owoc

Owoc powstaje z rozrośniętej ściany zalążni która tworzy owocnię i zawiera jedno lub więcej nasion;
jest to tzw. owoc właściwy.

Jeśli w budowie owocu uczestniczą inne niż zalążnia części rośliny mamy do czynienia z owocem rzekomym.

Gdy owoc nie zawiera nasion mamy do czynienia ze zjawiskiem partenokarpii.

Termin owocek tj. zdrobniale owoc, stosujemy często w odniesieniu do pojedynczych, małych owoców budujących owoce zbiorowe.

Podział owoców opiera się na charakterze owocni u dojrzałych owoców.

Owoce występują u okrytozalążkowych. Nasiona nagozalążkowych mogą być umieszczone w tworach podobnych do owoców:

oskrzydlone nasiona ułożone na suchych, zdrewniałych listkach szyszek, bezskrzydłe nasiona we wnętrzu mięsistych szyszkojagód (np. jałowiec (Juniperus)) lub pojedyncze, bezskrzydłe nasiona mogą być otoczone mięsistą osłoną - osnówką (np. cis pospolity (Taxus baccata)).Owoc powstaje z rozrośniętej ściany zalążni która tworzy owocnię i zawiera jedno lub więcej nasion;
jest to tzw. owoc właściwy.

Gdy owoc nie zawiera nasion mamy do czynienia ze zjawiskiem partenokarpii.

Podział owoców opiera się na charakterze owocni u dojrzałych owoców.

oskrzydlone nasiona ułożone na suchych, zdrewniałych listkach szyszek, bezskrzydłe nasiona we wnętrzu mięsistych szyszkojagód (np. jałowiec (Juniperus)) lub pojedyncze, bezskrzydłe nasiona mogą być otoczone mięsistą osłoną - osnówką (np. cis pospolity (Taxus baccata)).

W owocach suchych pękających po dojrzeniu ich sucha owocnia pęka uwalniając nasiona.

Należą tu takie typy owoców jak: mieszek, strąk, łuszczyna, łuszczynka, rozłupnia i torebka.W owocach suchych pękających po dojrzeniu ich sucha owocnia pęka uwalniając nasiona.

Owoce suche niepękające charakteryzują się tym, że po dojrzeniu sucha owocnia nie pęka i osłania jedno nasiono w swoim wnętrzu.

Należą tu takie typy owoców jak: orzech, orzeszek, skrzydlak, ziarniak i niełupka.Owoce suche niepękające charakteryzują się tym, że po dojrzeniu sucha owocnia nie pęka i osłania jedno nasiono w swoim wnętrzu.

Owoce mięsiste - po dojrzeniu mają przynajmniej część owocni mięsistą i zwykle owocnia nie pęka. Należą tu takie typy owoców jak: jagoda, pestkowiec.

Zobacz też hasła: owoc zbiorowy i owocostan. Owoce mięsiste - po dojrzeniu mają przynajmniej część owocni mięsistą i zwykle owocnia nie pęka. Należą tu takie typy owoców jak: jagoda, pestkowiec.

Jagoda to rodzaj owoca mięsistego z wieloma (rzadzo z jednym) nasionami otoczonymi twardą łupiną.Jagoda to rodzaj owoca mięsistego z wieloma (rzadzo z jednym) nasionami otoczonymi twardą łupiną.

Karpofor trzonek na którym owoc jest wyniesiony ponad inne części kwiatu

np. u selerowate (Apiaceae) - zobacz fotografia obok która przedstawia karpofor, w tle osadzone na nim owoce: rozłupnie z rozłupkami

odpowiednio termin gymnofor dotyczy trzonka na którym jest wyniesiony słupekKarpofor trzonek na którym owoc jest wyniesiony ponad inne części kwiatu

odpowiednio termin gymnofor dotyczy trzonka na którym jest wyniesiony słupek

Łuszczyna to typ owocu suchego, pękającego, wydłużonego (przynajmniej 3 do 5 × dłuższy niż szerszy), zbudowanego z dwóch zrośniętych owocolistków z błoniastą fałszywą przegrodą pośrodku; taki sam owoc ale bardziej krępy (±tak długi jak szeroki, co najwyżej do 3 × tak długi jak szeroki) to łuszczynka.

Większość przedstawicieli rodziny kapustowate (Brassicaceae) ma ten rodzaj owocu; zobacz np. fotografię na stronie: pyleniec pospolity (Berteroa incana).

W szerokim ujęciu jest to torebka otwierająca się dwoma klapami. Łuszczyna to typ owocu suchego, pękającego, wydłużonego (przynajmniej 3 do 5 × dłuższy niż szerszy), zbudowanego z dwóch zrośniętych owocolistków z błoniastą fałszywą przegrodą pośrodku; taki sam owoc ale bardziej krępy (±tak długi jak szeroki, co najwyżej do 3 × tak długi jak szeroki) to łuszczynka.

W szerokim ujęciu jest to torebka otwierająca się dwoma klapami.

łuszczyna przewęzista składa się z poprzecznie przewężonych członów, np. u rzodkiew świrzepa (Raphanus raphanistrum)łuszczyna przewęzista składa się z poprzecznie przewężonych członów, np. u rzodkiew świrzepa (Raphanus raphanistrum)

Owoc suchy pękający, wielokomorowy, z wieloma nasionami. Powstaje z zalążni jednoowocolistkowej i pęka wzdłuż brzusznego szwu — zrośniętego brzegu owocolistka, do którego są też przytwierdzone nasiona.
Typowe mieszki znajdziemy u kaczeńców (Caltha palustris) i w rodzaju magnolia (Magnolia). W literaturze mieszkami nazywane są czasem drobne strąki (owoce jednoowocolistkowe, pękające dwustronnie) np. w rodzaju pęcherznica (Physocarpus) z owocami zbiorowymi złożonymi ze zrośniętych w dolnej części strąków.Owoc suchy pękający, wielokomorowy, z wieloma nasionami. Powstaje z zalążni jednoowocolistkowej i pęka wzdłuż brzusznego szwu — zrośniętego brzegu owocolistka, do którego są też przytwierdzone nasiona.
Typowe mieszki znajdziemy u kaczeńców (Caltha palustris) i w rodzaju magnolia (Magnolia). W literaturze mieszkami nazywane są czasem drobne strąki (owoce jednoowocolistkowe, pękające dwustronnie) np. w rodzaju pęcherznica (Physocarpus) z owocami zbiorowymi złożonymi ze zrośniętych w dolnej części strąków.

Orzech to owoc suchy, niepękający, jednonasienny, z owocnią silnie zdrewniałą i niezrośniętą z nasieniem.

Orzech zwykle jest okryty przez przetworzone części kwiatu lub podkwiatowe np. aparat lotny owoców grabu pospolitego (Carpinus betulus), osłona orzechów leszczyny pospolitej (Corylus avellana), mieseczki dębów (Quercus) i buka (Fagus sylvatica).

Orzech może być kolczasty (lat. nux aculeata) np. u kotewki orzecha wodnego (Trapa natans).Orzech to owoc suchy, niepękający, jednonasienny, z owocnią silnie zdrewniałą i niezrośniętą z nasieniem.

Mowszowicz stosuje termin orzeszek dla niełupek tworzonych z jednego owocolistku.Mowszowicz stosuje termin orzeszek dla niełupek tworzonych z jednego owocolistku.

Niełupka to rodzaj owoca suchego niepękającego z jednym nasieniem, niezrośniętym z owocnią, która jest błoniasta lub skórzasta, stosunkowo cienka. Jeśli niełupka ma skrzydlaste wyrostki to taki owoc nazywamy skrzydlakiem.

Niełupki wytworzone z więcej niż jednego owocolistku występują np. w rodzinach astrowatych (Asteraceae), szczeciowate (Dipsacoideae), zwykle posiadają aparat lotny — pappus.

Mowszowicz stosuje termin orzeszek w odniesieniu do niełupek utworzonych z jednego owocolistka (np. jaskier (Ranunculus), pięciornik (Potentilla), zawilec (Anemone)).Niełupka to rodzaj owoca suchego niepękającego z jednym nasieniem, niezrośniętym z owocnią, która jest błoniasta lub skórzasta, stosunkowo cienka. Jeśli niełupka ma skrzydlaste wyrostki to taki owoc nazywamy skrzydlakiem.

Mowszowicz stosuje termin orzeszek w odniesieniu do niełupek utworzonych z jednego owocolistka (np. jaskier (Ranunculus), pięciornik (Potentilla), zawilec (Anemone)).

Jeśli łupina nasienna jest gruba i silnie zdrewniała to analogicznym owocem jest orzech.Jeśli łupina nasienna jest gruba i silnie zdrewniała to analogicznym owocem jest orzech.

Włoski, szczecinki lub rąbki, powstałe z przekształconego kielicha. Występują na owocach i zalążniach u gatunków w rodzinie astrowate s.l. (Asteraceae) i kozłkowatych (Valerianoideae).Włoski, szczecinki lub rąbki, powstałe z przekształconego kielicha. Występują na owocach i zalążniach u gatunków w rodzinie astrowate s.l. (Asteraceae) i kozłkowatych (Valerianoideae).

Osłona różnego pochodzenia, obejmująca lub otaczająca nasiona; często soczysta, mięsista i jaskrawo zabarwiona (np. cis (Taxus)), wabiąca zwierzęta roznoszące nasiona (zoochoria); u roślin uprawianych może stanowić główny walor ozdobny (np. trzmielina (Euonymus)).Osłona różnego pochodzenia, obejmująca lub otaczająca nasiona; często soczysta, mięsista i jaskrawo zabarwiona (np. cis (Taxus)), wabiąca zwierzęta roznoszące nasiona (zoochoria); u roślin uprawianych może stanowić główny walor ozdobny (np. trzmielina (Euonymus)).

przynajmniej w części tworzą się przez rozrost innych części niż słupek; określa się je także terminem owoce szupinkowe a część owoca pochodzenia pozasłupkowego to szupinka;

np. owoc utworzony przez rozrost dna kwiatowego występuje u Rosa i u jabłoń domowa (Malus domestica) - jedynie skórzaste komory nasienne są rozrośniętymi ścianami słupka;

u nasady owocu mogą występować mniej lub bardziej trwale z nim zrośnięte miseczki lub okrywy utworzone przez rozrośnięte przykwiatkiprzynajmniej w części tworzą się przez rozrost innych części niż słupek; określa się je także terminem owoce szupinkowe a część owoca pochodzenia pozasłupkowego to szupinka;

u nasady owocu mogą występować mniej lub bardziej trwale z nim zrośnięte miseczki lub okrywy utworzone przez rozrośnięte przykwiatki

Owoc zbiorowy może powstać przez:

· zgrupowanie wielu niezrośniętych owoców (zwanych wtedy owockami) z jednego kwiatu o wielu słupkach wolnoowockowych (lat. concarpium conjunctum); ponieważ nie są zrośnięte to opadają osobno; np. w rodzaju jaskier (Ranunculus),

zrośnięcie tak, że opadają w całości (lat. concarpium connatum):

· zrośnięcie owocni sąsiadujących w jednym wielosłupkowym kwiecie owoców; typowy przykład to zrośnięte drobne pestkowce tworzące owoc zbiorowy w rodzaju maliny i jeżyny (Rubus),

· połączenie osobnych owocków poprzez rozrastające się dno kwiatowe w jeden twór owocopodobny; typowy przykład to owoce zbiorowe w rodzaju poziomka (Fragaria) lub poziomkówka indyjska (Potentilla indica) — połączone drobne orzeszki leżące na mięsistym, jaskrawo wybarwionym rozrośniętym dnie kwiatowym.

Zrośnięte owoce w jednym kwiatostanie tworzą owocostan.Owoc zbiorowy może powstać przez:

zrośnięcie tak, że opadają w całości (lat. concarpium connatum):

· połączenie osobnych owocków poprzez rozrastające się dno kwiatowe w jeden twór owocopodobny; typowy przykład to owoce zbiorowe w rodzaju poziomka (Fragaria) lub poziomkówka indyjska (Potentilla indica) — połączone drobne orzeszki leżące na mięsistym, jaskrawo wybarwionym rozrośniętym dnie kwiatowym.

owocostan powstaje przez zrośnięcie owoców w kwiatostanie, z udziałem różnych części kwiatów i kwiatostanuowocostan powstaje przez zrośnięcie owoców w kwiatostanie, z udziałem różnych części kwiatów i kwiatostanu

Zjawisko partenokarpii to rozwój owocu bez zapylenia i rozwoju nasion - częste i pożądane (oraz świadomie prowokowane) u odmian uprawianych (np. uprawiane szklarniowe "wężowe" ogórki, pomidory "malinówki", bezpestkowe winogrona).Zjawisko partenokarpii to rozwój owocu bez zapylenia i rozwoju nasion - częste i pożądane (oraz świadomie prowokowane) u odmian uprawianych (np. uprawiane szklarniowe "wężowe" ogórki, pomidory "malinówki", bezpestkowe winogrona).

Owoc mięsisty, jednokomorowy, z zewnętrzną częścią owocni mięsistą a wewnętrzną silnie zdrewniałą tworzącą pestkę.Owoc mięsisty, jednokomorowy, z zewnętrzną częścią owocni mięsistą a wewnętrzną silnie zdrewniałą tworzącą pestkę.

W owocach typu pestkowca jest to silnie stwardniała (zbudowana z komórek kamiennych) wewnętrzna część owocni (endokarp), okrywająca nasiono.W owocach typu pestkowca jest to silnie stwardniała (zbudowana z komórek kamiennych) wewnętrzna część owocni (endokarp), okrywająca nasiono.

Rozłupnia to rodzaj owocu złożonego, suchego, rozpadającego się na rozłupki.

Rozłupnia powstaje zwykle z zalążni o dwóch owocolistkach, a w każdym są dwa zalążki. Po dojrzeniu rozłupni rozpada się ona na cztery nasiona — rozłupki. Tak jest np. w rodzinach ogórecznikowatych (Boraginaceae) i jasnotowate (Lamiaceae).

Owoce selerowatych (Apiaceae) są przykładem dwuczęściowej rozłupni z rozłupkami osadzonymi zwykle na karpoforze.Rozłupnia to rodzaj owocu złożonego, suchego, rozpadającego się na rozłupki.

Owoce selerowatych (Apiaceae) są przykładem dwuczęściowej rozłupni z rozłupkami osadzonymi zwykle na karpoforze.

Owoc suchy niepękający, orzech lub niełupka którego owocnia jest rozszerzona w skrzydlaste wyrostki pomagające w przenoszeniu, zwykle na niewielkim dystansie, przez wiatr.

Tego rodzaju owoce występują np. w rodzaju jesion (Fraxinus) i klon (Acer).Owoc suchy niepękający, orzech lub niełupka którego owocnia jest rozszerzona w skrzydlaste wyrostki pomagające w przenoszeniu, zwykle na niewielkim dystansie, przez wiatr.

Owoc suchy pękający, wielokomorowy, z wieloma nasionami. Powstaje z zalążni jednoowocolistkowej i pęka w dwóch miejscach: wzdłuż szwu brzusznego — zrośniętego brzegu owocolistka, do którego są też przytwierdzone nasiona i wzdłuż żyłki głównej owocolistka (szew boczny).

Strąki są charakterystycznym owocem w rodzinie .Owoc suchy pękający, wielokomorowy, z wieloma nasionami. Powstaje z zalążni jednoowocolistkowej i pęka w dwóch miejscach: wzdłuż szwu brzusznego — zrośniętego brzegu owocolistka, do którego są też przytwierdzone nasiona i wzdłuż żyłki głównej owocolistka (szew boczny).

Torebka to rodzaj owoca suchego pękającego zbudowanego z dwóch lub większej liczby owocolistków. Może być jedno (bez przegrody lub z przegrodą niepełną) lub wielokomorowa, jedno lub wielonasienna. Otwiera się ząbkami (goździkowate (Caryophyllaceae)), klapami (kokorycz (Corydalis)), szczelinami (np. szczawik zajęczy (Oxalis acetosella)), otworkami (np. mak (Papaver)) lub wieczkiem (taka torebka jest nazywana puszką — termin puszka to też nazwa głównej części sporofitu mszaków w której znajdują się jego zarodniki).Torebka to rodzaj owoca suchego pękającego zbudowanego z dwóch lub większej liczby owocolistków. Może być jedno (bez przegrody lub z przegrodą niepełną) lub wielokomorowa, jedno lub wielonasienna. Otwiera się ząbkami (goździkowate (Caryophyllaceae)), klapami (kokorycz (Corydalis)), szczelinami (np. szczawik zajęczy (Oxalis acetosella)), otworkami (np. mak (Papaver)) lub wieczkiem (taka torebka jest nazywana puszką — termin puszka to też nazwa głównej części sporofitu mszaków w której znajdują się jego zarodniki).

Owoc charakterystyczny dla traw (Poaceae). Jest to owoc suchy niepękający, jednonasienny. Owocnia jest sucha, skórzasta, niezrastająca się ściśle z łupiną nasienną.Owoc charakterystyczny dla traw (Poaceae). Jest to owoc suchy niepękający, jednonasienny. Owocnia jest sucha, skórzasta, niezrastająca się ściśle z łupiną nasienną.

Owocnia to ściana owocu osłaniająca znajdujące się wewnątrz nasiono. Owocnia powstaje przez rozwój ściany zalążni.

Funkcją owocni jest osłona nasienia lub większej liczby umieszczonych w jej wnętrzu nasion; często wspomaga w różny sposób rozprzestrzenianie się nasion.

Zewnętrzna warstwa owocni (egzokarp) jest zwykle cienka i tworzy skórkę owocu, środkowa (mezokarp) może być mięsista i znacznej grubości (np. u pestkowców), wewnętrzna warstwa (endokarp, wowocnia) u owoców typu pestkowca jest gruba, twarda i zdrewniała tworząc pestkę.Owocnia to ściana owocu osłaniająca znajdujące się wewnątrz nasiono. Owocnia powstaje przez rozwój ściany zalążni.

Zewnętrzna warstwa owocni (egzokarp) jest zwykle cienka i tworzy skórkę owocu, środkowa (mezokarp) może być mięsista i znacznej grubości (np. u pestkowców), wewnętrzna warstwa (endokarp, wowocnia) u owoców typu pestkowca jest gruba, twarda i zdrewniała tworząc pestkę.