Rumex L. [🔉 ru·meks]

Wewnętrzne działki okwiatu zwykle wąskie do szeroko trójkątnych, u nasady długo ząbkowane do frędzlastych ale także mogą być całobrzegie.

Gatunek pospolity na całym niżu i w górach. Preferuje siedliska zasobne w azot, wilgotne do podmokłych. Tereny ruderalne, ugory, skraje dróg, zmienione przez człowieka brzegi wód, jako chwast w uprawach, na pastwiskach.Blaszka liściowa liści odziomkowych ok. 2× dłuższa niż szersza, ±płaska, eliptyczna do jajowatej, w nasadzie płytko sercowata, na szczycie tępo szpiczasta.

Gatunek pospolity na całym niżu i w górach. Preferuje siedliska zasobne w azot, wilgotne do podmokłych. Tereny ruderalne, ugory, skraje dróg, zmienione przez człowieka brzegi wód, jako chwast w uprawach, na pastwiskach.

Gatunek pospolity na całym niżu i w niższych położeniach górskich. Preferuje siedliska wilgotne, żyzne, gleby gliniaste. Doliny rzek i cieków, tereny ruderalne, ugory, skraje dróg, miejsca wypasu i przebywania bydła. Częsty chwast na pastwiskach, polach uprawnych i podmokłych łąkach.Blaszka liści odziomkowych podługowatolancetowata, u nasady klinowata do zaokrąglonej lub uciętej, brzegiem zwykle silnie falisto karbowana, kędzierzawa.

Kwiatostan o gałązkach łukowato wznoszących się. Listki okrywy szeroko trójkątne, 5-7 mm × 4.5-5.5 mm szerokości, u nasady ucięte lub słabo zaokrąglone, całobrzegie; wszystkie z guzkami, wrzecionowatymi, zajmującymi 1/2-2/3 szerokości działki.

Częsty na niżu Polski. Brzegi różnych wód stojących lub bardzo wolno płynących, starorzeczy, stawów; preferuje wody żyzne, z większą zawartością wapnia.Bylina 100-250 cm wysokości. Liście odziomkowe płaskie, z klinowatą nasadą, bardzo duże, 50-70 (100) cm długości i do 20 cm szerokości; żyłki boczne odchodzą pod kątem prawie prostym.

Częsty na niżu Polski. Brzegi różnych wód stojących lub bardzo wolno płynących, starorzeczy, stawów; preferuje wody żyzne, z większą zawartością wapnia.

Listki znajdują się w obrębie prawie całego kwiatostanu, przy każdym pseudookółku. Szypułki owoców rzadko dłuższe od listków okrywy — pseudookółki owoców są zbite.

Wewnętrzne listki okrywy wydłużone jajowate, 2.5-3.2 × 1-1.7 mm; całobrzegie lub z parą nieznacznych ząbków; nieco szersze od niełupki. Guzek na każdym listku okrywy, znaczny, szerokości listka i zakrywający go niemal w całości.

Częsty. Wilgotne zarośla, łąki, rowy, brzegi wód, wilgotne tereny ruderalne. Na glebach ciężkich, zasobnych, mniej lub bardziej wilgotnych.Zwykle rozgałęziona już od podstawy.

Wewnętrzne listki okrywy wydłużone jajowate, 2.5-3.2 × 1-1.7 mm; całobrzegie lub z parą nieznacznych ząbków; nieco szersze od niełupki. Guzek na każdym listku okrywy, znaczny, szerokości listka i zakrywający go niemal w całości.

Kwiatostan luźny, z oddalonymi pozornymi okółkami; zwykle ulistniony tylko w dolnej połowie i to skąpo.

Szypułki owoców wyraźnie dłuższe od listków okrywy. Wewnętrzne listki okrywy języczkowate, 3-4 mm długości i 0.5-1.5 mm szerokości, różnej szerokości, najszersza ±tak szeroka jak niełupka, pozostałe dwa mniejsze listki węższe od niełupki o 1/4-1/3, przykrywają ją częściowo; całobrzegie; zwykle guzek tylko na jednym, największym listku, duży, często szerszy od listka.

Częsty. Wilgotne lasy liściaste, leśne źródliska, zarośla, cieniste i wilgotne leśne przydroża. Bylina rozgałęziona w górze, zwykle tylko jednokrotnie. Liście odziomkowe jajowato-lancetowate, w nasadzie zaokrąglone lub płytko sercowate.

Szypułki owoców wyraźnie dłuższe od listków okrywy. Wewnętrzne listki okrywy języczkowate, 3-4 mm długości i 0.5-1.5 mm szerokości, różnej szerokości, najszersza ±tak szeroka jak niełupka, pozostałe dwa mniejsze listki węższe od niełupki o 1/4-1/3, przykrywają ją częściowo; całobrzegie; zwykle guzek tylko na jednym, największym listku, duży, często szerszy od listka.

Owocostan (jak i cała roślina pod koniec rozwoju) złotożółty, zbity (jedynie w dole pseudookółki są nieco rozsunięte).

Wewnętrzne listki okwiatu 2.5 (3) mm długości i 1.5-2 mm szerokości, jajowato-trójkątne; przynajmniej niektóre ząbki dłuższe od niepodzielonej części listka; guzki na wszystkich działkach, wąskie, wrzecionowate, zaostrzone w górze; szypułki owoców cienkie, wiotkie. Pylniki 0.4-0.6 mm długości. Niełupki 1-1.3 mm długości, najszersze około połowy.

Częsty. Namuliska, brzegi wód; w miejscach zasobnych w azot i wilgotnych; także w ±zasolonych. Roślina jednoletnia, 10-50 (70) cm wysokości. Liście w dole łodygi wąsko lancetowate, z obu końców zwężone, do 30 cm długości i 4 cm szerokości, długoogonkowe. W górze łodygi na coraz krótszych ogonkach.

Wewnętrzne listki okwiatu 2.5 (3) mm długości i 1.5-2 mm szerokości, jajowato-trójkątne; przynajmniej niektóre ząbki dłuższe od niepodzielonej części listka; guzki na wszystkich działkach, wąskie, wrzecionowate, zaostrzone w górze; szypułki owoców cienkie, wiotkie. Pylniki 0.4-0.6 mm długości. Niełupki 1-1.3 mm długości, najszersze około połowy.

Liście odziomkowe i dolne 1.5-2× dłuższe niż szersze, sercowato-jajowate, w nasadzie głęboko sercowato wcięte.

Wewnętrzne działki okrywy szersze niż dłuższe, okrągło jajowate do nerkowatych, 6-11 mm szerokości, brzegiem drobno ale wyraźnie ząbkowane; wyraźny guzek tylko na jednym listku, wrzecionowaty.

Dość częsty. Łąki i zarośla wzdłuż Wisły i jej wschodnich dopływów, przydroża, rowy, tereny ruderalne, kolejowe.Cała roślina owłosiona, szczególnie gęsto jest owłosiony spód liści, na nerwach.

Wewnętrzne działki okrywy szersze niż dłuższe, okrągło jajowate do nerkowatych, 6-11 mm szerokości, brzegiem drobno ale wyraźnie ząbkowane; wyraźny guzek tylko na jednym listku, wrzecionowaty.

Kwiatostan bardzo gęsty, bogato rozgałęziony. Szypułka kwiatu bez widocznego stawu. Listki okrywy trójkątne, szerokojajowate, szpiczaste, całobrzegie, bez widocznego guzka.

Nieczęsty. Brzegi wód płynących i stojących, rzek, potoków, stawów. Dolne liście podługowatotrójkątne, 2-3 (5)× tak długie jak szerokie, w nasadzie głęboko sercowato wycięte, duże, blaszka do 50 cm długości i 25 cm szerokości; ±płaskie.

Nieczęsty. Brzegi wód płynących i stojących, rzek, potoków, stawów.

Owocostan dojrzały (jak i cała roślina pod koniec rozwoju) brązowozielony, przynajmniej w dole luźny, z oddalonymi pseudookółkami owoców.

Wewnętrzne listki okwiatu 3-3.5 (4) × 1.2-1.5 mm, wąskojęzyczkowate; najdłuższe ząbki krótsze niż długość listka; guzki na wszystkich działkach, duże, jajowate, w górze tępe. Szypułka owocu gruba i sztywna. Pylniki 0.9-1.3 mm długości. Niełupki 1.4-1.6 mm długości, najszersze bliżej nasady.

Częsty. Namuliska, brzegi stawów i temu podobne tereny zruderalizowane; gleba wilgotna lub podmokła, żyzna, mniej lub bardziej zasolona. Dolne liście wąsko lancetowate, z klinowatą nasadą, do 20 cm długości i 3 cm szerokości.

Wewnętrzne listki okwiatu 3-3.5 (4) × 1.2-1.5 mm, wąskojęzyczkowate; najdłuższe ząbki krótsze niż długość listka; guzki na wszystkich działkach, duże, jajowate, w górze tępe. Szypułka owocu gruba i sztywna. Pylniki 0.9-1.3 mm długości. Niełupki 1.4-1.6 mm długości, najszersze bliżej nasady.

Wszystkie liście, także w górze łodygi, na długich ogonkach; nasada blaszki liści środkowych ucięta lub krótkoklinowata.

Kwiatostan zaczyna się niemal od podstawy łodygi. Wewnętrzne listki okwiatu 2 (2.5) mm długości, z 3 (4) szczecinowatymi ząbkami po każdej stronie, z dobrze rozwiniętymi guzkami na każdej działce.

Rzadki. Na wilgotnych, piaszczystych brzegach rzek. Roślina jednoroczna lub dwuletnia; tworzy rozgałęzione kępki z pokładających się pędów, 5-25 cm wysokości.

Kwiatostan zaczyna się niemal od podstawy łodygi. Wewnętrzne listki okwiatu 2 (2.5) mm długości, z 3 (4) szczecinowatymi ząbkami po każdej stronie, z dobrze rozwiniętymi guzkami na każdej działce.

Szypułki owoców na szczycie wyraźnie, silnie zgrubiałe, banieczkowate, kubeczkowate.

Wewnętrzne listki okwiatu sercowate do jajowatych, całobrzegie, bez guzków.

Roślina górska. Występuje w miejscach podmokłych, przy ciekach wodnych w ziołoroślach, w miejscach bogatych w związki azotu, głównie na stanowiskach antropogenicznych, przy zabudowaniach, w miejscach wypasu i koszarowania bydła lub owiec, bardzo rzadko na stanowiskach o charakterze naturalnym.Blaszka liści odziomkowych 1-1.5× dłuższa niż szersza, tępo zakończona, zaokrąglona, nasada szeroko i głęboko sercowato wycięta.

Wewnętrzne listki okwiatu sercowate do jajowatych, całobrzegie, bez guzków.

Kwiatostan gęsty. Listki okrywy nerkowate do sercowatych, niedojrzałe brązowe. U nasady jednego z wewnętrznych listków okwiatu można dopatrzyć się niewielkiego (<1 mm), szczątkowego guzka, czasem brak. Szypułka kwiatu z widocznym stawem; owocu nitkowata.

Bardzo rzadki. Tereny ruderalne, ugory, niekoszone łąki, przydroża, przychacia; zwykle na glebach wilgotnych lub podmokłych. Dolne liście lancetowate do szerokoeliptycznych, przynajmniej 3-4× dłuższe niż szersze; w nasadzie klinowate, nie sercowate; zwykle wyraźnie kędzierzawe lub na brzegu pofalowane.

Bardzo rzadki. Tereny ruderalne, ugory, niekoszone łąki, przydroża, przychacia; zwykle na glebach wilgotnych lub podmokłych.

Liście lancetowate, silnie wydłużone, w nasadzie przynajmniej po jednej stronie zaokrąglone lub nieco sercowate, nerwy boczne odchodzą pod kątem zbliżonym do prostego. Gałązki kwiatostanu prosto odstające.

Brzegi wód, zwykle w zaroślach szuwarowych.Utrwalony mieszaniec szczawiu wodnego (Rumex aquaticus) i szczawiu lancetowatego (Rumex hydrolapathum) o cechach mniej lub bardziej zbliżonych do jednego z rodziców.

Brzegi wód, zwykle w zaroślach szuwarowych.

Wewnętrzny działki okrągło-sercowate, czasem szersze niż dłuższe; z kulistym lub jajowatym guzkiem, zwykle tylko na jednej działce, sięgającym nie dalej jak do połowy działki; rozwija się późno, zwykle dopiero podczas brązowienia okrywy.

Bardzo rzadki; zdziczały z dawnych upraw (jest to bardzo rzadko uprawiane warzywo wieloletnie). W ciepłych rejonach, na stanowiskach ruderalnych, terenach kolejowych, przydrożach, przy ciekach wodnych. Dolne liście lancetowate do szerokoeliptycznych, przynajmniej 3-4× dłuższe niż szersze; w nasadzie zaokrąglone lub klinowate do płytko sercowatych.

Bardzo rzadki; zdziczały z dawnych upraw (jest to bardzo rzadko uprawiane warzywo wieloletnie). W ciepłych rejonach, na stanowiskach ruderalnych, terenach kolejowych, przydrożach, przy ciekach wodnych.