Spiraea (tawuła)

Wszystkie gatunki tawuł — krajowe i obce — są uprawiane jako krzewy ozdobne.

kolory kwiatów — ☼ ◐ ⬤ 1.5-2m VI-VII
Spiraea salicifolia
tawuła wierzbolistna

gatunki spoza flory Polski

objaśnienie skrótów

właściwości i zastosowanie

⇈ 🌱

Często uprawiane krzewy ozdobne, różnej wysokości, o liściach sezonowych.

space

Sekcja Chamaedryon Ser. — grupa gatunków kwitnących wiosną lub na początku lata, na ulistnionych krótkopędach wyrastających na pędach ubiegłorocznych; kwiatostany w formie drobnych baldachów lub baldachogroniaste; krzewy z tej grupy okwitają bardzo obficie, całe krzewy potrafią być pokryte kwiatami np. tawuła wczesna (Spiraea cv. Arguta), tawuła szara (Spiraea ×cinerea), tawuła ożankolistna (Spiraea chamaedryfolia), tawuła dziurawcolistna (Spiraea hypericifolia), tawuła średnia (Spiraea media), tawuła śliwolistna (Spiraea prunifolia), tawuła Thunberga (Spiraea thunbergii), tawuła trójłatkowa (Spiraea trilobata), tawuła van Houtte'a (Spiraea ×vanhouttei).

space

Sekcja Spiraea — kwitnące latem do jesieni, na szczytach pędów jednorocznych, ze stożkowatymi wydłużonymi, gęstymi wiechami np. tawuła wierzbolistna (Spiraea salicifolia) i tawuła Menziesa (Spiraea douglasii var. menziesii) oraz liczne mieszańce.

space

wymagania i uprawa

Większość gatunków o niskich wymaganiach glebowych i wodnych, znacznej sile wzrostu, dobrze radzą sobie w warunkach miejskich. Do bardziej wymagających należy często oferowana w handlu tawuła japońska (Spiraea japonica).

space

Dobrze znoszą cięcie; co kilka lat zaleca się przeprowadzać silne cięcie odmładzające. Część gatunków kwitnie na krótkopędach na pędach ubiegłorocznych (np. tawuła van Houtte'a (Spiraea ×vanhouttei)), inne na szczytach pędów tegorocznych (te zaleca się co roku, wczesną wiosną, nisko przycinać, tj. traktować jak byliny) np. tawuła japońska (Spiraea japonica).

space

🌱 Sadzenie, wysiew, rozmnażanie:

2 – 4 szt./m² • rozstawa: 50 – 70 cm

z nasion [rzadko, bo prościej jest przez sadzonki pędowe]

przez podział [gatunki kępiaste np. tawuła Thunberga (Spiraea thunbergii)]

przez sadzonki pędowe zielne [z ukorzeniaczem stosunkowo łatwo ukorzeniają się w 2-4 tygodnie]

przez sadzonki pędowe częściowo zdrewniałe [trudniej ukorzeniają się]

przez sadzonki pędowe zdrewniałe [gatunki silnie rosnące i kwitnące na pędach dwuletnich oraz Spiraea ×bumalda]

przez odkłady [(kopczykowanie) tawuła wczesna (Spiraea cv. Arguta) i Spiraea ×bumalda]

⇈ 🌱 🌸

odmiany uprawne (#2) ⇒ analiza dostępności roślin i nasion

▫	‘Arguta’ (tawuła wczesna)
▫	Lonspi (‘Sparkling Champagne’) — młode pędy czerwone; kwiaty jasnoróżowe; do 1.5 m wysokości
▫	‘Sparkling Champagne’ (Lonspi) — młode pędy czerwone; kwiaty jasnoróżowe; do 1.5 m wysokości
▫	tawuła wczesna (‘Arguta’)

symbolami ◼ ◕ ◑ ◔ ○ ▫ pokazano częstość występowania odmiany w ofercie handlowej, od najwyższej do najniższej; nazwy na żółtym tle są linkowane do własnej strony odmiany

w kluczu:⇈alba chamaedryfolia cv. Arguta douglasii douglasii var. menziesii hypericifolia japonica media salicifolia thunbergii tomentosa ×bumalda ×cinerea ×pseudosalicifolia ×vanhouttei ⇊

⇒ zwarta wersja klucza

⇑ kl 4497 "ogonki liściowe krótkie, liście ± całobrzegie " w "Spiraeaceae (tawułowate)"

⇑ kl 3066 "dno kwiatowe wgłębione" w "dwuliścienne - słupki dwa lub więcej, niezrośnięte"

nazwa pozycji klucza *alternatywy dla tej pozycji · do pozycji w szablonie klucza: (z) · powrót z szablonu klucza: (p)

kwiaty białe w siedzących baldaszkach lub baldachogronach na końcach bocznych krótkopędów na ubiegłorocznych gałązkach

(z) *kwiaty w złożonych kwiatostanach wiechowatych lub baldachogroniastych na szczycie ulistnionych tegorocznych długopędów

kwiatostany prawie siedzące baldaszki na bokach ubiegłorocznych gałązek, z rozetką liści w nasadzie

(z) *kwiatostany baldaszki lub baldachogrona na szczycie tegorocznych ulistnionych krótkopędów na ubiegłorocznych gałązkach

liście ostro piłkowane

(z) *liście całobrzegie, rzadko z kilkoma ząbkami na szczycie

· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Kwiaty 8-10 mm średnicy.
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony

kwiaty proste; krzewy do 1.5 m wysokości

(z) *kwiaty duże, pełne; krzewy do 3 m wysokości

▶ Spiraea thunbergii Siebold ex Blume (tawuła Thunberga)

takson uprawiany, nie ujęty w czekliście ^[491]

kwiaty duże, pełne; krzewy do 3 m wysokości

(z) *kwiaty proste; krzewy do 1.5 m wysokości

· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony

Spiraea prunifolia Sieb. et Zucc.

liście całobrzegie, rzadko z kilkoma ząbkami na szczycie

(z) *liście ostro piłkowane

· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Kwiaty 5-8 mm średnicy.
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony

▶ Spiraea hypericifolia L. (tawuła dziurawcolistna)

takson uprawiany, nie ujęty w czekliście ^[491]

Często sadzony krzew, do 1m wysokości.

· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Liście na pędach kwiatowych eliptyczne, do 2 cm długości, w nasadzie klinowate, całobrzegie (bardzo rzadko z kilkoma ząbkami na szczycie).

▶ Spiraea ‘Arguta’ (tawuła wczesna)

tawuła ostrolistna · syn. Spiraea ×arguta Zabel · Spiraea crenata × hypericifolia × thunbergii · takson uprawiany ^[491]

Często sadzony krzew ozdobny, 1-2m wysokości.

· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony

▶ Spiraea ×cinerea Zabel (tawuła szara)

tawuła norweska · syn. Spiraea cana × hypericifolia · Spiraea cana × hypericifolia · takson uprawiany, nie ujęty w czekliście ^[491]

kwiatostany baldaszki lub baldachogrona na szczycie tegorocznych ulistnionych krótkopędów na ubiegłorocznych gałązkach

(z) *kwiatostany prawie siedzące baldaszki na bokach ubiegłorocznych gałązek, z rozetką liści w nasadzie

· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Liście rombowate lub eliptyczno-jajowate.

liście w nasadzie z 3 (5) równoległymi nerwami; na silnych pędach dłoniasto klapowane

(z) *nerwacja pierzasta, także na silnych długopędach nie ma liści dłoniasto klapowanych

· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Działki na owocach proste.
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony

▶ Spiraea ×vanhouttei (Briot) Zabel (tawuła van Houtte'a)

Spiraea cantoniensis × trilobata · takson uprawiany ^[491]

Często uprawiany krzew do 2m wysokości.

nerwacja pierzasta, także na silnych długopędach nie ma liści dłoniasto klapowanych

(z) *liście w nasadzie z 3 (5) równoległymi nerwami; na silnych pędach dłoniasto klapowane

gałązki obłe; płatki 2-4 mm długości

(z) *gałązki kanciaste; płatki 4-6 mm długości

· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Kwiaty poniżej 1 cm średnicy (płatki korony 2-4 mm długości); nitki pręcików krótsze lub co najwyżej długości płatków.
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony

▶ Spiraea media Schmidt (tawuła średnia)

wystepowanie - Spiraea media (tawuła średnia)

rodzimy takson flory Polski ^[491]

Dziko rosnący w Bieszczadach i Pieninach, poza tym uprawiany krzew 0.5-2m wysokości.

gałązki kanciaste; płatki 4-6 mm długości

(z) *gałązki obłe; płatki 2-4 mm długości

· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Kwiaty 1-1.5 cm średnicy (płatki 4-6 mm długości); nitki pręcików wyraźnie dłuższe od płatków.
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony

▶ Spiraea chamaedryfolia L. em. Jacq. (tawuła ożankolistna)

tawuła wiązolistna · syn. Spiraea ulmifolia Scop. · antropofit zadomowiony we florze Polski ^[491]

Sadzony i dziczejący krzew 1-1.5(2)m wysokości.

kwiaty w złożonych kwiatostanach wiechowatych lub baldachogroniastych na szczycie ulistnionych tegorocznych długopędów

(z) *kwiaty białe w siedzących baldaszkach lub baldachogronach na końcach bocznych krótkopędów na ubiegłorocznych gałązkach

· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Kwiaty różowe, czerwono-liliowe lub białe.

kwiatostan szerszy niż długi, baldachowata wiecha

(z) *kwiatostan wydłużony, piramidalny lub walcowaty, wiecha

· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Gałązki niewyraźnie rowkowane do prawie obłych, w młodości omszone.
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony

▶ Spiraea japonica L. f. (tawuła japońska)

tawuła Bumalda · tawuła drobna · syn. Spiraea ×bumalda Burv. · takson uprawiany ^[491]

Uprawiany krzew ozdobny.

niski krzew o gałązkach wyraźnie rowkowanych, nagich, liście spodem nagie

(z) *

· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Gałązki wyraźnie rowkowane, nagie.
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony

▶ Spiraea ×bumalda Burv.

syn. Spiraea japonica L. f. ‘Anthony Waterer’ · takson wyłączony z flory Polski [synonimizowane z S. japonica] ^[491]

kwiatostan wydłużony, piramidalny lub walcowaty, wiecha

(z) *kwiatostan szerszy niż długi, baldachowata wiecha

rośliny żółtawo lub rdzawo filcowato owłosione

(z) *rośliny nagie lub szaro owłosione; mieszki nagie

· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Mieszki gęsto kłaczkowato omszone (wyglądają jak zapleśniałe).
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony

▶ Spiraea tomentosa L. (tawuła kutnerowata)

wystepowanie - Spiraea tomentosa (tawuła kutnerowata)

antropofit zadomowiony we florze Polski ^[491]

Rzadko sadzony krzew do 3m wysokości.

rośliny nagie lub szaro owłosione; mieszki nagie

(z) *rośliny żółtawo lub rdzawo filcowato owłosione

działki w czasie owocowania odgięte

(z) *działki w czasie owocowania wzniesione

· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Kwiaty od purpurowo różowych do jasnoróżowych.
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony

liście prawie nagie

(z) *spód liści i tegoroczne pędy białawo do szarozielono pilśniowato owłosione lub omszone

· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Blaszka liściowa jedynie w górnej połowie grubo piłkowana.
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony

▶ Spiraea douglasii Hook. var. menziesii (Hook.) C. Presl (tawuła Menziesa)

syn. Spiraea menziesii Hook. · takson uprawiany, nie ujęty w czekliście ^[491]

Uprawiany krzew ozdobny, 1-1.5m wysokości.

spód liści i tegoroczne pędy białawo do szarozielono pilśniowato owłosione lub omszone

(z) *liście prawie nagie

· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Dno kwiatowe bez tarczki miodnikowej.
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony

liście tuż pod kwiatostanem całobrzegie, pozostałe jedynie w górnej połowie piłkowane

(z) *wszystkie liście piłkowane, najwyżej w dolnej 1/3 całobrzegie

· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony

▶ Spiraea douglasii Hook (tawuła Douglasa)

takson uprawiany, nie ujęty w czekliście ^[491]

Uprawiany krzew do 2.5m wysokości.

wszystkie liście piłkowane, najwyżej w dolnej 1/3 całobrzegie

(z) *liście tuż pod kwiatostanem całobrzegie, pozostałe jedynie w górnej połowie piłkowane

Spiraea ×pseudosalicifolia (tawuła nibywierzbolistna)

· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony

▶ Spiraea ×pseudosalicifolia Silverside (tawuła nibywierzbolistna)

syn. Spiraea ×billardii auct. non Hérincq · Spiraea douglasii × salicifolia · antropofit zadomowiony we florze Polski ^[491]

działki w czasie owocowania wzniesione

(z) *działki w czasie owocowania odgięte

· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Kwiaty od białych do jasnoróżowych. Dno kwiatowe zwykle z wyraźną tarczką miodnikową.
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony

gałązki kwiatostanu pilśniowato owłosione lub omszone, szypułki kwiatów omszone

(z) *gałązki kwiatostanu i szypułki kwiatów zupełnie nagie

kwiaty różowe; kwiatostan wąsko cylindryczny

(z) *kwiaty białe; kwiatostan szeroko stożkowaty

· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Liście nagie.

▶ Spiraea salicifolia L. (tawuła wierzbolistna)

wystepowanie - Spiraea salicifolia (tawuła wierzbolistna)

bawolina · rodzimy takson flory Polski ^[491]

Wilgotne lasy, brzegi wód, także sadzona i dziczejąca.

kwiaty białe; kwiatostan szeroko stożkowaty

(z) *kwiaty różowe; kwiatostan wąsko cylindryczny

· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Liście przynajmniej początkowo na brzegu i ogonku omszone.

▶ Spiraea alba Du Roi (tawuła biała)

antropofit zadomowiony we florze Polski ^[491]

Uprawiany krzew ozdobny.

gałązki kwiatostanu i szypułki kwiatów zupełnie nagie

(z) *gałązki kwiatostanu pilśniowato owłosione lub omszone, szypułki kwiatów omszone

liście eliptyczne, do 3.5 cm szerokości

(z) *liście lancetowate, do 2.5 cm szerokości

· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Kwiaty białe do jasnoróżowych.

Spiraea latifolia (Ait.) Borkh.

liście lancetowate, do 2.5 cm szerokości

(z) *liście eliptyczne, do 3.5 cm szerokości

· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Kwiaty jasnoróżowe.

Spiraea ×rubella Dippel ≡ S. latifolia × salicifolia

po zalogowniu, w pełnej wersji atlasu, jest tu dodatkowa, zwarta, wersja klucza - wygodna w użyciu gdy chcemy szybko zorientować się w jego strukturze lub znamy już klucz i chcemy szybciej dojść do celu; przycisk logowania jest w prawym górnym rogu strony