korzeń

Dolna, w typowym przypadku podziemna i rosnąca w dół część osi rośliny (lat. axis descdendens); druga, górna część roślin osiowych to łodyga). Służy do przytwierdzenia rośliny do podłoża i do pobierania wody oraz soli mineralnych z roztworu glebowego.

Modyfikacje korzeni mogą spełniać inne funkcje: korzenie spichrzowe, korzenie powietrzne, korzenie podporowe, korzenie czepne, korzenie kurczliwe, korzenie oddechowe, a nawet korzenie przekształcone w organy asymilujące.

Od pędów podziemnych (np. rozłogów, kłączy) korzeń odróżnia się brakiem elementów typowych dla pędu tj. przekształconych łuskowato liści i pączków. Ma też odmienną od łodygi pierwotną i wtórną budowę anatomiczną.

Wszystkie korzenie danego egzemplarza rośliny tworzą system korzeniowy który może się charakteryzować swoistym układem: palowy system korzeniowy, wiązkowy system korzeniowy.Dolna, w typowym przypadku podziemna i rosnąca w dół część osi rośliny (lat. axis descdendens); druga, górna część roślin osiowych to łodyga). Służy do przytwierdzenia rośliny do podłoża i do pobierania wody oraz soli mineralnych z roztworu glebowego.

Od pędów podziemnych (np. rozłogów, kłączy) korzeń odróżnia się brakiem elementów typowych dla pędu tj. przekształconych łuskowato liści i pączków. Ma też odmienną od łodygi pierwotną i wtórną budowę anatomiczną.

Korzeń główny (korzeń pierwotny) rozwija się bezpośrednio z korzenia zarodkowego; stanowi dolną część osi rośliny. Zwykle jest gruby, skierowany prosto w dół; często znacznej długości. Wraz z odchodzącymi od niego korzeniami bocznym tworzy system korzeniowy palowy.

U części roślin korzeń pierwotny wcześnie zanika, a jego rolę przejmują korzenie przybyszowe.Korzeń główny (korzeń pierwotny) rozwija się bezpośrednio z korzenia zarodkowego; stanowi dolną część osi rośliny. Zwykle jest gruby, skierowany prosto w dół; często znacznej długości. Wraz z odchodzącymi od niego korzeniami bocznym tworzy system korzeniowy palowy.

System korzeniowy wiązkowy składa się z wielu równorzędnych, podobnej grubości, korzeni przybyszowych, rozchodzących się pod mniejszym lub większym kątem od podstawy łodygi. Taki system korzeniowy tworzą np. trawy (Poaceae) u których wcześnie zanika korzeń główny a w jego miejsce tworzą się liczne korzenie przybyszowe.System korzeniowy wiązkowy składa się z wielu równorzędnych, podobnej grubości, korzeni przybyszowych, rozchodzących się pod mniejszym lub większym kątem od podstawy łodygi. Taki system korzeniowy tworzą np. trawy (Poaceae) u których wcześnie zanika korzeń główny a w jego miejsce tworzą się liczne korzenie przybyszowe.

Korzenie przybyszowe to dodatkowe korzenie tworzące się na łodydze często w miejscu gdzie łodyga styka się z podłożem.

Skłonność do tworzenia się korzeni przybyszowych, występująca u większości roślin, wykorzystywane jest w ogrodnictwie do rozmnażania roślin przez odkłady lub sadzonki pędowe lub sadzonki korzeniowe. Korzenie przybyszowe to dodatkowe korzenie tworzące się na łodydze często w miejscu gdzie łodyga styka się z podłożem.

Korzenie szkarpowe (deskowe) zwiększają wytrzymałość mechaniczną pnia na złamanie przy nasadzie. Są to korzenie boczne, silnie rozrośnięte w pionie, w formę wydłużona i przy tym stosunkowo cienką.

Często spotykane u drzew tropikalnych rosnących na gruntach podmokłych i tworzących płytki system korzeniowy. U krajowych drzew można je, w słabiej wyrażonej postaci, obserwować u niektórych egzemplarzy grabu pospolitego (Carpinus betulus) i wiązu szypułkowego (Ulmus laevis).

Analogiczną funkcję mechaniczną, wzmocnienia odporności na siły łamiące, spełniają rozrośnięte, wychodzące przy pniach częściowo ponad powierzchnię gleby (ale nie spłaszczone dwubocznie) korzenie boczne i/lub zgrubienie nasadowej części pnia.Korzenie szkarpowe (deskowe) zwiększają wytrzymałość mechaniczną pnia na złamanie przy nasadzie. Są to korzenie boczne, silnie rozrośnięte w pionie, w formę wydłużona i przy tym stosunkowo cienką.

Analogiczną funkcję mechaniczną, wzmocnienia odporności na siły łamiące, spełniają rozrośnięte, wychodzące przy pniach częściowo ponad powierzchnię gleby (ale nie spłaszczone dwubocznie) korzenie boczne i/lub zgrubienie nasadowej części pnia.