Filipendula ulmaria (L.) Maxim. [🔉 fi·li·pen·du·la ul·ma·ri·a]

Bylina o grubym, zdrewniałym, poziomym kłączu. Korzenie cienkie, bez bulwiastych zgrubień.

Ziele rozcierane ma charakterystyczny zapach aldehydu salicylowego, przypominający gorzkie migdały.

Pomiędzy głównymi parami listków, podobne znacznie mniejsze, mniej lub bardziej zredukowane, pary siedzących listków, długości (1)2-15(25) mm.

Kwiatostan duży, licznokwiatowy, w zarysie lejkowaty podbaldach (w rodzaju rozrzutki), zwykle wyższy niż szerszy i stosunkowo luźny.

Kwiaty o bardzo silnym, słodkim, duszącym zapachu; pyłkodajne, bez nektaru; część kwiatów siedząca część na długich szypułkach; 5(6)-krotne. Płatków i działek 4-6. Działki trójkątniejajowate, ok. 1 mm długości, po kwitnięciu odgięte w dół, 2-2.5 × krótsze od płatków. Płatki żółtawobiałe, odwrotniejajowate, 2-4(5) mm długości, z krótkich paznokciem. Pręciki 1.5-2 × dłuższe od płatków. Pylniki 0.3-0.5 mm długości. Słupków 5-10, nagich. Zalążnie śrubowato skręcone, 2-2.5(3) mm długości, nagie, rzadko ± oprószone.

Liście, jak i inne części rośliny różnią się przede wszystkim stopniem owłosienia, co jest podstawą do wyróżniania odmian pomiędzy którymi są jednak formy przejściowe.

F. u. var. denudata (Presl) Beck. ma liście spodem owłosione tylko na nerwach lub wcale.

Silnie owłosione liście od spodu i górną część łodygi ma F. u. var. nivea (Wallr.) Schinz et Kell.

Pospolita na terenie całego kraju na niżu i w górach po piętro kosodrzewiny.

Gatunek charakterystyczny (Ch.) dla:

Gatunek wyróżniający (D.) dla:

Gatunek istotny (rola w Cocktail) m.in. dla:

Rodzima bylina z podmokłych. Cechuje się bardzo silnym wzrostem. Do obsadzania brzegów zbiorników wodnych i miejsc trwale podmokłych.

W medycynie ma zastosowanie Filipendulae ulmariae herba (ziele wiązówki) — całe lub pocięte, wysuszone kwitnące szczyty pędów. Nie ujęty w farmakopei surowiec to okruszony Flos Ulmariae syn. Flos Spiraeae (kwiat wiązówki). Stosuje się głównie jako środek pomocniczy w chorobach reumatycznych oraz w mieszankach ziołowych przy przeziębieniach.

Optymalne są stanowiska półcieniste, w trwale podmokłych może rosnąć i w pełnym słońcu.