⇑ skok do węzła klucza nadrzędnego [na stronie: Pinaceae (sosnowate)]
  
igły po dwie w wiązce (↓nie)
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania lub zakładania konta ...
⇒ sosny dwuigielne
  
  
igły po trzy w wiązce (↑nie) (↓nie)
⇒ sosny trójigielne
  
  
po pięć igieł w wiązce (↑nie)
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja ...
⇒ sosny pięcioigielne
  

występowanie

Ponadto w lasach, dość często uprawianych jest kilka umportowanych gatunków, zwłaszcza sosna amerykańska (Pinus strobus).

Kilkanaście kolejnych gatunków można spotkać w uprawach leśnych lub jako drzewa ozdobne. Cenne w tej funkcji bo część gatunków jest odporna na zanieczyszczenia powietrza i ma niewysokie wymagania glebowe. Ogółem opisano około 80 gatunków sosen.

W Polsce spotyka się trzy gatunki rodzimych sosen: sosnę zwyczajną (Pinus sylvestris) (bardzo pospolita, tworzy bory sosnowe - sośniny), kosodrzewinę (Pinus mugo) (w wyższych położeniach górskich w Sudetach, Tatrach i na Babiej Górze) i limbą (Pinus cembra) (dziko tylko w Wysokich Tatrach). Wyróżnia się jeszcze sosnę drzewokosą (Pinus ×rhaetica) o cechach pośrednich pomiędzy sosną zwyczajną (Pinus sylvestris) a kosodrzewiną (Pinus mugo).

Pinus sylvestris · sosna zwyczajna

takson rodzimy lub trwale zadomowiony [24]
wystepowanie
o mapie występowania
Drzewo, w niekorzystnych warunkach także niskie drzewo lub szeroko rozgałęziony krzew. W górze korowina gładka, cienka, w różnych odcieniach od żółego, przez pomarańczowe do brązowomiedzianego; łuszczy się cienkimi, błoniastymi płatami; w dole korowina gruba, spękana, szarobrunatna.

space

Szyszki stosunkowo nieduże, 2.5-7 cm długości, pojedynczo lub po 2-3 na trzonkach zgiętych w dół; niedojrzałe ciemnozielone, dojrzałe szare, matowe; tarczki różnej formy.

space

Pinus mugo · sosna górska

kosodrzew, kosodrzewina, kosówka, sosna kosa
Pinus mughus
takson rodzimy lub trwale zadomowiony [24]
ochrona częściowa (2.241); b/wył. gosp. (§8.1)
wystepowanie
o mapie występowania
Niewysoki krzew (do 2.5 m). Gałęzie ścielą się po ziemi, ich końce wzniesione. Korowina nie łuszczy się tylko jest spękana.

space

Szyszki stosunkowo nieduże, 2-7 cm długości, pojedynczo lub po 2-3.

space

Z uwagi na tworzenie zwartych płatów i zdolność do wzrostu na suchych piaskach używana jest też do umacniania skarp i stabilizacji wydm na niżu. W uprawie znajdują się liczne odmiany, w szczególności karłowate, wolno rosnące.

Grupy użytkowe: krzewy iglaste · krzewy iglaste okrywowe · zimozielone (wiecznie zielone)

Pinus cembra · sosna limba »1

limba
takson rodzimy lub trwale zadomowiony [24]
ochrona częściowa (2.242); b/wył. gosp. (§8.1)
wystepowanie
o mapie występowania
W Polsce dziko tylko w Wysokich Tatrach, poza tym naturalne stanowiska w Alpach i Karpatach Wschodnich. Poza tym sadzona w kolekcjach i parkach.

Grupa użytkowa: drzewa iglaste · zimozielone (wiecznie zielone)

opis

Drzewa, rzadko krzewy; drewno z żywicą.

space

Kwiaty żeńskie i męskie tworzą się na tym samym egzemplarzu (jednopienność). Kwiaty żeńskie na szczycie ubiegłorocznego przyrostu, męskie w jego dolnej części.

space

Nasiona u większości gatunków z długim skrzydełkiem, u kilku duże, orzeszkowate, jadalne (np. sosna limba (Pinus cembra)).

wymagania i uprawa

Sosny mają bardzo małe wymagania glebowe; wiele z nich może rosnąć na bardzo ubogich glebach szkieletowych. Niewysokie są też wymagania wodne, przeważnie dobrze znoszą suszę.

space

Niemal wszystkie gatunki wymagają pełnego nasłonecznienia. Tylko nieliczne gatunki sosen dobrze zimują w naszym klimacie, np. sosna czarna (Pinus nigra), sosna amerykańska (Pinus strobus), sosna żółta (Pinus ponderosa).

space

Rozmnażane są z nasion, które wymagają stratyfikacji (nieraz kilkuletniej). Szczepienie jest też możliwe.