Dryopteris filix-mas (L.) Schott

Bylina z silnym wzniesionym, zwykle jednogłowym kłączem do 20(25)cm długości.

Ogonek gruby, niełamliwy, osiąga 1/4-1/2 długości blaszki liściowej, z (4-)6-8(-10) wiązkami przewodzącymi. Oś liścia w dole gęsto, wyżej z rozproszonymi łuskami, te jasnobrązowe do brązowych, raczej matowe, do 2cm długości,, długo zaostrzone.

Kupki w dwóch rzędach, po (3-)4-6 na każdym listku lub odcinku drugiego rzędu, ok. 1.5mm średnicy. Zawijki długo się utrzymują, bez gruczołków, sztywne, płaskie lub nieco podgięte ale nie mają brzegów podwiniętych pod kupki. Zarodniki dojrzewają w okresie lipiec-wrzesień.

Pospolita, często dominuje w runie. Wilgotne lasy liściaste i iglaste, zarośla, zbocza; głównie w miejscach zacienionych; na glebach różnego typu za wyjątkiem silnie podmokłych.

Krajowa paproć; kosmopolityczna, rośnie w strefie umiarkowanej całej półkuli północnej. Efektowne ulistnienie w formie lejkowatej rozety. Jesienią żółte. Stosowana na rabatach i jako cenna, trwała bylina okrywowa.
W uprawie odmiany różniące się formą i stopniem podzielenia blaszki liściowej.

Kłącze i nasada liści trujące. Czynnikiem toksycznym są pochodne floroglucyny. Działą drażniąco na błonę śluzową przewodu pokarmowego i depresyjnie na ośrodkowy układ nerwowy oraz uszkadza narządy miąższowe.

Bylina o szerokim spektrum ekologicznym. W ogrodzie optymalne warunki dla niej to półcień, gleba próchniczna, dostatecznie wilgotna i żyzna. Rośnie dobrze i w pełnym słońcu, na glebach słabych, przesuszających się.