cechy charakterystyczne
Drzewo do 25 m wysokości; szybko rosnące. Korona stosunkowo luźna ze ±zwisającymi gałęziami.
Młode pędy nieowłosione, pokryte twardymi brodawkami, w dotyku szorstkie.
Oskrzydlenie nasion 2-3× szersze od orzeszka.
występowanie
Pospolita. Często występuje w lasach z sosną, dębem, na wrzosowiskach. Szczególnie częsta na glebach suchych i piaszczystych, także skrajnie kwaśnych; unika żyznych i zasadowych. Występuje jako roślina pionierska na ugorach i terenach ruderalnych; może rosnąc na terenach jałowych.
|
kora biała, łuszcząca się *kora czarna, nie łuszcząca się
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
ssp. pendula
Pospolicie na terenie całego kraju. | ||
|
kora czarna, nie łuszcząca się *kora biała, łuszcząca się
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
ssp. obscura
Rzadko spotykana. | ||
wybrane okazy · selected collections ⇈
leg. Jacek Soboń
/okolice Wlenia, Pogórze Kaczawskie/
leg. Jarosław Makowski
/Sigmaringen, Niemcy/
leg. Jacek Soboń
/Arboretum w Karnieszewicach/
/cv. Crispa/
właściwości i zastosowanie
Z racji białych pni i konarów oraz pokroju, są efektownymi drzewami zarówno, gdy sadzone pojedynczo lub w luźnych grupach, jak i w formie szpalerów lub alei. Są mocno zrośnięte z polskim krajobrazem, dają silne poczucie swojskości.
W medycynie stosowany jest surowiec Betulae folium (liść brzozy) — wysuszone młode (majowe) lub letnie liście, całe lub połamane. W farmakopei nie znajdują się używane w zielarstwie surowce Betulae gemmae (pączki brzozy, zbierane zimą lub bardzo wczesną wiosną), ich działanie jest nieuchwytne, oraz Betulae cortex (kora brzozy). Ze świeżych liści przygotowuje się Betulae succus recens (sok z liści świeży, obecnie nie jest w farmakopei).
Przetwory z liści brzozy mają działanie moczopędne i słabo napotne.
Liście wchodzą w skład Species antirheumaticae (zioła przeciwreumatyczne) i Species diureticae (zioła moczopędne).
wymagania i uprawa
Zobacz uwagi o uprawie na stronie rodzaju brzoza (Betula).
Wymagania (optimum rozwoju/konkurencyjności na naturalnych stanowiskach wg ekologicznych liczb wskaźnikowych): światło — umiarkowane słońce • woda — gleba przeciętnie wilgotna • próchnica — gleba mineralna, uboga w humus lub gleba mineralno-próchnicza, zasobna w humus • ciepło — miejsce umiarkowanie chłodne lub miejsce przeciętnie ciepłe • zwięzłość — gleba lekka, piaszczysta lub gleba średnio zwięzła • żyzność — podłoże ubogie lub podłoże umiarkowanie żyzne
Rodzime drzewo o bardzo niskich wymaganiach siedliskowych. Rośnie na glebach suchych i piaszczystych, także skrajnie kwaśnych; unika żyznych i zasadowych. Może być wykorzystywana do rekultywacji, jako roślina pionierska; może rosnąc na terenach jałowych.
⇈ 🌱 🌸
odmiany uprawne (#21) ⇒ analiza dostępności roślin i nasion
C · Cacao · Crispa · F · Fastigata Joes · Fastigiata · Fastigiata Joes · G · Globe · Golden Beauty · Golden Obelisk · Gracilis · J · Jolep I · K · Karaca · L · Laciniata · M · Magical Globe · O · Obelisk · P · Pendula · Purpurea · S · Schneverdinger Goldbirke · Spider Alley · T · Trost's Dwarf · Y · Youngii · Z · Zöld Szakáll · Zwitser`s Glory
| ○ | bez odmiany |
| ▫ | ‘Cacao’ — kora ciemnobrązowa; gałązki łukowato przewieszone |
| ▫ | ‘Crispa’ — liście postrzępione |
| ▫ | Fastigata Joes (‘Jolep I’) — wąskokolumnowa, silnie rosnąca |
| ○ | ‘Fastigiata’ — kolumnowa |
| ▫ | ‘Fastigiata Joes’ — wąskokolumnowa; kora biała |
| ○ | ‘Globe’ (Magical Globe) — karłowa, do 1 m szerokości; korona zwarta, kulista; można uprawiać w pojemnikach; w handlu zwykle w szczepionej formie piennej |
| ▫ | ‘Golden Beauty’ — liście złotożółte, błyszczące |
| ▫ | ‘Golden Obelisk’ — kolumnowa; liście złotożółte |
| ▫ | ‘Gracilis’ — gałązki długie, cienkie, płaczące; liście silnie postrzępione i głęboko wcięte, czasem aż do nitkowatych odcinków; wolnorosnąca |
| ▫ | ‘Jolep I’ (Fastigata Joes) — wąskokolumnowa, silnie rosnąca |
| ○ | ‘Karaca’ — blaszka liściowa silnie zredukowana, jest tylko przy nerwach; korona płacząca, parasolowata; siewka odm. 'Youngii' |
| ‘Laciniata’ | |
| ○ | Magical Globe (‘Globe’) — karłowa, do 1 m szerokości; korona zwarta, kulista; można uprawiać w pojemnikach; w handlu zwykle w szczepionej formie piennej |
| ▫ | ‘Obelisk’ — wąskokolumnowa |
| ‘Pendula’ | |
| ○ | ‘Purpurea’ — liście ciemnopurpurowe |
| ▫ | ‘Schneverdinger Goldbirke’ — liście złotożółte, matowe |
| ▫ | ‘Spider Alley’ — pędy spiralnie poskręcane; liście nieco karbowane; korona stożkowata; wolnorosnąca |
| ‘Trost's Dwarf’ — wolnorosnąca, do 2 m; korona szeroka, kopulasta; liście głęboko powcinane | |
| ◔ | ‘Youngii’ — korona parasolowata, silnie płacząca; niska, 3-4 m wysokości |
| ▫ | ‘Zöld Szakáll’ — karłowa, wolno rosnąca, korona parasolowata (płacząca) |
| ▫ | ‘Zwitser`s Glory’ |
