| ||||||
| ||||||
Drzewo do 30(50) m wysokości. Pień prosty, strzała, widoczny wyraźnie do samego wierzchołka; korona stożkowata, bardzo regularna; boczne gałęzie w wyraźnych piętrach; w górze pnia wzniesione lub wznoszące się, w części środkowej poziome, w dole pochylone w dół; przy pełnym nasłonecznieniu zachowują się do podstawy, w zwarciu dolne gałęzie obumierają.
Kora czerwonobrązowa do szarej, łuszczy się cienkimi płatkami.
System korzeniowy płaski, bez korzenia palowego.
Igły ciemnozielone lub sinawe, zaostrzone, 10-25 mm długości, 1-1.5 mm szerokości; w przekroju poprzecznym czterokanciaste, często ±kwadratowe; zwykle bez wyraźnego nalotu woskowego, jedynie z niewyraźnymi paskami na każdej stronie (linie aparatów szparkowych), błyszczące. Na górnej stronie pędu ustawione wszechstronnie, na spodniej ±dwurzędowo.
Szyszki zwisające, długie, 10-15(18) cm długości i 3-4.5 cm szerokości; nasiona dojrzewają w końcu pierwszego roku; szyszki opadają w całości dopiero wiosną. Łuski nasienne bardzo zmiennego kształtu, w zarysie rombowate, mniej lub bardziej wydłużone na szczycie, grube, sztywne, tabakowo brązowe do ciemno brązowych. Nasiona ciemnobrązowe, 4 mm długości, skrzydełka żółtawe, 3×dłuższe od nasiona.
występowanie
Takson rodzimy lub trwale zadomowiony.[491]
Jedyny gatunek tego rodzaju naturalnie występujący w Polsce.
Często spotykany w dwóch pasach: na południu w górach (świerczyny) i na pogórzu oraz na północy kraju.
Preferuje gleby silnie wilgotne lub wilgotne, kwaśne, z duża ilością surowej próchnicy.
W pasie środkowym Polski, z powodu zbyt niskich opadów, rzadko spotykany.
Gatunek charakterystyczny (Ch.) dla:
Gatunek wyróżniający (D.) dla:
Stałość w zdjęciach fitosocjologicznych dla wybranych syntaksonów[7]:
Różne parametry ekologiczne, z objaśnieniem - opisowym rozwinięciem tekstowym, są podane tekstem po zalogowaniu.
wybrane okazy · selected collections ⇈
#8
leg. Jacek Soboń
/okolice Wlenia, Pogórze Kaczawskie/
#4
leg. Barbara Łotocka
/Warszawa/
#2
leg. Barbara Łotocka
/Pieniny/
#12 #2 3D XL
leg. Marek Snowarski
/Park Grabiszyński, Wrocław/
właściwości i zastosowanie
⇈
🌱
Cechuje się szybkim wzrostem.
Nie powinien być sadzony na nieodpowiednich stanowiskach (na zbyt suchych glebach i w zbyt suchym i/lub zanieczyszczonym powietrzu) bo źle rośnie i może zamierać. Z tego względu miernie nadaje się do zieleni miejskiej, zwłaszcza na niżu Polski.
Może być użyty na żywopłoty formowane 1-2m wysokości. Ale jedynie w pełni nasłonecznione i zadbane (regularnie przystrzygane), inaczej ogałaca się od dołu. Karłowe odmiany stosuje się w obwódkach.
wymagania i uprawa
Wymaga gleb dostatecznie wilgotnych, nie przesychających; o odczynie lekko kwaśnym lub kwaśnym.
Wymaga wilgotnego powietrza; nie toleruje zanieczyszczenia powietrza.
Z tego względu źle rośnie w miastach.
⇈
🌱
🌸 opcje Bazaru
bez odmiany · A · Acrocona · · Acrocona Nana · Anita's Golden Cloak · Aurea · Aurea Magnifica · B · Baisneri · · Barryi · Bohemica Sorbet · Brabant · C · Cobra · · Cranstonii · E · Echiniformis · · F · Finedonensis · · Formanek · Four Winds · Frohburg · G · Gold Drift · · Golden Beskid · H · Henksgarden Beauty · · I · Inversa · · K · Końca · · Krasickiana · L · Little Gem · · Lombart's · Loreley · M · Maxwellii · · N · Nana Compacta · · Nidiformis · Norrkoping · P · Pendula · · Pendula Major · Procumbens · Pumila · Pumila Glauca · Pumila Nigra · Pusch · Pygmaea · Pyramidata · R · Remontii · · Riesengebirge · Roseospicata · Rothenhaus · Rydal · T · Tompa · · V · Van Bemmel · · Viminalis · Virgata · W · Waldbrund · · Will's Zwerg · Witches Broom · Z · Zagwiżdże · odmiany (form i odmian #51) analiza dostępności roślin
Barryi XL
Bohemica Sorbet
Formanek
Four Winds
Inversa XL
Krasickiana
Pendula
Van Bemmel
Viminalis XL
- ▫ ‘bez odmiany’
- ▫ ‘Acrocona’ — niska, 2-4 (8) m wysokości, szerokostożkowata, obficie szyszkująca, końce licznych gałęzi w formie mostrualnych szyszek, poza tym na bocznych gałązkach ± normalne szyszki [1890]
- ▫ ‘Anita's Golden Cloak’ — przyrosty żółte, szyszki czerwone
- ▫ ‘Aurea’ — korona drzewiasta, do 13 m wysokości, z gałęziami poziomo odchodzącymi; roczne igły żółte lub żółtawe, początkowo błyszczące, jasnożółte, potem zielonawożółte, na słońcu nieco brunatniejące
- ▫ ‘Aurea Magnifica’ — jak 'Aurea' ale pokrój niższy i szerszy, często krzaczasty, bez wyraźnego przewodnika; igły wyraźniej jasno zielonkawożółte, zimą bardziej pomarańczowożółte [1899]
- ▫ ‘Baisneri’
- ▫ ‘Barryi’ — [przed 1891]
- ‘Bohemica Sorbet’
- ▫ ‘Finedonensis’ — korona drzewiasta, 10-15 m wysokości, wąskostożkowata, gałęzie i gałązki ± poziomo ustawione; młode pędy kremowożółte, potem brunatnawe [1858]
- ○ ‘Formanek’ — wolnorosnąca, o gałęziach szeroko rozpostartych, zwieszających się; igły długie [1906] #2
- ‘Four Winds’
- ▫ ‘Frohburg’ — płacząca; gałęzie i gałązki silnie zwieszone, przylagające do przewodnika; igły 8-12 mm długości, szarozielone
- ○ ‘Gold Drift’ — forma płacząca; igły żółte #2
- ▫ ‘Golden Beskid’ — półkarłowa, przyrosty żółte [J. Szewczyk]
- ○ ‘Inversa’ — gałęzie i gałązki silnie zwieszone (płaczące), najniższe sięgające ziemi; pokrój kolumnowy, 5-10 m wysokości; igły grubawe, lśniące, zielone [R. Smith, Wielka Brytania, 1862] #2
- ▫ ‘Końca’
- ▫ ‘Krasickiana’ — gałęzie przewisające; igły b. długie; dawna odmiana polska [A. Krasick, Polska, 1908]
- ○ ‘Lombart's’ #2
- ▫ ‘Loreley’
- ▫ ‘Norrkoping’ — igły krótkie, złotożółte
- ‘Pendula’ — [P. L. Briot, Francja, przed 1836]
- ▫ ‘Pendula Major’ — płacząca; korona stożkowata; gałęzie poziomo odchodzące lub u starszych egzemplarzy w części zwieszające się; szyszki liczne; igły 2-3 cm długości [1868]
- ▫ ‘Pyramidata’ — korona drzewiasta, wąskostożkowata [1919]
- ▫ ‘Remontii’
- ○ ‘Roseospicata’ — młode przyrosty różowe #2
- ▫ ‘Rothenhaus’ — forma płacząca, o wąskiej koronie; igły krótkie, w typie Picea orientalis [1938]
- ▫ ‘Rydal’ — niska, po 10 latach 2.5 m wysokości i 1.5 m szerokości; przyrosty wiosną ciemnoczerwone, zieleniejące [1993]
- ‘Van Bemmel’ — odmiana typu "czarcia miotła", często oferowana szczepiona na pniu
- ‘Viminalis’ — formy płaczące, poza tym zbliżone do typu, korona szerokostożkowata, z długimi gałęziami, przewieszającymi się na końcach [1777]
- ▫ ‘Waldbrund’
- ▫ ‘Witches Broom’
idxGrupa karłowe
- ○ Acrocona Nana → ‘Pusch’ — karłowa, płasko-kopulasta; poza tym w typie 'Acrocona', szyszki początkowo czerwone, końce gałązek zakończone montrualnymi szyszkami [1987] #2
- ▫ ‘Brabant’ — karłowa, płaskokulista
- ○ ‘Echiniformis’ — karłowata, "jeżowata"; bardzo wolno rosnąca, korona półkulista do poduszkowate, po 30 latach 20-30 cm wysokości i 40-60 cm szerokości, zwarta, nieregularna [1875] #2
- ▫ ‘Henksgarden Beauty’ — karłowa, szerokostożkowata, wcześnie szyszkuje
- ▫ ‘Little Gem’ — karłowa; pokrój półkulisty lub poduszkowaty, typu 'Nidiformis', 30-50 cm wysokości i 60-100 cm szerokości; gałązki cienkie, gęsto upakowane; igły tylko 2-5 mm długości, bardzo cienkie, bardzo gęsto ułożone na gałązkach [1965]
- ▫ ‘Maxwellii’ — karłowa; płaskokulista do poduszkowatej, do 1-1.5 m wysokości i 2 m szerokości; w centrum z bardzo gęsto ułożonymi grubymi i krótkimi gałązkami [1860]
- ▫ ‘Nana Compacta’ — karłowa; pokrój spłaszczonostożkowaty, gęsty; igły 4-7 mm długości, gęsto, promieniście ułożone [1950]
- ◔ ‘Nidiformis’ — forma karłowa "gniazdowata", półkulista, spłaszczona, po 30 latach 60-100 cm wysokości i 1.8-2 m szerokości; gałązki bardzo liczne, silnie skrócone; igły 7-10 mm długości, odstające, jasnozielone [1906] #3
- ▫ ‘Procumbens’ — karłowa; wzrost rozpostarty, po 30-40 latach 60-100 cm wysokości i 3-5 m szerokości [1850]
- ▫ ‘Pumila’ — karłowa; korona szeroka, spłaszczona, nieregularna; po 30 latach 60-70 cm wysokości i 1.5-4 m szerokości, później do 1 m wysokości [1874]
- ▫ ‘Pumila Glauca’ — karłowa; pokrój jak 'Pumila', igły silnie owoszczone, z bardzo wyraźnymi liniami szparek
- ▫ ‘Pumila Nigra’ — karłowa; pokrój jak 'Pumila', igły 8-12 mm długości, bardzo gęsto ustawione, ciemnozielone, silnie owoszczone, z 2-4 bardzo drobnymi, wyraźnymi liniami szparek [1891]
- ○ ‘Pusch’ (Acrocona Nana) — karłowa, płasko-kopulasta; poza tym w typie 'Acrocona', szyszki początkowo czerwone, końce gałązek zakończone montrualnymi szyszkami [1987] #2
- ▫ ‘Pygmaea’ — karłowa; pokrój zwarty, półkulisty do szeroko stożkowatego, początkowo bardzo wolno rosnąca, do 50 cm wysokości, stare egzemplarze do 1-1.5 m wysokości; igły 5-8 mm długości, żywozielone [1838]
- ▫ ‘Riesengebirge’ — karłowa, kulista
- ○ ‘Tompa’ — karłowa; pokrój stożkowaty, potem szerokostożkowaty, gęsty, przypominajacy świerk biały (Picea glauca) 'Conica'; po 15 latach 60 cm wysokości; igły cienkie, jasnozielone [1987] #2
- ○ ‘Will's Zwerg’ — karłowa, gęsta, pokrój regularny, stożkowaty; po 30 latach do 2 m wysokości i 60-80 cm szerokości; igły na przyrostach świętojańskich znacznie jaśniejsze, poza tym ciemnozielone [H. Will, Barmstedt, Niemcy, 1936] #2
- ▫ ‘Zagwiżdże’ — karłowa, ścieląca się; igły ciemnozielone
idxGrupa Virgata — grupa odmian "wężowych" o osobliwie wyglądającej, szerokostożkowatej do nieregularniej koronie składającej się głównie z silnie wydłużonych i słabo rozgałęzionych pędów rosnących w różnych kierunkach, wyrastające z pnia zwykle prostopadłe do niego i wznoszące się, boczne dalszych rzędów często ±zwieszone; powstaje dość luźna korona, z wyraźnym przewodnikiem, z wiekiem zagęszczająca się; drzewa silnie rosnące, roczne przyrosty pędów rzędu 1m, po 30 latach 15m wysokości i 5-8m średnicy; mutacje tego rodzaju zdarzają się spontanicznie i dalej są propagowane wegetatywnie; przy rozmnażaniu z nasion często powtarzają cechę osobliwego rozgałęziania się
- ▫ ‘Cobra’ — pędy zwisłe do ziemi i płożące się
- ○ ‘Cranstonii’ — forma "wężowa", drzewiasta, szerokostożkowata, luźna, 10-15 m wysokości; gałęzie długie, grube, przeplatające się, słabo rozgałęziające się; igły do 30 mm długości, często nieco pofalowane, promieniście i odlegle ustawione #2
- ‘Virgata’ — odmiany "wężowe" wielokrotnie pozyskiwane z naturalnych mutacji tego typu; z bardzo luźną koroną, 12-15 m wysokości, zbudowaną z gałęzi bardzo słabo rozgałęziających się, odchodzących nieregularnie w różnych kierunkach, górne przeważnie ku górze, dolne przeważnie zwisające, wyrastających pojedynczo lub w okółkach; igły do 25 mm długości, promieniście ustawione, grube, ostre, często wygięte ku górze [Jacques, 1853]
Picea obovata
świerk syberyjski
Picea abies ssp. obovata · takson uprawiany, nie ujęty w czekliście[491]
liście
Takson występujący na terenach Eurazji od Europy Północno-Wschodniej po Kamczatkę, zbliżony do świerka pospolitego (Picea abies) (na styku zasięgu występują formy przejściowe). Pędy bardziej, gęsto, owłosione. Szyszki mniejsze, 6-8cm długości, z zaokrąglonymi łuskami.
