Cotoneaster (irga)

W Polsce rosną cztery gatunki zaliczane do krajowej flory. Rodzaj irga (Cotoneaster) liczy ponad 100 gatunków (większość to gatunki apomiktyczne) występujących przeważnie w górach strefy umiarkowanej Euroazji i północno-zachodniej Afryki. Liczne gatunki irg, także w odmianach, są uprawiane jako krzewy ozdobne.

w katalogu Szmit Cotoneaster lamprofolius (irga połyskliwa) - Cotoneaster lamprofolius J.Fryer & B.Hylm” is an unresolved name. This name is unresolved.

zadomowiony potencjalnie inwazyjny

uprawiane krzewy ozdobne

objaśnienie skrótów

⇒ zwarta wersja klucza

⇑ kl 4505 "krzewy nieociernione; liście całobrzegie, kwiaty do 4mm średnicy, owoce drobne" w "Malaceae (jabłkowate)"

⇑ kl 3263 "liście z dwoma przylistkami" w "drzewiaste - liście skrętoległe, pojedyncze, całobrzegie"

Klucz obejmuje 4 gatunki rodzime i dużą liczbę uprawianych w Polsce krzewów ozdobnych; układ w większej części za kluczem z monografii: Jerzak (2007) — Irgi uprawiane w Polsce. ^[175].

nazwa pozycji klucza *alternatywy dla tej pozycji · do pozycji w szablonie klucza: (z) · powrót z szablonu klucza: (p)

płatki wyprostowane (stulone), purpurowe do różowych

(z) *płatki szeroko rozpostarte, zwykle białe lub kremowe

· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Płatki wyprostowane (stulone), rzadko rozpostarte, purpurowe, czerwone lub różowe, rzadko białe.
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony

pręcików ok. 20

(z) *pręcików 10-15

dojrzałe owoce czarne

(z) *dojrzałe owoce czerwone, pomarańczowoczerwone lub purpurowoczerwone

liście od spodu luźno owłosione

(z) *liście od spodu gęsto, filcowato owłosione

· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony

kwiatostany do 7 cm długości, 7-20 (25)-kwiatowe

(z) *kwiatostany do 5 cm długości, 3-8 (15)-kwiatowe

Cotoneaster hummelii

kwiatostany do 5 cm długości, 3-8 (15)-kwiatowe

(z) *kwiatostany do 7 cm długości, 7-20 (25)-kwiatowe

liście średnio grube lub grube, przynajmniej na krótkopędach pomarszczone

(z) *liście cienkie, gładkie, niepomarszczone

liście błyszczące, pomarszone

(z) *liście matowe, lekko pomarszczone tylko na krótkopędach

· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Kwiatostan z 3-9 kwiatami. Kielich owłosiony
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony

▶ Cotoneaster hsingshangensis J.Fryer et Hylmö (irga środkowochińska)

irga jamkowata · syn. Cotoneaster foveolatus hort. non Rehder et E.H. Wilson · takson uprawiany ^[491]

liście matowe, lekko pomarszczone tylko na krótkopędach

(z) *liście błyszczące, pomarszone

liście do 10 cm długości, spodem gęsto owłosione

(z) *liście do 6 cm długości, spodem nieznacznie owłosione

· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Kwiatostan 3-10 (12)-kwiatowy. Kielich gęsto owłosiony.
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony

Cotoneaster villosulus Flinck et Hylmö

liście do 6 cm długości, spodem nieznacznie owłosione

(z) *liście do 10 cm długości, spodem gęsto owłosione

Cotoneaster pseudoambiguus

liście cienkie, gładkie, niepomarszczone

(z) *liście średnio grube lub grube, przynajmniej na krótkopędach pomarszczone

liście błyszczące, obustronnie nagie

(z) *liście matowe, obustronne owłosione; kielich owłosiony; orzeszki 2

· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Kielich ± nagi.
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony

▶ Cotoneaster lucidus Schltdl. (irga błyszcząca)

wystepowanie - Cotoneaster lucidus (irga błyszcząca)

antropofit zadomowiony we florze Polski ^[491]

Często uprawiany krzew ozdobny, dziczejący.

liście matowe, obustronne owłosione; kielich owłosiony; orzeszki 2

(z) *liście błyszczące, obustronnie nagie

Cotoneaster acutifolius s.l.

owoce do 10 mm długości; liście do 6-7 cm długości

(z) *owoce do 14 mm długości; liście do 8-9 mm długości

▶ Cotoneaster acutifolius Turcz. (irga ostrolistna)

syn. Cotoneaster hurusawaianus G. Klotz · takson uprawiany ^[491]

owoce do 14 mm długości; liście do 8-9 mm długości

(z) *owoce do 10 mm długości; liście do 6-7 cm długości

szypułki kwiatowe mocno owłosione; owoce cylindryczne

(z) *szypułki kwiatowe nieznacznie owłosione; owoce odwrotnie jajowate

Cotoneaster pekinensis Zabel - irga pekińska

szypułki kwiatowe nieznacznie owłosione; owoce odwrotnie jajowate

(z) *szypułki kwiatowe mocno owłosione; owoce cylindryczne

Cotoneaster hurusawaianus

liście od spodu gęsto, filcowato owłosione

(z) *liście od spodu luźno owłosione

owoce wiśniowokarminowe

(z) *owoce czarne lub niebieskoczarne z woskowym nalotem

Cotoneaster armenus

owoce czarne lub niebieskoczarne z woskowym nalotem

(z) *owoce wiśniowokarminowe

kwiatostany 3-15-kwiatowe

(z) *kwiatostany 20-40-kwiatowe

· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Liście szerokojajowate, tępe lub zaokrąglone, 2-3.5 cm długości, spodem z trwałym biało-szary kutnerem.
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony

▶ Cotoneaster niger (Thunb.) Fr. (irga czarna)

wystepowanie - Cotoneaster niger (irga czarna)

syn. Cotoneaster melanocarpa G. Lodd. · Cotoneaster orientalis A. Kern. · rodzimy takson flory Polski ^[491]

Składnik flory Polski. Zbocza, skały, głównie w Małopolsce.

kwiatostany 20-40-kwiatowe

(z) *kwiatostany 3-15-kwiatowe

owoce 6-7 mm długości

(z) *owoce 7-9 mm długości

Cotoneaster ignavaus

owoce 7-9 mm długości

(z) *owoce 6-7 mm długości

szypułki kwiatowe owłosione

(z) *szypułki kwiatowe owłosionenagie

Cotoneaster polyanthemus

szypułki kwiatowe owłosionenagie

(z) *szypułki kwiatowe owłosione

Cotoneaster laxiflorus

dojrzałe owoce czerwone, pomarańczowoczerwone lub purpurowoczerwone

(z) *dojrzałe owoce czarne

liście z wierzchu płaskie lub tylko z nieznacznie zagłębionymi nerwami

(z) *liście z wierzchu silnie pomarszczone, blaszka między nerwami bąblowato wypukła

liście spodem szczecinkowato owłosione

(z) *liście spodem gęsto, filcowato owłosione

owoce kuliste

(z) *owoce odwrotnie jajowate

Cotoneaster tengyuehensis

owoce odwrotnie jajowate

(z) *owoce kuliste

owoce purpurowoczerwone, liście 3-6 cm długości

(z) *owoce pomarańczowoczerwone, liście 1.5-3 cm długości

Cotoneaster nepalensis

owoce pomarańczowoczerwone, liście 1.5-3 cm długości

(z) *owoce purpurowoczerwone, liście 3-6 cm długości

Cotoneaster simonsii

liście spodem gęsto, filcowato owłosione

(z) *liście spodem szczecinkowato owłosione

orzeszków 3-5

(z) *orzeszki 2

szypułki kwiatowe 3-5 mm długości

(z) *szypułki kwiatowe 4-35 mm długości; gatunki rodzime

Cotoneaster oliganthus

szypułki kwiatowe 4-35 mm długości; gatunki rodzime

(z) *szypułki kwiatowe 3-5 mm długości

liście szerokojajowate, na wierzchołku ostre, z wierzchu nagie

(z) *liście ± okrągłe, szerokoeliptyczne, na wierzchołku tępe, obustronnie gęsto, filcowato owłosione

· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Kielich, szypułki kwiatowe i owocowe nagie.
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony

▶ Cotoneaster integerrimus Medik. (irga pospolita)

wystepowanie - Cotoneaster integerrimus (irga pospolita)

irga zwyczajna · syn. Cotoneaster integerrima Medik. · Cotoneaster scandinavicus B. Hylmö · rodzimy takson flory Polski ^[491]

Skały, zbocza na południu Polski.

liście ± okrągłe, szerokoeliptyczne, na wierzchołku tępe, obustronnie gęsto, filcowato owłosione

(z) *liście szerokojajowate, na wierzchołku ostre, z wierzchu nagie

· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Kielich, szypułki kwiatowe i owocowe owłosione.
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony

▶ Cotoneaster tomentosus (Aiton) Lindl. (irga kutnerowata)

wystepowanie - Cotoneaster tomentosus (irga kutnerowata)

irga owłosiona · syn. Cotoneaster nebrodensis (Guss.) K. Koch · rodzimy takson flory Polski ^[491]

Na skałach wapiennych w Tatrach.

orzeszki 2

(z) *orzeszków 3-5

owoce ciemnokarminowe, z woskowym nalotem

(z) *owoce ceglasto- lub cynobrowo-czerwone, bez woskowego nalotu

liście szerokojajowate do prawie okrągłych; kwiatostany zwarte, ok. 1.5 cm długości

(z) *liście eliptyczne lub jajowate; kwiatostany luźne, do 3 cm długości

Cotoneaster fangianus

liście eliptyczne lub jajowate; kwiatostany luźne, do 3 cm długości

(z) *liście szerokojajowate do prawie okrągłych; kwiatostany zwarte, ok. 1.5 cm długości

▶ Cotoneaster zabelli (irga Zabela)

takson uprawiany ^[491]

owoce ceglasto- lub cynobrowo-czerwone, bez woskowego nalotu

(z) *owoce ciemnokarminowe, z woskowym nalotem

liście krótkopędów na wierzchołku tępe lub ostre; owoce cynobrowoczerwone, ± matowe, delikatnie owłosione; orzeszki 2

(z) *liście krótkopędów na wierzchołku ostre; owoce ceglaste, nagie, mocno błyszczące; orzeszki 2-3

Cotoneaster shansiensis

liście krótkopędów na wierzchołku ostre; owoce ceglaste, nagie, mocno błyszczące; orzeszki 2-3

(z) *liście krótkopędów na wierzchołku tępe lub ostre; owoce cynobrowoczerwone, ± matowe, delikatnie owłosione; orzeszki 2

Cotoneaster miniatus

liście z wierzchu silnie pomarszczone, blaszka między nerwami bąblowato wypukła

(z) *liście z wierzchu płaskie lub tylko z nieznacznie zagłębionymi nerwami

liście do 4 (6) cm długości, ± zmarszczone, często matowe, orzeszków 2-4

(z) *liście do 15 cm długości, zwykle błyszczące, blaszka między nerwami silnie, bąblowato wypukła, orzeszków 3-5

liście zimozielone lub półzimozielone, pylniki purpurowe, orzeszków 2-3

(z) *liście opadają na zimę, pylniki białe, orzeszków 3-4 (5)

liście do 6 cm długości

(z) *liście do 3.5 cm długości

Cotoneaster sternianus

liście do 3.5 cm długości

(z) *liście do 6 cm długości

liście średnio grube, od spodu srebrnobiało owłosione, nerw główny ± zagłębiony

(z) *liście bardzo grube, od spodu szarobiało owłosione, nerw główny wyraźnie zagłębiony

▶ Cotoneaster franchetii Bois (irga Francheta)

syn. Cotoneaster vilmorinianus G. Klotz · takson uprawiany ^[491]

liście bardzo grube, od spodu szarobiało owłosione, nerw główny wyraźnie zagłębiony

(z) *liście średnio grube, od spodu srebrnobiało owłosione, nerw główny ± zagłębiony

Cotoneaster mairei

liście opadają na zimę, pylniki białe, orzeszków 3-4 (5)

(z) *liście zimozielone lub półzimozielone, pylniki purpurowe, orzeszków 2-3

liście do 3 cm długości, spodem filcowato, szaro owłosione; orzeszków 2-3

(z) *liście do 2 cm długości, spodem filcowato, żółto owłosione; orzeszków 3-5

Cotoneaster kitaibelii

liście do 2 cm długości, spodem filcowato, żółto owłosione; orzeszków 3-5

(z) *liście do 3 cm długości, spodem filcowato, szaro owłosione; orzeszków 2-3

owoce odwrotnie szerokojajowate, 9-11 mm długości; orzeszków zwykle 4

(z) *owoce ± kuliste, 5-8 mm długości; orzeszków zwykle 3 (4-5)

Cotoneaster splendens

owoce ± kuliste, 5-8 mm długości; orzeszków zwykle 3 (4-5)

(z) *owoce odwrotnie szerokojajowate, 9-11 mm długości; orzeszków zwykle 4

krzewy z mocno, łukowato przewieszającymi się gałęziami; liście brzegiem podwinięte

(z) *sztywne krzewy, gałęzie wyprostowane lub tylko delikatnie przewieszające się; liście na brzegu płaskie

· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Liście brzegiem podwinięte, 1-2.5 cm długości, z wierzchu ciemnozielne, pomarszczone.
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony

▶ Cotoneaster dielsianus E. Pritz. (irga Dielsa)

irga sikangijska · syn. Cotoneaster sikangensis Flinck et B. Hylmö · takson uprawiany ^[491]

sztywne krzewy, gałęzie wyprostowane lub tylko delikatnie przewieszające się; liście na brzegu płaskie

(z) *krzewy z mocno, łukowato przewieszającymi się gałęziami; liście brzegiem podwinięte

Cotoneaster bradyi

liście do 15 cm długości, zwykle błyszczące, blaszka między nerwami silnie, bąblowato wypukła, orzeszków 3-5

(z) *liście do 4 (6) cm długości, ± zmarszczone, często matowe, orzeszków 2-4

owoce czerwone lub pomarańczowoczerwone

(z) *owoce ciemne, purpurowowiśniowe lub prawie czarne

kwiatostany 7-30-kwiatowe; owoce czerwone

(z) *kwiatostany 6-18-kwiatowe; owoce pomarańczowoczerwone

liście do 15 cm długości, z wierzchu matowe

(z) *liście do 8 cm długości, ± błyszczące, ciemnozielone

Cotoneaster rehderi

liście do 8 cm długości, ± błyszczące, ciemnozielone

(z) *liście do 15 cm długości, z wierzchu matowe

▶ Cotoneaster bullatus Bois (irga pomarszczona)

takson uprawiany ^[491]

kwiatostany 6-18-kwiatowe; owoce pomarańczowoczerwone

(z) *kwiatostany 7-30-kwiatowe; owoce czerwone

kwiatostany 6-15-kwiatowe; liście grube; główne pędy często z esowatym uskokiem

(z)

Cotoneaster sikiangensis Flinck et Hylmö – irga sikiangijska

owoce ciemne, purpurowowiśniowe lub prawie czarne

(z) *owoce czerwone lub pomarańczowoczerwone

owoce purpurowowiśniowe; liście 2-4 cm długości

(z) *owoce ± czarne; liście 2-12 cm długości

· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Kwiaty po 3-7 (11). Liście 2-4 cm długości.
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony

Cotoneaster obscurus Rehder et Wilson - irga ciemna

owoce ± czarne; liście 2-12 cm długości

(z) *owoce purpurowowiśniowe; liście 2-4 cm długości

Cotoneaster moupinensis

pręcików 10-15

(z) *pręcików ok. 20

owoce czarne

(z) *owoce czerwone lub pomarańczowoczerwone

liście 2-5 cm długości; spodem filcowato owłosione

(z) *liście do 2.5 cm długości; spodem luźno, kosmato owłosione

Cotoneaster tenuipes

liście do 2.5 cm długości; spodem luźno, kosmato owłosione

(z) *liście 2-5 cm długości; spodem filcowato owłosione

krzewy do 3 m wysokości; pędy cienkie, przewisające

(z) *krzewy do 1.5 m wysokości; o regularnych, sztywnych rozgałęzieniach pędów, przypominających "rybi szkielet"

Cotoneaster nitens

krzewy do 1.5 m wysokości; o regularnych, sztywnych rozgałęzieniach pędów, przypominających "rybi szkielet"

(z) *krzewy do 3 m wysokości; pędy cienkie, przewisające

Cotoneaster harrysmithii

owoce czerwone lub pomarańczowoczerwone

(z) *owoce czarne

krzewy do 2 (2.5) m wysokości; owoce wyraźnie cylindryczne, ciemnoczerwone, wiśniowe; liście płaskie

(z) *niższe krzewy do 1.5 m wysokości; owoce kuliste, elipsoidalne LUB odwrotnie jajowate; czerwone lub pomarańczowoczerwone

· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Owoce wyraźnie cylindryczne, ciemnoczerwone, wiśniowe, 8-10 mm długości.
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony

▶ Cotoneaster divaricatus Rehder et E.H. Wilson (irga rozkrzewiona)

irga chińska · antropofit zadomowiony we florze Polski ^[491]

Często uprawiany krzew ozdobny.

niższe krzewy do 1.5 m wysokości; owoce kuliste, elipsoidalne LUB odwrotnie jajowate; czerwone lub pomarańczowoczerwone

(z) *krzewy do 2 (2.5) m wysokości; owoce wyraźnie cylindryczne, ciemnoczerwone, wiśniowe; liście płaskie

krzewy do 30 cm wysokości; pędy płożące się, "pełzające" i zakorzeniające się w węzłach

(z) *krzewy 0.5-1.5 m wysokości

▶ Cotoneaster adpressus Bois (irga położona)

takson uprawiany ^[491]

krzewy 0.5-1.5 m wysokości

(z) *krzewy do 30 cm wysokości; pędy płożące się, "pełzające" i zakorzeniające się w węzłach

owoce 10-12 mm długości, czerwone, kuliste

(z) *owoce 6-9 mm długości, pomarańczowoczerwone lub czerwone

liście z wyraźnie pofalowanym brzegiem, matowe; orzeszki zwykle 2

(z) *liście brzegiem tylko nieznacznie pofalowane, błyszczące; orzeszki zwykle 3

▶ Cotoneaster nan-shan M. Vilm. ex Mottet (irga wczesna)

syn. Cotoneaster nanshan Mottet · Cotoneaster praecox M. Vilm. ex Bois et Berthault · takson uprawiany ^[491]

liście brzegiem tylko nieznacznie pofalowane, błyszczące; orzeszki zwykle 3

(z) *liście z wyraźnie pofalowanym brzegiem, matowe; orzeszki zwykle 2

Cotoneaster apiculatus

owoce 6-9 mm długości, pomarańczowoczerwone lub czerwone

(z) *owoce 10-12 mm długości, czerwone, kuliste

liście eliptyczne o pofalowanym brzegu; owoce czerwone

(z) *liście okrągłe, szerokoeliptyczne lub odwrotnie jajowate, z równym lub nieznacznie pofalowanym brzegiem; owoce pomarańczowoczerwone

▶ Cotoneaster ascendens Flinck et B. Hylmö (irga Wilsona)

irga podniesiona · takson uprawiany, nie ujęty w czekliście ^[491]

liście okrągłe, szerokoeliptyczne lub odwrotnie jajowate, z równym lub nieznacznie pofalowanym brzegiem; owoce pomarańczowoczerwone

(z) *liście eliptyczne o pofalowanym brzegu; owoce czerwone

krzewy do 1.5 m wysokości; liście okrągłe, miseczkowato wklęsłe, błyszczące, do 2 cm długości

(z) *krzewy do 1 m wysokości; liście odwrotnie szerokojajowate lub szerokoeliptyczne, do 15 mm długości, nie wklęsłe

▶ Cotoneaster hjelmqvistii Flinck & B.Hylmö (irga miseczkowata)

irga Hjelmquista · takson uprawiany ^[491]

krzewy do 1 m wysokości; liście odwrotnie szerokojajowate lub szerokoeliptyczne, do 15 mm długości, nie wklęsłe

(z) *krzewy do 1.5 m wysokości; liście okrągłe, miseczkowato wklęsłe, błyszczące, do 2 cm długości

liście szerokoeliptyczne, grube, błyszczące, o równym brzegu; płatki bez czarnopurpurowej nasady

(z) *liście odwrotnie szerokojajowate, cienkie, matowe, na brzegu nieznacznie pofalowane

· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Płatki bez czarnopurpurowej nasady.
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony

▶ Cotoneaster horizontalis Decne. (irga pozioma)

takson uprawiany ^[491]

liście odwrotnie szerokojajowate, cienkie, matowe, na brzegu nieznacznie pofalowane

(z) *liście szerokoeliptyczne, grube, błyszczące, o równym brzegu; płatki bez czarnopurpurowej nasady

· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Przynajmniej część płatków z czarnopurpurową nasadą.
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony

▶ Cotoneaster atropurpureus Flinck et Hylmö (irga purpurowa)

takson uprawiany, nie ujęty w czekliście ^[491]

płatki szeroko rozpostarte, zwykle białe lub kremowe

(z) *płatki wyprostowane (stulone), purpurowe do różowych

· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Płatki szeroko rozpostarte, zwykle białe lub kremowe.
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony

pylniki białe

(z) *pylniki purpurowe lub czerwone

orzeszek pozornie jeden (dwa zrośnięte)

(z) *orzeszek jeden niezrośnięty lub dwa, rzadko 3

liście do 3 cm długości; pylniki czerwone

(z) *liście 3.5-6 cm długości; pylniki białe

Cotoneaster borealis-chinensis

liście 3.5-6 cm długości; pylniki białe

(z) *liście do 3 cm długości; pylniki czerwone

dojrzałe owoce karminowoczerwone (przed opadnięciem wiśniowe), bez nalotu woskowego

(z) *dojrzałe owoce ciemnoczerwone, bordowe, z delikatnym nalotem woskowym

liście spodem początkowo skąpo owłosione, potem zwykle nagie; kwiatostany 10-20-kwiatowe; kielich nagi

(z) *liście spodem trwale owłosione; kwiatostany 5-10-kwiatowe; kielich owłosiony

· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Kwiatostany 10-20-kwiatowe; kielich nagi.
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony

▶ Cotoneaster multiflorus Bunge var. multiflorus (irga wielokwiatowa)

irga Wilsona · syn. Cotoneaster multiflorus Bunge · Cotoneaster wilsonii Nakai · takson uprawiany ^[491]

liście spodem trwale owłosione; kwiatostany 5-10-kwiatowe; kielich owłosiony

(z) *liście spodem początkowo skąpo owłosione, potem zwykle nagie; kwiatostany 10-20-kwiatowe; kielich nagi

· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Kwiatostany 5-10-kwiatowe; kielich owłosiony.
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony

▶ Cotoneaster hupehensis Rehder et E.H. Wilson (irga hupejska)

syn. Cotoneaster silvestrii Pampanini · takson uprawiany ^[491]

dojrzałe owoce ciemnoczerwone, bordowe, z delikatnym nalotem woskowym

(z) *dojrzałe owoce karminowoczerwone (przed opadnięciem wiśniowe), bez nalotu woskowego

liście ciemnozielone, liście spodem oraz kielich filcowato owłosione

(z) *liście zielone lub jasnozielone; spodem oraz kielich nieznacznie owłosione lub nagie

· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Owoce dojrzewają we wrześniu do listopada.
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony

Cotoneaster veitchii (Rehder et Wilson) G. Klotz - irga Veitcha

liście zielone lub jasnozielone; spodem oraz kielich nieznacznie owłosione lub nagie

(z) *liście ciemnozielone, liście spodem oraz kielich filcowato owłosione

ogonek liściowy i kielich nagie; płatki czysto białe

(z) *ogonek liściowy i kielich owłosione; nasada płatków różowopurpurowa

Cotoneaster calocarpus (Rehder et Wilson) Flinck et Hylmö

ogonek liściowy i kielich owłosione; nasada płatków różowopurpurowa

(z) *ogonek liściowy i kielich nagie; płatki czysto białe

Cotoneaster przewalskii Pojark. - irga Przewalskiego

orzeszek jeden niezrośnięty lub dwa, rzadko 3

(z) *orzeszek pozornie jeden (dwa zrośnięte)

owoce ±&czarne (przed opadnięciem)

(z) *owoce czerwone lub purpurowoczerwone

liście okrągłe

(z) *liście eliptyczne lub odwrotnie jajowate

wysoki krzew lub niewielkie drzewo do 3-6 m wysokości; liście do 5 cm długości

(z) *krzew 1.5-2.5 m wysokości; liście do 2.5 cm długości

Cotoneaster insignis

krzew 1.5-2.5 m wysokości; liście do 2.5 cm długości

(z) *wysoki krzew lub niewielkie drzewo do 3-6 m wysokości; liście do 5 cm długości

liście 0.5-1 (2) cm długości, od spodu żółtawoszaro, kosmato owłosione

(z) *liście 1.5-2.5 cm długości, od spodu białoszaro, kosmato owłosione

Cotoneaster nummularioides

liście 1.5-2.5 cm długości, od spodu białoszaro, kosmato owłosione

(z) *liście 0.5-1 (2) cm długości, od spodu żółtawoszaro, kosmato owłosione

Cotoneaster hissaricus

liście eliptyczne lub odwrotnie jajowate

(z) *liście okrągłe

liście 3.5-10 cm długości

(z) *liście 1.5-2.5 (3.5) cm długości

Cotoneaster ignotus

liście 1.5-2.5 (3.5) cm długości

(z) *liście 3.5-10 cm długości

Cotoneaster subacutus

owoce czerwone lub purpurowoczerwone

(z) *owoce ±&czarne (przed opadnięciem)

liście od spodu kosmato owłosione

(z) *liście od spodu filcowato owłosione

płatki różowe, rozpostarte

(z) *płatki białe, na wpół rozpostarte

Cotoneaster roseus

płatki białe, na wpół rozpostarte

(z) *płatki różowe, rozpostarte

Cotoneaster megalocarpus

liście od spodu filcowato owłosione

(z) *liście od spodu kosmato owłosione

krzewy zwykle do 1 m wysokości; liście szerokojajowate lub szerokoeliptyczne do ± okrągłych, do 2 (2.5) cm długości

(z) *krzewy do 3.5 m wysokości; liście eliptyczne lub jajowate, do 3 (4) cm długości

Cotoneaster nummularius

krzewy do 3.5 m wysokości; liście eliptyczne lub jajowate, do 3 (4) cm długości

(z) *krzewy zwykle do 1 m wysokości; liście szerokojajowate lub szerokoeliptyczne do ± okrągłych, do 2 (2.5) cm długości

Cotoneaster tauricus

pylniki purpurowe lub czerwone

(z) *pylniki białe

liście opadające na zimę; orzeszki 1-2

(z) *liście zimozielone lub półzimozielone; orzeszki 2-5

kielich nagi

(z) *kielich owłosiony

Cotoneaster monopyreneus

kielich owłosiony

(z) *kielich nagi

Cotoneaster tomentellus

liście zimozielone lub półzimozielone; orzeszki 2-5

(z) *liście opadające na zimę; orzeszki 1-2

liście do 10 cm długości, z zagłębionymi nerwami lub ± pomarszczone

(z) *liście do 3 cm długości, płaskie

niski, płożący krzew, liście do 3 cm długości

(z) *wzniesiony krzew 2-5 m wysokości, liście do 10 cm długości

ścielący się po ziemi (i zakorzeniający się) krzew do 15 cm wysokości; liście o nerwach wyraźnie zagłębionych

(z) *krzew do 1 m wysokości; liście ± gładkie

▶ Cotoneaster dammeri C.K. Schneid. (irga Dammera)

syn. Cotoneaster kweitschoviensis G. Klotz · takson uprawiany ^[491]

Liczne odmiany i mieszańce.

krzew do 1 m wysokości; liście ± gładkie

(z) *ścielący się po ziemi (i zakorzeniający się) krzew do 15 cm wysokości; liście o nerwach wyraźnie zagłębionych

▶ Cotoneaster ×suecicus G. Klotz (irga szwedzka)

Cotoneaster conspicuus × dammeri · takson uprawiany, nie ujęty w czekliście ^[491]

wzniesiony krzew 2-5 m wysokości, liście do 10 cm długości

(z) *niski, płożący krzew, liście do 3 cm długości

kwiaty białe; owoce 4-5 mm długości; orzeszki 3-6

(z) *kwiaty różowe; owoce 5-8 mm długości; orzeszki 2-3 (5)

· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Liście (2) 3-8 cm długości i 1-2 cm szerokości, pomarszczone, na obu końcach ± ostre.

▶ Cotoneaster salicifolius Franch. (irga wierzbolistna)

syn. Cotoneaster henryanus (C. K. Schneid.) Rehder & E. H. Wilson · takson uprawiany ^[491]

U nas głównie płożące się odmiany tego gatunku.

kwiaty różowe; owoce 5-8 mm długości; orzeszki 2-3 (5)

(z) *kwiaty białe; owoce 4-5 mm długości; orzeszki 3-6

Cotoneaster hylmoei

liście do 3 cm długości, płaskie

(z) *liście do 10 cm długości, z zagłębionymi nerwami lub ± pomarszczone

owoce ceglaste (od strony zacienionej cieliste); orzeszki 1-2

(z) *owoce czerwone lub karminowe; orzeszki 2 (3)

Cotoneaster sherriffii

owoce czerwone lub karminowe; orzeszki 2 (3)

(z) *owoce ceglaste (od strony zacienionej cieliste); orzeszki 1-2

kwiaty 1-5 w kwiatostanie

(z) *kwiaty pojedynczo lub po dwa

Cotoneaster procumbens Streib's Findling

· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Liście 5-8 (10) mm, błyszczące, spodem szczeciniasto, biało owłosione.

▶ Cotoneaster microphyllus Wall. ex Lindl. (irga drobnolistna)

irga zwarta · takson uprawiany ^[491]

▶ Cotoneaster buxifolius Wall. ex Lindl.

takson uprawiany, nie ujęty w czekliście ^[491]

kwiaty pojedynczo lub po dwa

(z) *kwiaty 1-5 w kwiatostanie

liście zwykle ≥2× tak długie jak szerokie

(z) *liście zwykle ≤2× tak długie jak szerokie

owoce jasnokrwistoczerwone; liście matowe lub ± błyszczące

(z) *owoce karminowe; liście ciemnozielone i mocno błyszczące

▶ Cotoneaster conspicuus Comber. ex C. Marquand et G. Klotz (irga wyrazista)

takson uprawiany, nie ujęty w czekliście ^[491]

owoce karminowe; liście ciemnozielone i mocno błyszczące

(z) *owoce jasnokrwistoczerwone; liście matowe lub ± błyszczące

Cotoneaster integrifolius

liście zwykle ≤2× tak długie jak szerokie

(z) *liście zwykle ≥2× tak długie jak szerokie

liście jasnozielone, z niebieskawym odcieniem, matowe

(z) *liście zielone lub ciemnozielone

· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Kwiaty ok. 6 mm średnicy.

Cotoneaster congestus Baker - irga zagęszczona

liście zielone lub ciemnozielone

(z) *liście jasnozielone, z niebieskawym odcieniem, matowe

liście ponad 1.5 cm długości; krzew do 2 m wysokości; pędy ± wzniesione

(z) *liście do 1.5 cm długości; niski, płożący krzew do 0.5 m wysokości

▶ Cotoneaster rotundifolius Wall. ex Lindl. (irga okrągłolistna)

takson uprawiany, nie ujęty w czekliście ^[491]

liście do 1.5 cm długości; niski, płożący krzew do 0.5 m wysokości

(z) *liście ponad 1.5 cm długości; krzew do 2 m wysokości; pędy ± wzniesione

liście spodem filcowato owłosione

(z) *liście spodem luźno, szczecinkowato owłosione

Cotoneaster astrophoros

liście spodem luźno, szczecinkowato owłosione

(z) *liście spodem filcowato owłosione

owoce 6-9 mm długości

(z) *owoce 4-6 mm długości

▶ Cotoneaster cochleatus (Franch.) G.Klotz

syn. Cotoneaster microphyllus Wall. ex Lindl. var. cochleatus (Franch.) Rehder & E. H. Wilson · takson uprawiany, nie ujęty w czekliście ^[491]

owoce 4-6 mm długości

(z) *owoce 6-9 mm długości

liście eliptyczne, z wierzchu błyszczące i za młodu owłosione wzdłuż nerwu głównego; pączki różowe

(z) *liście odwrotnie szerokojajowate, z wierzchu nagie; pączki białe

Cotoneaster cashmiriensis

liście odwrotnie szerokojajowate, z wierzchu nagie; pączki białe

(z) *liście eliptyczne, z wierzchu błyszczące i za młodu owłosione wzdłuż nerwu głównego; pączki różowe

Cotoneaster procumbens

po zalogowniu, w pełnej wersji atlasu, jest tu dodatkowa, zwarta, wersja klucza - wygodna w użyciu gdy chcemy szybko zorientować się w jego strukturze lub znamy już klucz i chcemy szybciej dojść do celu; przycisk logowania jest w prawym górnym rogu strony

opis

Krzewy rożnej wielkości, wysokie, niskie, także płożące się; poza Polską także małe drzewa.

space

Kwiaty drobne, w wiechowatych kwiatostanach lub baldachogronach, rzadko pojedyncze. Płatki białe lub różowe. Owocolistków (1)2-5 wolnych ale zrośniętych z dnem kwiatowym. Pręcików (10-)20.

space

właściwości i zastosowanie

⇈ 🌱

Efekt ozdobny w zależności od gatunku dają: pokrój (zwłaszcza u płożących się krzewinek z ciekawym regularnym układem gałązek), czerwone owoce, u niektórych długo utrzymujące się na gałązkach, nawet po opadnięciu liści, zimozieloność, kwiaty (w grupie gatunków z rozpostartymi płatkami), jaskrawe jesienne przebarwienie liści.

space

wymagania i uprawa

Przeważnie najlepszy efekt jest na glebach przepuszczalnych, lekkich, trwale wilgotnych, nie podmokłych, obojętnych, zwykle preferują gleby o odczyniem obojętnym lub zasadowym, a niektóre gleby wapienne. Stanowiska ciepłe, z pełnym nasłoneczniem (niewiele gatunków znosi ocienienie).

space

Nasadzenia niskich, płożących się gatunków muszą być skrupulatnie plewione, aby wolno rosnące irgi nie zostały zagłuszone przez bardziej ekspansywne chwasty lub rośliny ozdobne z ich otoczenia.

space

Rozmnaża się z nasion (wymagają długiej, do roku, stratyfikacji). Odmiany, gatunki zimozielone, niskie płożące się, rozmnaża się z sadzonek zielnych.

Cotoneaster [🔉 ko·to·ne·as·ter]

opis

właściwości i zastosowanie

wymagania i uprawa

⇈ 🌱 🌸