Pinus ×rhaetica Brügger [🔉 pī·nus re·ti·ka]

Szyszki niesymetryczne, garbate, tarczki na szczycie kapturkowato lub rogowato wybrzuszone i wygięte.Wzrost drzewiasty lub nieco krzewiasty.

Jednak szereg badań ostatnich lat wskazuje na odrębny charakter taksonomiczny tzw. sosny błotnej (P. uliginosa, P. rotundata, P. uncinata ssp. rotundata) zarówno od sosny hakowatej (P. uncinata), za której odmianę lub mieszańca z P. mugo była też uważana, jak też sosny zwyczajnej. Sosna hakowata występuje jednak daleko od granic Polski (Pireneje, Alpy Zachodnie).

Morfologicznie sosna błotna wykazuje cechy pośrednie między P. uncinata a P. mugo zarówno co do pokroju jak i wyglądu szyszek. P. uncinata w typowym przypadku charakteryzuje się drzewiastym, jednopniowym wzrostem, i asymetrycznymi szyszkami z mocno wypukłymi, stożkowatymi tarczkami (umbo) odgiętymi ku nasadzie. Sosna błotna jest zwykle nieco niższym drzewem, choć zdarzają się okazy krzewiaste. Szyszki są asymetryczne z wypukłymi tarczkami, choć nie tak wyraźnie jak u P. uncinata i zwykle tylko z jednej strony.

Sosna błotna z torfowisk sudeckich nie wykazuje też tendencji do tworzenia mieszańców z sosną pospolitą, zarówno w warunkach naturalnych, jak też sztucznych, co jest argumentem przeciwko jej mieszańcowemu pochodzeniu z P. sylvestris.

Według ostatnich propozycji [1] w obrębie szeroko ujętego Pinus mugo s.l. wyróżniono 3 równorzędne taksony: P. uncinata (Pireneje, Alpy Zach.), P. rotundata (Sudety, tereny graniczne między Czechami i Niemcami oraz płn-wsch. Alpy) i P. mugo s.str.(Alpy, Sudety, Karpaty). Tam gdzie oba ostanie taksony występują razem mogą się z kolei tworzyć mieszańce P. rotundata x P. mugo s.str. = P. x pseudopumilio.

[1] Basta et al., Central European pine bogs change along an altitudinal gradient. Prieslia 80: 349-363 (2008).Wg czeklisty ^[24] wszystkie okazy sosny o cechach morfologicznych pośrednich między Pinus mugo a Pinus sylvestris rosnące na naszych górskich torfowiskach (Sudety, kotlina Nowotarska) są mieszańcami obu tych gatunków.

Morfologicznie sosna błotna wykazuje cechy pośrednie między P. uncinata a P. mugo zarówno co do pokroju jak i wyglądu szyszek. P. uncinata w typowym przypadku charakteryzuje się drzewiastym, jednopniowym wzrostem, i asymetrycznymi szyszkami z mocno wypukłymi, stożkowatymi tarczkami (umbo) odgiętymi ku nasadzie. Sosna błotna jest zwykle nieco niższym drzewem, choć zdarzają się okazy krzewiaste. Szyszki są asymetryczne z wypukłymi tarczkami, choć nie tak wyraźnie jak u P. uncinata i zwykle tylko z jednej strony.

Według ostatnich propozycji [1] w obrębie szeroko ujętego Pinus mugo s.l. wyróżniono 3 równorzędne taksony: P. uncinata (Pireneje, Alpy Zach.), P. rotundata (Sudety, tereny graniczne między Czechami i Niemcami oraz płn-wsch. Alpy) i P. mugo s.str.(Alpy, Sudety, Karpaty). Tam gdzie oba ostanie taksony występują razem mogą się z kolei tworzyć mieszańce P. rotundata x P. mugo s.str. = P. x pseudopumilio.