipsoidalna, (6) 7 – 10 mm długości, niebieskoczarna, w wyjątkowych przypadkach biaława lub bladozielonkawa, owoszczona, miąższ zielonobiały. Nasiona liczne, drobne.

Gatunek stosunkowo częsty na terenie całej Polski.

Owoce i liście słabo trujące. Często mylona z podobną, jadalną borówka czarna (Vaccinium myrtillus).

Są sprzeczne informacje na temat trujących właściwości borówki bagiennej. Wskazują na nią między innymi nazwy ludowe — pijanica, durnica. Istotnie może ona wywoływać czasami objawy takie jak: pobudzenie motoryczne, rozszerzenie źrenic, zaburzenia widzenia, zawroty głowy, wymioty, uczucie słabości, uderzenia gorąca, trudności z przełykaniem. Te jednak są przemijające i nie stwarzają większego zagrożenia.

Borówka bagienna jest gatunkiem zmiennym — poszczególne populacje różnią się wysokością krzewinek, wielkością liści i kształtem oraz barwą owoców. Wyróżnia się odmiany; var. macrocarpum Drijer o większych, gruszkowatych owocach i var. leucocarpum Vilmor. et Boiss. o zielonobiałych owocach.

Krzewinki borówka czarna (Vaccinium myrtillus) odróżnimy po kanciastych pędach, zielonych gdy są niezdrewniałe.

Miąższ owoców czarnej jagody jest czerwony.