Optymalna pora zbioru dla oznaczania i zielnikowania to początek owocowania tj. (marzec-) kwiecień-maj (czerwca); zbyt późno zbierane mają pęcherzyki pozbawione znamion słupka lub osypane. Policzenie znamion słupka w przypadku gatunków o 3 znamionach może wymagać większej ilości materiału, bo znamiona odłamują się niezależnie i te 3-znamionowe mogą zdawać się 2-znamionowymi, poza tym interpretację utrudnia splątane znamion; dla pewności trzeba przejrzeć wiele pęcherzyków.

Ważne diagnostycznie są też cechy przysadek kwiatów żeńskich i męskich, i ich stosunek do pęcherzyków oraz cechy podsadek kłosów i całego kwiatostanu (najniższej podsadki) wraz z pochwą podsadki.

Należy zbierać rośliny w całości, tj. z ewentualnymi rozłogami, co wymaga szerszego okopania przy nasadzie zbieranych pędów a nie tylko wyrywania. Poza tym należy odnotować sposób wzrostu: łanowy, w skupieniach, darniowy, luźnokępowy, zbitokępowy). Cechami kluczowymi bywa też postać i barwa pochew liściowych w nasadzie pędu. Pomocne w oznaczeniu są też informacje o siedlisku (mokre, wilgotne, suche itp.)

nazwa pozycji klucza *alternatywy dla tej pozycji · do pozycji w szablonie klucza: (z) · powrót z szablonu klucza: (p)
wielokłosowe
(z) *jednokłosowe
· Kwiatostan z dwoma lub większą ilością kłosów.
kłosy podobne do siebie, obupłciowe
(z) *kłosy zróżnicowane
Carex ovalis (turzyca zajęcza)
Carex remota (turzyca rzadkokłosa)
Carex praecox (turzyca wczesna)
kłosy przed rozkwitnięciem
· Wszystkie kłosy w kwiatostanie podobne do siebie, obupłciowe z kwiatami żeńskimi w górze i męskimi u podstawy lub odwrotnie; czasami górne i dolne kłosy w kwiatostanie są jednopłciowe (ale i wtedy podobne z wyglądu do kłosów obupłciowych).
· Kłosy (przynajmniej boczne) są siedzące, krótkie (do 15 mm długości).
· Liście ± rynienkowate, nagie.
znamiona 3
(z) *znamiona 2
· Słupek z trzema znamionami.
· Najwyższy kłos w kwiatostanie gynoandryczny tj. w górnej części są kwiaty żeńskie a w dolnej części są kwiaty męskie (mogą być nieliczne).
· Kłosy boczne żeńskie.
znamiona 2
(z) *znamiona 3
· Słupek z dwoma znamionami.
charakterystyczne
(z) *pozostałe
z długimi, rozgałęziającymi się kłączami
(z) *kwiatostan główkowaty, podsadki wielokrotnie go przewyższają
Carex chordorrhiza (turzyca strunowa)
Carex chordorrhiza (turzyca strunowa)
Carex chordorrhiza (turzyca strunowa)
3D
· Roślina z długimi, rozgałęziającymi się, czołgającymi się kłączami, z węzłów wyrastają pędy wegetatywne i kwiatowe.
· Kwiatostan główkowaty, złożony z 3-5 tak ciasno przylegających do siebie kłosów, że wyglądają jak jeden kłos.
· Pęcherzyki lśniące, z krótkim, niepodzielonym dzióbkiem, w górze biało błoniasto obrzeżonym.
▶ Carex chordorrhiza Ehrh. (turzyca strunowa)
wystepowanie - Carex chordorrhiza (turzyca strunowa)
takson rodzimy lub trwale zadomowiony [491]
  Na torfowiskach wysokich wśród mchów torfowców (Sphangum).
kwiatostan główkowaty, podsadki wielokrotnie go przewyższają
(z) *z długimi, rozgałęziającymi się kłączami
Carex bohemica (turzyca ciborowata)
Carex bohemica
Carex bohemica (turzyca ciborowata)
Carex bohemica (turzyca ciborowata)
· Kwiatostan główkowaty, jajowaty, bardzo zbity, wygląda szczeciniasto; 2-3 (4) liściowe podsadki kilkakrotnie go przewyższają długością.
· Kłosów 6-15, z licznymi ściśle przylegającymi pęcherzykami. Przysadki lancetowate, jasno zielonawe lub jasno brązowe.
· Pęcherzyki wydłużono lancetowate, 7-9 mm długości, bokami prawie od nasady wąsko, ząbkowano, oskrzydlone; dzióbki długie, szczeciniaste, zakończone długimi ząbkami.
· Roślina kępkowa.
▶ Carex bohemica Schreb. (turzyca ciborowata)
wystepowanie - Carex bohemica (turzyca ciborowata)
syn. Carex cyperoides Murr. ex L. f. · takson rodzimy lub trwale zadomowiony [491]
  Namuliska.
kłos szczytowy z kwiatami żeńskimi w górze i męskimi w dole (gynoandryczny)
(z) *kłos szczytowy z kwiatami męskimi w górze i żeńskimi w dole (androgyniczny) lub tylko męski
· Kłosy w kwiatostanie (ten w formie kłosa złożonego, rzadko główkowaty):
· Wszystkie kłoski gynoandryczne, to jest z kwiatami żeńskimi w górze i męskimi w dole
· lub (bardzo rzadko) tylko tak szczytowy kłos a kłosy boczne żeńskie
· lub obok kłosów jak szczytowy (tj. z żeńskimi w górze) są kłosy jednopłciowe.
kłos szczytowy z kwiatami męskimi w górze i żeńskimi w dole (androgyniczny) lub tylko męski
(z) *kłos szczytowy z kwiatami żeńskimi w górze i męskimi w dole (gynoandryczny)
· W kwiatostanie (ten kłosowaty, główkowaty lub wiechowaty):
· wszystkie kłosy androgyniczne tj. z kwiatami męskimi w górze i żeńskimi w dole (czasem z domieszką kwiatów męskich)
· lub kłosy w kwiatostanie jednopłciowe, męskie i żeńskie na jednej roślinie
· lub kłosy jednopłciowe i kłosy z kwiatami męskimi w górze i żeńskimi w dole.
Carex flacca (turzyca sina)
kwitnące kłosy
Carex pilulifera (turzyca pigułkowata)
XL
Carex sylvatica (turzyca leśna)
· W kwiatostanie występują ± znacznie różniące się wyglądem kłosy, prawie zawsze jednopłciowe:
· kłosy męskie — zwykle górne 1-5, znacznie węższe poza okresem kwitnienia
· i kłosy żeńskie (zwykle dolne w kwiatostanie, grubsze).
· Kłosy boczne często na szypułach.
  Czasem dolne kłosy żeńskie nietypowo wykształcone z kwiatami męskimi w górze.
dwa znamiona
(z) *trzy znamiona
· Słupek z dwoma znamionami.
· Owoce dwustronnie wypukłe.
trzy znamiona
(z) *dwa znamiona
· Słupek z trzema znamionami.
pęcherzyki płasko-wypukłe, długie, oskrzydlone
(z) *pęcherzyki trójgraniaste lub obłe, nieoskrzydlone
Carex secalina (turzyca żytowa)
Carex secalina (turzyca żytowa)
Carex secalina (turzyca żytowa)
· Pęcherzyki płasko-wypukłe, podługowato jajowate lub jajowato lancetowate, 6-7 mm długości; gładkie; z przodu z 5-7 nerwami; brzegiem, od nasady wąsko, ząbkowano oskrzydlone.
· Kłoski rozstawione prawie od nasady pędu.
· Najniższa podsadka z ± długą pochwą, znacznie przewyższający kwiatostan.
▶ Carex secalina Wahlenb. (turzyca żytowa)
wystepowanie - Carex secalina (turzyca żytowa)
turzyca żytowata · takson rodzimy lub trwale zadomowiony [491]
  Słone łąki.
pęcherzyki trójgraniaste lub obłe, nieoskrzydlone
(z) *pęcherzyki płasko-wypukłe, długie, oskrzydlone
· Pęcherzyki na przekroju tępo lub zaokrąglono trójgraniaste lub okrągłe; nieoskrzydlone.
· Kłoski umieszczone w górnej połowie pędu (wyjątek: turzyca niska (Carex humilis)).
kwiatostan z dwoma lub większą liczbą kłosów męskich
(z) *jeden kłos męski
· Kłosów męskich w kwiatostanie dwa lub więcej.
  Warto też sprawdzić poniższe klucze, ponieważ część gatunków tworzy kwiatostany z jednym kłosem męskim i tylko czasami z ich większą liczbą.
· W kwiatostanie tylko jeden kłos męski (pręcikowy) (u turzycy leśnej (Carex sylvatica) rzadko dwa).
dolne kłoski w nasadzie pędu
(z) *kłosy w górnej połowie pędu
Carex transsilvanica (turzyca siedmiogrodzka)
XL
Carex transsilvanica (turzyca siedmiogrodzka)
3D
Carex transsilvanica (turzyca siedmiogrodzka)
· Dole 1-2 kłoski siedzące w nasadzie trzonu na długich, cienkich gałązkach. Górne kłoski skupione w górze kwiatostanu.
· Pęcherzyki owłosione.
· Liście jasnozielone, cienkie, ok. 2 mm szerokości.
· Roślina drobnokępkowa, 10-20cmw wysokości, z krótkimi rozłogami.
▶ Carex transsilvanica Schur (turzyca siedmiogrodzka)
wystepowanie - Carex transsilvanica (turzyca siedmiogrodzka)
syn. Carex depressa Link ssp. transsilvanica (Schur) Egorova · takson rodzimy lub trwale zadomowiony [491]
  Murawy na zboczach.
kłosy w górnej połowie pędu
(z) *dolne kłoski w nasadzie pędu
· Wszystkie kłoski w górnej połowie pędu
· lub rzadko równomiernie na nim rozmieszczone (wtedy nie u jego nasady na długich gałązkach)
po zalogowniu, w pełnej wersji atlasu, jest tu dodatkowa, zwarta, wersja klucza - wygodna w użyciu gdy chcemy szybko zorientować się w jego strukturze lub znamy już klucz i chcemy szybciej dojść do celu; przycisk logowania jest w prawym górnym rogu strony

pęcherzyk

Pęcherzyk jest tworem specyficznym dla kwiatów turzyc (Carex) — banieczkowaty twór powstały ze zrośniętego brzegami podkwiatka, całkowicie okrywający i zawierający we wnętrzu słupek i następnie rozwijający się owoc orzeszek.

Okwiatu u turzyc brak. Z istotnych elementów kwiatostanu żeńskiego są jeszcze pod każdym pęcherzykiem ± lancetowate przysadki.

dzióbek

Dzióbek u turzyc (Carex) to widełkowate zakończenie pęcherzyka; częsta cecha diagnostyczna różnicująca gatunki w tym rodzaju.
literatura · references
specyfikacja literatury jest widoczna na szerszym ekranie 🛈
ta strona być może używa ciasteczek (cookies), korzystając z niej akceptujesz ich użycie — więcej informacji