atlas-roslin.pl

Aconitum firmum Rchb.

tojad mocny, tojad ogrodowy · tojad właściwy, "tojad"
Aconitum napellus s.l. [🔉 * sen·su la·to]
autorzy i statusy taksonu są widoczne na szerszym ekranie 🛈
• tu w ujęciu czeklisty[491] z trzema podgatunkami: typowym i ssp. moravicum Skalický (występującymi w Karpatach Zachodnich, w tym w Polsce) i ssp. fissurae Nyàr (poza Polską, w Karpatach Wschodnich i Południowych) [MS (2024-10-22)]
Aconitum firmum (tojad mocny)
pokazana po zalogowaniu
grupa; widoczna grupa kwitnących roślin
Aconitum firmum (tojad mocny)
pokazana po zalogowaniu
osobnik; kwitnąca roślina widziana z boku
Aconitum firmum
Aconitum firmum (tojad mocny)
pokazana po zalogowaniu
XL
zbiorowisko; widoczne licznie występujące, kwitnące osobniki
Aconitum firmum (tojad mocny)
pokazana po zalogowaniu
łodyga; fragment dolnego odcinka łodygi z widocznym ulistnieniem
Aconitum firmum (tojad mocny)
pokazana po zalogowaniu
kwiatostan; górny odcinek łodygi z widocznym na jej szczycie kwiatostanem
Aconitum firmum (tojad mocny)
pokazana po zalogowaniu
kwiatostan; szczytowy odcinek kwiatostanu
Aconitum firmum (tojad mocny)
pokazana po zalogowaniu
kwiat; pojedynczy kwiat widziany z boku
Aconitum firmum (tojad mocny)
pokazana po zalogowaniu
kwiat; pojedynczy kwiat widziany od przodu i dołu

cechy charakterystyczne

Bylina; korzeń rzepowato zgrubiały. Pęd wzniesiony, sztywny. Kwiatostan prosty lub rozgałęziony, nagi.

space

Szypułki kwiatowe proste, odstające od osi pod kątem prostym.. Przykwiatki równowąskie od lancetowatych lub podzielonych lub ząbkowanych.

space

Szczyty miodników główkowate, nie zawsze sięgają szczytu hełmu.

space

Słupków (2)3(4, rzadko 5), nagie, lub z zakrzywionymi włoskami na stronie grzbietowej (odosiowej).

Nasiona czworokątne, gładkie lub czasem po jednej stronie pomarszczone, z trzeba podługowatymi skrzydełkami (jedno z nich silniej rozwinięte), płodne.

space

występowanie

rodzimy takson flory Polski [491]
Gatunek podlega ochronie ścisłej (poz. 1.217 wg aktualnego rozporządzenia). Do ustawowej ochrony został włączony w 1983 roku.
wystepowanie - Aconitum firmum (tojad mocny)
ekologiczne liczby wskaźnikowe Aconitum firmum (tojad mocny)
Gatunek charakterystyczny (Ch.) dla:
space_elw

Różne parametry ekologiczne, z objaśnieniem - opisowym rozwinięciem tekstowym, są podane tekstem po zalogowaniu.

właściwości i zastosowanie

wymagania uprawowe Aconitum firmum (tojad mocny)
🌱
Bylina z rzepowato zgrubiałymi korzeniami; górska występująca w Karpatach, u nas pospolicie w Tatrach. W uprawie ogrodowej występuje często pod synoninem Aconitum napellus (tojad niebieski) ujmującym szerzej ten gatunek, jego odmiany z innych gór Europy.

space

Jedna z najbardziej niebezpiecznych i najszybciej działających roślin trujących w Polsce. Korzeń (świeży i suszony), świeże kwiaty, liście i nasiona trujące. Zawiera m.in. akonitynę i inne alkaloidy. Wchłania się bardzo szybko z przewodu pokarmowego oraz przez nieuszkodzoną skórę. Działa na ośrodkowy układ nerwowy oraz na serce, wywołując zaburzenia przewodzenia i rytmu. Poraża mięśnie szkieletowe, powodując zaburzenia oddechu, a w większych dawkach zgon z powodu porażenia ośrodka oddechowego i zakończeń nerwowych włókien mięśniowych.
💠 rabata bylinowa • ogród naturalistyczny • ⁂ pojedynczo lub po kilka w grupie (soliter) • ▩ grupa/płat
wysokość: 0.5 – 1 (1.5) m
kwitnienie: od lipca do sierpnia

wymagania i uprawa

🌸
🔆 miejsce: ⛅ półcieniste • chłodne
💧 woda: gleba przeciętnie wilgotna (świeża) • gleba dostatecznie wilgotna • nie znosi przesuszania • nie znosi gleby podmokłej
☷ gleba: żyzna • przeciętna ogrodowa • próchniczna
❄️ zimowanie: strefa mrozoodporności 5

Wymagania (optimum rozwoju/konkurencyjności na naturalnych stanowiskach wg ekologicznych liczb wskaźnikowych): światło — umiarkowane słońce • woda — gleba wilgotna • próchnica — gleba mineralno-próchnicza, zasobna w humus • ciepło — miejsce najzimniejsze lub miejsce umiarkowanie zimne lub miejsce umiarkowanie chłodne • zwięzłość — gleba kamienista, żwirowa • żyzność — podłoże żyzne

🌱 Sadzenie, wysiew, rozmnażanie:

7 szt./m2 • rozstawa: 41 cm
z nasion [po zbiorze lub wczesną wiosną po stratyfikacji, starsze nasiona przelegują]
przez podział [jesienią lub wczesną wiosną na pojedyncze bulwiaste korzenie]

🌱 🌸

odmiany uprawne (#4) ⇒ analiza dostępności roślin i nasion

bez odmiany
bez odmiany
‘Album’ — kwiaty białe
‘Carneum’ — kwiaty białobladoróżowe
symbolami ◼ ◕ ◑ ◔ ○ ▫ pokazano częstość występowania odmiany w ofercie handlowej, od najwyższej do najniższej; nazwy na żółtym tle są linkowane do własnej strony odmiany

wybrane okazy · selected collections

#10
wm.040829-1
leg. Waldemar i Maria Mazur, det. Waldemar MAZUR
/Zawoja; Babiogórski PN.; Babia Góra - Markowe Szczawiny [1246 m n.p.m.]/
#2
am.020629-2
leg. Antoni Mielnikow
/Dolina Kościeliska (Tatry)/

nomenklatura, etymologia ℹ️

poznanie znaczenia i pochodzenia nazwy ułatwia jej zapamiętanie
Aconitum firmum Rchb.Aconitum napellus s.l. [🔉 * sen·su la·to](pl) tojad mocny · tojad ogrodowy · tojad właściwy · "tojad"
sensu lato; s. lat.; s.l. (lat.) — w szerokim znaczeniu; skrót używany przy nazwach taksonów, najczęściej gatunków; skrót s.l. może też oznaczać sensu latiore (w szerszym znaczeniu)
literatura · references
specyfikacja literatury jest widoczna na szerszym ekranie 🛈
ta strona być może używa ciasteczek (cookies), korzystając z niej akceptujesz ich użycie — więcej informacji