cechy charakterystyczne
Bylina z krótkim kłączem. Rośliny żółtozielone, o silnym aromatycznym zapachu, bardzo krótko odstająco owłosione lub wyłysiało gruczołowate (gruczołki siedzące, żółtawe).
Liście w zarysie szeroko lub trójkątnie jajowate, pierzastosieczne do pierzastych, z 2-5 parami podługowatoeliptycznych do jajowatych odcinków; spodem i na ogonkach gęsto gruczołowate.
Koszyczki (10)13-17(25)mm średnicy. Okrywa spłaszczona półkulista, 5-10mm średnicy; listki okrywy wąsko podługowate, z kilem, ok. 3mm długości, z szerokim bezbarwnym suchobłoniastym obrzeżeniem, nieco postrzępionym.
Niełupki aromatyczne, nieco wygięte, 1.1-1.5mm długości, z wyraźnymi białawymi żebrami, na szczycie czasem z pappusem w postaci nieregularnie klapowanej koronki szerokości 1.2-1.5mm.
Kwitnienie od czerwca do września.
występowanie
Bylina występująca w rejonie bałkańskim, kaukaskim i Azji Mniejszej oraz dalej po Zachodnie Himalaje.
Łatwo dziczejąca z uprawy przez to kosmopolityczna, spotykana na siedliskach ruderalnych, z preferencją dla gleb dostatecznie wilgotnych, zasobnych w azot; u nas w zbiorowiskach All. Arction lappae.
• zadomowiony
• kenofit
• Pochodzenie: Europa południowo-wschodnia i Azja południowo-zachodnia.
• Czas przybycia na teren Polski: XVIw.?, 1824r.
• Wnika do siedlisk/zbiorowisk: antropogenicznych.
wybrane okazy · selected collections ⇈
leg. Jarosław Makowski
/ogr.zielny Niemcy/
leg. Antoni Mielnikow
/Hucisko k. Żywca/
leg. Antoni Mielnikow
/Pewel Wielka/
leg. Konrad Kaczmarek
Bylina z cieplejszej i suchszej strefy klimatu umiarkowanego i subtropikalnego; u nas uprawiana jak kwiat roczny z rozsady lub siewu wprost do gruntu. Wysokość krępych odmian karłowatych ok. 20 cm, typowych form do 70 cm wysokości. Liście o silnym, aromatycznym zapachu.
Kwiat rabatowy, odmiany karłowate dobre na obwódki lub do uprawy w pojemnikach. Z uwagi na swojski wygląd może być stosowany w ogrodach o charakterze naturalistycznym. Odmiany wysokie dają dobry na kwiat cięty — długo utrzymujący się w wazonie.
W medycynie stosuje się Tanaceti parthenii herba (ziele maruny) — wysuszone, całe lub rozdrobnione, nadziemne części tego gatunku zbierane w początkach kwitnienia.
wymagania i uprawa
Wymagania (optimum rozwoju/konkurencyjności na naturalnych stanowiskach wg ekologicznych liczb wskaźnikowych): światło — pełne słońce • woda — gleba przeciętnie wilgotna • próchnica — gleba mineralno-próchnicza, zasobna w humus • ciepło — miejsce umiarkowanie chłodne lub miejsce przeciętnie ciepłe • zwięzłość — gleba kamienista, żwirowa lub gleba lekka, piaszczysta lub gleba średnio zwięzła • żyzność — podłoże umiarkowanie żyzne lub podłoże żyzne
Stanowisko słoneczne, ciepłe. Gleba umiarkowanie żyzna (na zbyt żyznej rośliny „idą w liście”, zamiast w kwiaty), piaszczysto-gliniasta, umiarkowanie wilgotna; odczyn obojętny.
⇈ 🌱 🌸
odmiany uprawne (#3) ⇒ analiza dostępności roślin i nasion
| ○ | ‘(bialy pełny)’ |
| ○ | ‘(biały)’ |
| ▫ | ‘Aureum’ — liście żółte |