| ||||
| ||||
|
występowanie

Gatunek podlega ochronie częściowej (poz. 2.241 wg aktualnego rozporządzenia). Nie mają do niego zastosowania wyłączenia spod ochrony uzasadnione względami godpodarki rolnej, leśnej lub rybackiej (§8.1). Do ustawowej ochrony został włączony w 1957 roku. Do 2014r. znajdował się pod ochroną ścisłą.

Stanowiska naturalne w Polsce w wyższych położeniach górskich w Sudetach, Tatrach i na Babiej Górze. Poza tym od Karpat do Alp i Bałkanów. Powyżej górnej granicy lasu kosodrzewina tworzy mniej lub bardziej zwarte zarośla.
Gatunek charakterystyczny (Ch.) dla:
Gatunek wyróżniający (D.) dla:
Różne parametry ekologiczne, z objaśnieniem - opisowym rozwinięciem tekstowym, są podane tekstem po zalogowaniu.
właściwości i zastosowanie

⇈🌱
Gatunek rodzimy, górski.
Pokrój silnie zmienny; zwykle nieregularny, niski krzew (do 2 m wysokości) o nisko ścielących się gałęziach, z tendencją do zakorzeniania się.
Z uwagi na tworzenie zwartych płatów i zdolność do wzrostu na suchych piaskach używana jest też do umacniania skarp i stabilizacji wydm.
W medycynie ma zastosowanie Pini pumilionis aetheroleum (olejek eteryczny kosodrzewinowy) — olejek eteryczny otrzymywany przez destylację z parą wodną świeżych liści i gałązek tego gatunku.
wymagania i uprawa
Wymaga pełnego nasłonecznienia. W pełni wytrzymała na mrozy.
Łatwo rozmnaża się z nasion. Odmiany należy szczepić na tym samym gatunku.
⇈🌱🌸 opcje Bazaru
odmiany (form i odmian #48) analiza dostępności roślin
- ○ ‘bez odmiany’ #2
- ▫ ‘Agnieszka’
- ▫ ‘Albospicata Domschke’ — końcówki igieł białe
- ▫ ‘Alpenzwerg’
- ▫ ‘Amber Gold’ — zimą igły złocistożółte do prawie pomarańczowych
- ▫ ‘Butschegy’ — zwarta, kulista
- ▫ ‘Chameleon’ — latem igły paskowane zielono-żółte
- ▫ ‘Columnaris’
- ▫ ‘Corley's Mat’ — pokładająca się, rozgałęzienia zwarte, gęste, ze wzniesionymi wierzchołkami
- ▫ ‘Dezember Gold’ — zimą igły złotożółte
- ▫ ‘Golden Flash’ — karłowa; igły całorocznie żółto paskowane [K. Wolski]
- ▫ ‘Golden Glow’ — igły zimą złocistożółte, długie
- ▫ ‘Golden Skipper’ — silnie rosnąca; zimą igły złotożółte
- ‘Grań’
- ○ ‘Hesse’ — regularnie kulista #2
- ▫ ‘Jalubí I’ — zwarta, krzaczasta; igły długie, zimą złotożółte
- ▫ ‘Kissen Brevifolia’
- ▫ ‘Litomyśl’
- ▫ ‘Mumpitz’
- ▫ ‘Nebrasca’ — wolno rosnąca, regularnie jajowata
- ‘Ophir’
- ▫ ‘Paradakissen’
- ◔ ‘Peve Roam’ — niska, nieregularna; igły zimą złotożółte #3
- ▫ ‘Schweizer Tourist’ — zwarta, krzaczasta; igły długie, zimą złotożółte
- ○ ‘Triangle’ — zwarta, półkulista; igły zimą złotożółte #2
- ◔ ‘var. pumilio’ — gęsty, niski krzew #3
- ◔ ‘Wintergold’ — igły długie, zimą złotożółte #3
- ○ ‘Wintersonne’ — zwarta, kulista; igły zimą złotożółte #2
- ▫ ‘Zundert’
idxGrupa karłowe
- ▫ ‘Benjamin’ — karłowa, kulista, igły długie; dorasta 60 cm wysokości i 80 cm średnicy
- ○ ‘Carsten’ (Carsten's Wintergold) — kulista o wzniesionych pędach; 75 cm wysokości i szerokości po 10 latach; igły zimą intensywnie złotożółte, w sezonie zielone #2
- ○ Carsten's Wintergold → ‘Carsten’ — kulista o wzniesionych pędach; 75 cm wysokości i szerokości po 10 latach; igły zimą intensywnie złotożółte, w sezonie zielone #2
- ▫ ‘Gnom’ — gęsta, karłowa; bardzo stare egzemplarze do 3 m
- ▫ ‘Grüne Welle’ — karłowa
- ▫ ‘Hnízdo’ — karłowa, zwarta
- ▫ ‘Hostýn Gold’ — karłowa, zwarta; zimą liście żółte
- ○ ‘Humpy’ — karłowa #2
- ▫ ‘Jacobsen’ — karłowa, nieregularny pokrój
- ▫ ‘Kobold’
- ▫ ‘Little Goldstar’ — silnie karłowa, zwarta; igły zimą złotożółte
- ▫ ‘Mini Mops’ — silnie karłowa, kulista; igły b. krótkie
- ◔ ‘Mops’ — karłowa; bardzo niska, gęsta, wolno rosnąca; pokrój regularny, kulisty, z czasem płaskokulisty #3
- ▫ ‘Mops Gold’ — karłowa; kulista; igły żółte
- ▫ ‘Mops Midget’
- ▫ ‘Nana Balcanica Aurea’ — karłowa, nieregularna; zimą igły złocistożółte
- ◑ ‘Picobello’ — karłowa, wzrost powolny, pokrój regularny, kulisty; igły ciemnozielone, błyszczące #4
- ▫ ‘Rysy’ — karłowa, pokrój kulisty; igły jasnozielone [K. Wolski]
- ▫ ‘Sherwood Compact’ — karłowa, kulista; igły ciemnozielone
- ○ ‘Varella’ — karłowa, kulista; igły pofalowane, bardzo długie, do 10 cm #2
nomenklatura, etymologia
ℹ️
⇈
poznanie znaczenia i pochodzenia nazwy ułatwia jej zapamiętanie
Pinus mugo [🔉 pī·nus mu·go] • Pinus montana Mill. [🔉 pī·nus *], Pinus mughus Scop. [🔉 pī·nus mu·gus], Pinus pumilio Haenke [🔉 pī·nus pū·mi·li·ō] • (pl) sosna górska · kosodrzew, kosodrzewina, kosówka, sosna kosa
(lat.) pūmilus, -a, -um; pūmiliō, -ōnis adj.
karłowaty, mały, drobny (w stosunku do innych porównywanych); rzeczownik pumilio - karzeł
karłowaty, mały, drobny (w stosunku do innych porównywanych); rzeczownik pumilio - karzeł