Pinus mugo (sosna górska)

opis

cechy diagnostyczne w kluczu:sosny dwuigielne kl 2660

Niewysoki krzew (do 2.5 m). Gałęzie ścielą się po ziemi, ich końce wzniesione. Korowina nie łuszczy się tylko jest spękana.

space

Szyszki stosunkowo nieduże, 2-7 cm długości, pojedynczo lub po 2-3. Dojrzewają dopiero wiosną w trzecim roku po kwitnieniu.

występowanie

Takson rodzimy lub trwale zadomowiony. ^[491]

Gatunek podlega ochronie częściowej (poz. 2.241 wg aktualnego rozporządzenia). Nie mają do niego zastosowania wyłączenia spod ochrony uzasadnione względami godpodarki rolnej, leśnej lub rybackiej (§8.1). Do ustawowej ochrony został włączony w 1957 roku. Do 2014r. znajdował się pod ochroną ścisłą.

wystepowanie - Pinus mugo (sosna górska)

ekologiczne liczby wskaźnikowe Pinus mugo (sosna górska)

Stanowiska naturalne w Polsce w wyższych położeniach górskich w Sudetach, Tatrach i na Babiej Górze. Poza tym od Karpat do Alp i Bałkanów. Powyżej górnej granicy lasu kosodrzewina tworzy mniej lub bardziej zwarte zarośla.

Gatunek charakterystyczny (Ch.) dla:

Gatunek wyróżniający (D.) dla:

Różne parametry ekologiczne, z objaśnieniem - opisowym rozwinięciem tekstowym, są podane tekstem po zalogowaniu.

wybrane okazy · selected collections ⇈

js.050526-2
leg. Jacek Soboń
/Karkonosze – Równia pod Śnieżką/

js.050402-1
leg. Jacek Soboń

właściwości i zastosowanie

wymagania uprawowe Pinus mugo (sosna górska)

⇈ 🌱

Gatunek rodzimy, górski. Pokrój silnie zmienny; zwykle nieregularny, niski krzew (do 2 m wysokości) o nisko ścielących się gałęziach, z tendencją do zakorzeniania się.

space

Z uwagi na tworzenie zwartych płatów i zdolność do wzrostu na suchych piaskach używana jest też do umacniania skarp i stabilizacji wydm.

W medycynie ma zastosowanie Pini pumilionis aetheroleum (olejek eteryczny kosodrzewinowy) — olejek eteryczny otrzymywany przez destylację z parą wodną świeżych liści i gałązek tego gatunku.

wymagania i uprawa

⇈ 🌸

🔆 miejsce: ☀ słoneczne • toleruje warunki miejskie

💧 woda: gleba przeciętnie wilgotna (świeża) • gleba dostatecznie wilgotna • znosi suszę • gleba stale wilgotna do podmokłej

☷ gleba: niskie wymagania • żyzna • przeciętna ogrodowa • uboga • próchniczna • ciężka (gliniasta/ilasta) • lekka (piaszczysto-pylasta/gliniasta) • odczyn zbliżony do obojętnego • toleruje kwaśną (niskie pH) • toleruje zasadową (wysokie pH)

❄️ zimowanie: strefa mrozoodporności 4

Wymagania (optimum rozwoju/konkurencyjności na naturalnych stanowiskach wg ekologicznych liczb wskaźnikowych): światło — pełne słońce • woda — gleba przeciętnie wilgotna lub gleba wilgotna • próchnica — gleba mineralna, uboga w humus lub gleba mineralno-próchnicza, zasobna w humus lub gleba organiczna, humusowa, torfowa • ciepło — miejsce umiarkowanie zimne lub miejsce umiarkowanie chłodne • zwięzłość — gleba kamienista, żwirowa lub gleba średnio zwięzła • żyzność — podłoże ubogie lub podłoże umiarkowanie żyzne

Wymaga pełnego nasłonecznienia. W pełni wytrzymała na mrozy.

space

Łatwo rozmnaża się z nasion. Odmiany należy szczepić na tym samym gatunku.

⇈ 🌱 🌸
opcje Bazaru

opcje ×

+chcę to +oferuję to

odmiany uprawne (#59) ⇒ analiza dostępności roślin i nasion

A · Agnieszka · Albospicata Domschke · Allgau · Alpenzwerg · Amber Gold · Andrzej · B · Benjamin · Butschegy · C · Carsten · Carsten's Wintergold · Carstens Wintergold · Chameleon · Columnaris · Corley's Mat · D · Dezember Gold · F · Fischleinboden WB · G · Gnom · Gold Star · Golden Flash · Golden Glow · Golden Skipper · Grań · Grüne Welle · H · Hesse · Hnízdo · Hohlohsee · Hostýn Gold · Humpy · J · Jacobsen · Jalubí I · K · Kissen Brevifolia · Kloster Grün · Kobold · L · Litomyśl · Little Goldstar · M · Mini Mops · Minutifolia · Mops · Mops Gold · Mops Midget · Mr Wood · Mumpitz · N · Nana Balcanica Aurea · Nebrasca · O · Ophir · P · Pal Maleter · Paradakissen · Peve Roam · Picobello · R · Rysy · S · Schweizer Tourist · Sherwood Compact · T · Triangle · v · var. pumilio · V · Varella · W · Walaszczyk · Wintergold · Wintersonne · Z · Zundert

○	bez odmiany +chcę to +oferuję to
▫	‘Agnieszka’ +chcę to +oferuję to
▫	‘Albospicata Domschke’ — końcówki igieł białe +chcę to +oferuję to
	‘Allgau’ +chcę to +oferuję to
▫	‘Alpenzwerg’ +chcę to +oferuję to
▫	‘Amber Gold’ — zimą igły złocistożółte do prawie pomarańczowych +chcę to +oferuję to
	‘Andrzej’ +chcę to +oferuję to
▫	‘Butschegy’ — zwarta, kulista +chcę to +oferuję to
	‘Carstens Wintergold’ +chcę to +oferuję to
▫	‘Chameleon’ — latem igły paskowane zielono-żółte +chcę to +oferuję to
▫	‘Columnaris’ +chcę to +oferuję to
▫	‘Corley's Mat’ — pokładająca się, rozgałęzienia zwarte, gęste, ze wzniesionymi wierzchołkami +chcę to +oferuję to
▫	‘Dezember Gold’ — zimą igły złotożółte +chcę to +oferuję to
	‘Gold Star’ +chcę to +oferuję to
▫	‘Golden Flash’ — karłowa; igły całorocznie żółto paskowane +chcę to +oferuję to
▫	‘Golden Glow’ — igły zimą złocistożółte, długie +chcę to +oferuję to
▫	‘Golden Skipper’ — silnie rosnąca; zimą igły złotożółte +chcę to +oferuję to
	‘Grań’ +chcę to +oferuję to
○	‘Hesse’ — regularnie kulista +chcę to +oferuję to
	‘Hohlohsee’ +chcę to +oferuję to
▫	‘Jalubí I’ — zwarta, krzaczasta; igły długie, zimą złotożółte +chcę to +oferuję to
▫	‘Kissen Brevifolia’ +chcę to +oferuję to
	‘Kloster Grün’ +chcę to +oferuję to
▫	‘Litomyśl’ +chcę to +oferuję to
	‘Minutifolia’ +chcę to +oferuję to
	‘Mr Wood’ +chcę to +oferuję to
▫	‘Mumpitz’ +chcę to +oferuję to
▫	‘Nebrasca’ — wolno rosnąca, regularnie jajowata +chcę to +oferuję to
	‘Pal Maleter’ +chcę to +oferuję to
▫	‘Paradakissen’ +chcę to +oferuję to
◔	‘Peve Roam’ — niska, nieregularna; igły zimą złotożółte +chcę to +oferuję to
▫	‘Schweizer Tourist’ — zwarta, krzaczasta; igły długie, zimą złotożółte +chcę to +oferuję to
○	‘Triangle’ — zwarta, półkulista; igły zimą złotożółte +chcę to +oferuję to
◔	‘var. pumilio’ — gęsty, niski krzew +chcę to +oferuję to
◔	‘Wintergold’ — igły długie, zimą złotożółte +chcę to +oferuję to
○	‘Wintersonne’ — zwarta, kulista; igły zimą złotożółte +chcę to +oferuję to
▫	‘Zundert’ +chcę to +oferuję to

symbolami ◼ ◕ ◑ ◔ ○ ▫ pokazano częstość występowania odmiany w ofercie handlowej, od najwyższej do najniższej; nazwy na żółtym tle są linkowane do własnej strony odmiany

idxGrupa karłowe

▫	‘Benjamin’ — karłowa, kulista, igły długie; dorasta 60 cm wysokości i 80 cm średnicy +chcę to +oferuję to
○	‘Carsten’ (Carsten's Wintergold) — kulista o wzniesionych pędach; 75 cm wysokości i szerokości po 10 latach; igły zimą intensywnie złotożółte, w sezonie zielone +chcę to +oferuję to
○	Carsten's Wintergold (‘Carsten’) — kulista o wzniesionych pędach; 75 cm wysokości i szerokości po 10 latach; igły zimą intensywnie złotożółte, w sezonie zielone +chcę to +oferuję to
	‘Fischleinboden WB’ +chcę to +oferuję to
▫	‘Gnom’ — gęsta, karłowa; bardzo stare egzemplarze do 3 m +chcę to +oferuję to
▫	‘Grüne Welle’ — karłowa +chcę to +oferuję to
▫	‘Hnízdo’ — karłowa, zwarta +chcę to +oferuję to
▫	‘Hostýn Gold’ — karłowa, zwarta; zimą liście żółte +chcę to +oferuję to
○	‘Humpy’ — karłowa, 30 cm wysokości i 50 cm średnicy +chcę to +oferuję to
▫	‘Jacobsen’ — karłowa, nieregularny pokrój +chcę to +oferuję to
▫	‘Kobold’ +chcę to +oferuję to
▫	‘Little Goldstar’ — silnie karłowa, zwarta; igły zimą złotożółte +chcę to +oferuję to
▫	‘Mini Mops’ — silnie karłowa, kulista, 30 cm wysokości i średnicy; igły ciemnozielone, bardzo krótkie +chcę to +oferuję to
◔	‘Mops’ — karłowa; bardzo niska, gęsta, wolno rosnąca; pokrój regularny, kulisty, z czasem płaskokulisty +chcę to +oferuję to
▫	‘Mops Gold’ — karłowa; kulista; igły żółte +chcę to +oferuję to
▫	‘Mops Midget’ +chcę to +oferuję to
▫	‘Nana Balcanica Aurea’ — karłowa, nieregularna; zimą igły złocistożółte +chcę to +oferuję to
	‘Ophir’ +chcę to +oferuję to
◑	‘Picobello’ — karłowa, wzrost powolny, pokrój regularny, kulisty; igły ciemnozielone, błyszczące +chcę to +oferuję to
▫	‘Rysy’ — karłowa, pokrój kulisty; igły jasnozielone +chcę to +oferuję to
▫	‘Sherwood Compact’ — karłowa, kulista; igły ciemnozielone +chcę to +oferuję to
○	‘Varella’ — karłowa, kulista; igły pofalowane, bardzo długie, do 10cm +chcę to +oferuję to
	‘Walaszczyk’ +chcę to +oferuję to

symbolami ◼ ◕ ◑ ◔ ○ ▫ pokazano częstość występowania odmiany w ofercie handlowej, od najwyższej do najniższej; nazwy na żółtym tle są linkowane do własnej strony odmiany

nomenklatura, etymologia ℹ️ ⇈

poznanie znaczenia i pochodzenia nazwy ułatwia jej zapamiętanie

Pinus mugo Turra [🔉 pī·nus mu·go] • Pinus montana Mill. [🔉 pī·nus *] · Pinus mughus Scop. [🔉 pī·nus mu·gus] · Pinus pumilio Haenke [🔉 pī·nus pū·mi·li·ō] • (pl) sosna górska · kosodrzew · kosodrzewina · kosówka · sosna kosa

pūmilus, -a, -um; pūmiliō, -ōnis (lat., adj.) — karłowaty, mały, niziutki, drobny (w stosunku do innych porównywanych); rzeczownik pumilio - karzeł

literatura · references

specyfikacja literatury jest widoczna na szerszym ekranie 🛈

Bugała, W., 2000 — Drzewa i krzewy. [38]
Seneta W., Dolatowsk J., 2000 — Dendrologia. [12]
Seneta W., 1987 — Drzewa i krzewy iglaste. [94]
Hejný, S., Slavík, B., 1997 — Květena České Republiky 1 [71.1]
Rothmaler W., 2005 — Exkursionsflora von Deutschland, Band 4. Gefäßpflanzen: Kritischer Band. [40]
Rutkowski L., 1998 — Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. [15]
Haeupler, H., Muer, T., 2000 — Bildatlas der Farn- und Blütenpflanzen Deutshlands. [9]
Fedorov R.V., 1974 — Flora Partis Europaeae URSS. T.1 [86.1]
Rothmaler W., 1995 — Exkursionsflora von Deutschland, Band 3. Gefäßpflanzen: Atlasband. [11]
Tutin T.G. et al., 1993 — Flora Europaea. Volume 1. Psilotaceae to Platanaceae [150.1]
Szafer, Wł., Kulczyński, St., Pawłowski, B., 1988 — Rośliny polskie, cz. I i II. [3]
European Pharmacopoeia, 2018 — 9 i suplementy [341]
Guzikowska-Konopińska E., 2013 — Ogród japoński [414]
Mądalski J. et al., 1930-90 — Atlas flory polskiej i ziem ościennych [17]
Mirek Z. et al., 2020 — Vascular plants of Poland. An annotated checklist. Rośliny naczyniowe Polski. Adnotowany wykaz gatunków. [491]
Rozporządzenie Ministra Środowiska, 2014 — z dnia 9 października 2014r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin [50.14]
Zając, A., Zając, M. (Eds.), 2001 — Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce. - Distribution Atlas of Vascular Plants in Poland. [25]

opis

występowanie

wybrane okazy · selected collections ⇈

właściwości i zastosowanie

wymagania i uprawa

⇈ 🌱 🌸 opcje Bazaru opcje × +chcę to +oferuję to

odmiany uprawne (#59) ⇒ analiza dostępności roślin i nasion

nomenklatura, etymologia ℹ️ ⇈

⇈ 🌱 🌸
opcje Bazaru

opcje ×

+chcę to +oferuję to