Salix cinerea L. [🔉 sa·liks ci·nē·re·a]

Krzew (1.5) 2-3 (5) m wysokości, o silnie rozgałęziających się pędach. Drewno po korą, na pędach dwuletnich i starszych z charakterystycznymi wystającymi wąskimi listewkami długości do 15 mm. Kora na gałązkach i gałęziach gładka, szara.

Pędy jednoroczne i dwuletnie gęsto szaro lub czarniawo, filcowato owłosione, kora szara do szarooliwkowej, jednoroczne pędy stosunkowo grube, 2-2.5 mm średnicy. Pączki duże, liściowe 3-4 mm długości, kwiatowe do 6 mm długości, tak samo jak i młode pędy filcowato owłosione.

Liście z ogonkiem do 4-10 (15) mm długości, jasno, filcowato owłosionym i zwykle z dobrze rozwiniętymi przylistkami. Przylistki półsercowate, nerkowate, brzegiem ząbkowane, stosunkowo trwałe. Blaszka liściowa zmiennego kształtu, zwykle podługowato odwrotniejajowata do odwrotnielancetowatej, (5) 6-9 (11) cm długości i 2-3 (4.5) cm szerokości; brzeg płaski, nieregularnie karbowanopiłkowany lub drobno ząbkowany; wierzchołek nieskręcony; górna powierzchnia brudnozielona, matowa, u młodych liści szaro jedwabiście omszona, potem łysiejąca; spodem gęsto owłosione, szarozielone do niebieskozielonych, z wyraźnie wystającą siatką nerwów, od głównego nerwu odchodzi 6-10 (11) bocznych.

Kotki siedzące, wyprostowane, duże, elipsoidalne, 2-3 (4) cm długości i 9-15 mm grubości, u nasady z kilkoma nietrwałymi podsadkami.

Przysadki w górze czarnobrązowe; łopatkowate, wąskoodwrotniejajowate, tępawe lub zaostrzone; ich powierzchnia długo, jedwabiście, biało owłosiona; trwałe, pozostają do owocowania. Gruczoł miodnikowy jeden, wydłużony cylindryczny, na szczycie nieco zgięty.

Kotki żeńskie bardziej zwarte i dłuższe, oś biało owłosiona. Zalążnia na trzonku krótszym od zalążni, gęsto, jasno owłosiona, jajowato rozszerzona, w górze zwężona, szyjka słupka krótsza od zalążni, znamię krótkie, dwudzielne do 1/2 długości, skośnie wzniesione.

Kotki męskie do 5 cm długości i do 2 cm średnicy, oś szaro owłosiona. Pręciki dwa. Nitki pręcików owłosione tylko u nasady. Pylniki złocistożółte, przed kwitnieniem często ceglastoczerwone.

Torebka wąska, brązowawa, owłosiona, pęka do nasady, płaty nie zwijają się ślimakowato. Na każdym płacie po 5-7 zawiązków nasion. Nasiona ciemnobrązowe. Włoski lotne długie, złocistobrunatne.

Kwitnienie w marcu i kwietniu(maju), zwykle przed rozwojem liści lub na początku ich rozwoju. Żyje ok. 40 lat.

Gatunek stosunkowo mało zmienny. Największa zmienność dotyczy kształtu liści, z tego tytułu wyróżnia się odmianę wąskolistna var. angustifolia (liście odwrotnielancetowate) i odmianę szerokolistną var. latifolia (liście odwrotniejajowate do szeroko odwrotniepodługowatojajowatych). Rośliny rosnące w zacienieniu są słabiej owłosione.

Tworzy mieszańce z wieloma innymi wierzbami.

Pospolita na niżu, rzadsza w niższych położeniach górskich, występuje do 600-1000 m n.p.m.

Wilgotne i podmokłe, żyzne tereny, zwłaszcza brzegi rzek i zbiorników wodnych, starorzecza, podmokłe łąki, torfowiska, lasy łęgowe.

Gatunek charakterystyczny (Ch.) dla:

Gatunek wyróżniający (D.) dla: