opis
Łodyga pełna (nieściśliwa), w górze czerwono lub fioletowo nabiegła.
Liście ciemnozielone, zwykle z fioletowo-brązowymi plamami, czasem bez nich.
Warżka 3-łatkowa, płaska, zwykle z ciemnymi liniami i plamami; łatka środkowa bądź niewielka i tępa (kukułka plamista typowa (Dactylorhiza maculata ssp. maculata)), bądź długa i ostro zakończona (kukułka Fuchsa (Dactylorhiza fuchsii)). Różowa do ciemnoczerwonej, rzadziej biała lub żółtobiała bez rysunku.
Przysadki lancetowate, ostro zakończone, 10-25 mm długości, 3 mm szerokości, zielone lub czerwono nabiegłe, często z ciemnymi plamami.
⇑ skok do węzła klucza nadrzędnego [na stronie: Dactylorhiza (kukułka)]
|
warżka płytko wcinana, środkowa łatka krótka (↓nie)
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania lub zakładania konta dostępu znajduje się prawym górnym rogu strony, różne elementy niedostępne w przeglądowej wersji atlasu są wyraźnie oz ...
· Najniższe liście najszersze w dolnej 1/3-1/2 długości, na szczycie ±szpiczaste. · ta cecha diagnostyczna jest wido ... | ||||||
|
kwiaty bez zapachu, z ciemnym rysunkiem (↓nie)
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania lub zakładania konta dostępu znajduje się prawym górnym rogu strony, ró ...
· Liście prawie zawsze z plamami. | ||||||
|
liście lancetowate (↓nie) 
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji a ...
· Warżka z ciemniejszymi liniami i plamami, 7-11mm długości i 9-13mm szerokości. · ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersj ... · ta cecha diagnostyczna jest widocz ... ⇒ Dactylorhiza maculata ssp. maculata (kukułka plamista typowa) stoplamek plamisty typowy ·
syn. Dactylorhiza maculata · takson rodzimy lub trwale zadomowiony Występuje na terenie całego kraju.
Pastwiska, ubogie łąki, torfowiska, źródliska; na glebach mało kwaśnych i kwaśnych, mało żyznych. | ||||||
|
liście równowąskie (↑nie) 
· ta cecha diagnostyczna jes ...
· Warżka z drobnymi ciemniejszymi plamkami, ponad 13mm szerokości. · ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wers ... · ta cecha diagnostyczna jest widoczna po za ... ⇒ Dactylorhiza maculata ssp. elodes takson rodzimy lub trwale zadomowiony Występuje w klimacie morskim w Europie Zachodniej, u nas podawany z Wybrzeża.
Torfiaste łąki. | ||||||
|
kwiaty pachnące, jasne, bez rysunku (↑nie)
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania lub zakładania konta dostępu znajduje się prawym górnym rogu strony, różne elementy n ...
· Liście bez plam. ⇒ Dactylorhiza maculata ssp. transsilvanica takson rodzimy lub trwale zadomowiony Podawany z Karpat. Być może do znalezienia w Polsce.
Wilgotne i podmokłe łąki i błota, pastwiska, leśne polany.
Na glebach słabo kwaśnych do obojętnych, przeważnie niewapiennych. | ||||||
|
warżka głęboko rozcięta na 3 łatki, środkowa łatka długa (↑nie)
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania lub zakładania konta dostępu znajduje się prawym górnym rogu strony, różne elementy niedostępne w pr ...
· Najniższe liście najszersze w 2/3 długości, na szczycie ±zaokrąglone lub bardzo tępo szpiczaste. · ta cecha diagnostyczna jest widoc ... | ||||||
|
rośliny drobne (↓nie)
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna ...
· Liści 1-2, do 5cm długości i 1cm szerokości, łukowato przegięte. · ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowan ... ⇒ Dactylorhiza psychrophila (kukułka sudecka) stoplamek sudecki, storczyk sudecki ·
syn. Dactylorhiza maculata ssp. psychrophila · potwierdzenie obecności we florze Polski wymaga dalszych badań Podany znad Bałtyku, z Sudetów i Tatr.
W środkowej Europie rośnie w wysokich położeniach w Karpatach, na podmokłych torfiastych łąkach i źródliskach, na glebach kwaśnych, niewapiennych, próchniczych. | ||||||
|
rośliny masywne (↑nie)
· ta cecha diagnostyczna jest widoc ...
· Liści 3-6, 8-20cm długości i ponad 2cm szerokości, proste lub niewiele przegięte. · ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wers ... ⇒ Dactylorhiza fuchsii (kukułka Fuchsa)  stoplamek Fuchsa, storczyk Fuchsa ·
syn. Dactylorhiza maculata ssp. fuchsii · takson rodzimy lub trwale zadomowiony Żyzne lasy liściaste, buczyny, olsy, rzadziej na żyznych łąkach, na glebach o odczynie zbliżonym do obojętnego. | ||||||
występowanie
Gatunek podlega ochronie częściowej (poz. 2.247 wg aktualnego rozporządzenia). Do ustawowej ochrony został włączony w 1983 roku. Do 2014r. znajdował się pod ochroną ścisłą.
Z szeroko rozumianego gatunku kukułka plamista (Dactylorhiza maculata s.l.) — kukułka Fuchsa (Dactylorhiza fuchsii) znajduje się pod ochroną ścisłą.
Gatunek ten w szerokim ujęciu jest dzielony na podgatunki (ujmowane także jako samodzielne gatunki). Z nich częste na terenie całego kraju są dwie odmiany: kukułka plamista typowa (Dactylorhiza maculata ssp. maculata) i kukułka Fuchsa (Dactylorhiza fuchsii). Pozostałe częstsze poza granicami Polski występują u nas na nielicznych stanowiskach.
Na aktualnej czerwonej liście (2016r.) takson nie jest ujęty. Na liście z 2006r. miał status — V–narażony na wymarcie