Optymalna pora zbioru dla oznaczania i zielnikowania to początek owocowania tj. (marzec-) kwiecień-maj (czerwca); zbyt późno zbierane mają pęcherzyki pozbawione znamion słupka lub osypane.
Policzenie znamion słupka w przypadku gatunków o 3 znamionach może wymagać większej ilości materiału, bo znamiona odłamują się niezależnie i te 3-znamionowe mogą zdawać się 2-znamionowymi, poza tym interpretację utrudnia splątane znamion; dla pewności trzeba przejrzeć wiele pęcherzyków.
Ważne diagnostycznie są też cechy przysadek kwiatów żeńskich i męskich, i ich stosunek do pęcherzyków oraz cechy podsadek kłosów i całego kwiatostanu (najniższej podsadki) wraz z pochwą podsadki.
Należy zbierać rośliny w całości, tj. z ewentualnymi rozłogami, co wymaga szerszego okopania przy nasadzie zbieranych pędów a nie tylko wyrywania. Poza tym należy odnotować sposób wzrostu: łanowy, w skupieniach, darniowy, luźnokępowy, zbitokępowy). Cechami kluczowymi bywa też postać i barwa pochew liściowych w nasadzie pędu. Pomocne w oznaczeniu są też informacje o siedlisku (mokre, wilgotne, suche itp.)
nazwa pozycji klucza
*alternatywy dla tej pozycji
· do pozycji w szablonie klucza:
(z)
· powrót z szablonu klucza:
(p)
· Kwiatostan składa się z jednego kłosa.
| ||||||||||||||
|
· Kwiatostan z dwoma lub większą ilością kłosów.
| ||||||||||||||
· Wszystkie kłosy w kwiatostanie podobne do siebie, obupłciowe z kwiatami żeńskimi w górze i męskimi u podstawy lub odwrotnie; czasami górne i dolne kłosy w kwiatostanie są jednopłciowe (ale i wtedy podobne z wyglądu do kłosów obupłciowych).
· Kłosy (przynajmniej boczne) są siedzące, krótkie (do 15 mm długości). · Liście ± rynienkowate, nagie. | ||||||||||||||
|
· Słupek z trzema znamionami.
· Najwyższy kłos w kwiatostanie gynoandryczny tj. w górnej części są kwiaty żeńskie a w dolnej części są kwiaty męskie (mogą być nieliczne). · Kłosy boczne żeńskie. | ||||||||||||||
|
· Słupek z dwoma znamionami.
| ||||||||||||||
|
| ||||||||||||||
|
z długimi, rozgałęziającymi się kłączami (z) *kwiatostan główkowaty,
podsadki
wielokrotnie go przewyższają· Roślina z długimi, rozgałęziającymi się, czołgającymi się kłączami, z węzłów wyrastają pędy wegetatywne i kwiatowe.
· Kwiatostan główkowaty, złożony z 3-5 tak ciasno przylegających do siebie kłosów, że wyglądają jak jeden kłos. · Pęcherzyki lśniące, z krótkim, niepodzielonym dzióbkiem, w górze biało błoniasto obrzeżonym. Na torfowiskach wysokich wśród mchów torfowców (Sphangum). | ||||||||||||||
|
kwiatostan główkowaty, podsadki wielokrotnie go przewyższają (z) *z długimi, rozgałęziającymi się kłączami
· Kwiatostan główkowaty, jajowaty, bardzo zbity, wygląda szczeciniasto;
2-3 (4) liściowe podsadki kilkakrotnie go przewyższają długością.
· Kłosów 6-15, z licznymi ściśle przylegającymi pęcherzykami. Przysadki lancetowate, jasno zielonawe lub jasno brązowe. · Pęcherzyki wydłużono lancetowate, 7-9 mm długości, bokami prawie od nasady wąsko, ząbkowano, oskrzydlone; dzióbki długie, szczeciniaste, zakończone długimi ząbkami. · Roślina kępkowa. Namuliska. | ||||||||||||||
|
| ||||||||||||||
|
kłos szczytowy z kwiatami żeńskimi w górze i męskimi w dole (gynoandryczny) (z) *kłos szczytowy z kwiatami męskimi w górze i żeńskimi w dole (androgyniczny) lub tylko męski· Kłosy w kwiatostanie (ten w formie kłosa złożonego, rzadko główkowaty):
· Wszystkie kłoski gynoandryczne, to jest z kwiatami żeńskimi w górze i męskimi w dole · lub (bardzo rzadko) tylko tak szczytowy kłos a kłosy boczne żeńskie · lub obok kłosów jak szczytowy (tj. z żeńskimi w górze) są kłosy jednopłciowe. | ||||||||||||||
|
kłos szczytowy z kwiatami męskimi w górze i żeńskimi w dole (androgyniczny) lub tylko męski (z) *kłos szczytowy z kwiatami żeńskimi w górze i męskimi w dole (gynoandryczny)· W kwiatostanie (ten kłosowaty, główkowaty lub wiechowaty):
· wszystkie kłosy androgyniczne tj. z kwiatami męskimi w górze i żeńskimi w dole (czasem z domieszką kwiatów męskich) · lub kłosy w kwiatostanie jednopłciowe, męskie i żeńskie na jednej roślinie · lub kłosy jednopłciowe i kłosy z kwiatami męskimi w górze i żeńskimi w dole. | ||||||||||||||
|
· W kwiatostanie występują ± znacznie różniące się wyglądem kłosy, prawie zawsze jednopłciowe:
· kłosy męskie — zwykle górne 1-5, znacznie węższe poza okresem kwitnienia · i kłosy żeńskie (zwykle dolne w kwiatostanie, grubsze). · Kłosy boczne często na szypułach. Czasem dolne kłosy żeńskie nietypowo wykształcone z kwiatami męskimi w górze.
| ||||||||||||||
|
· Słupek z dwoma znamionami.
· Owoce dwustronnie wypukłe. | ||||||||||||||
|
· Słupek z trzema znamionami.
| ||||||||||||||
|
pęcherzyki płasko-wypukłe, długie, oskrzydlone (z) *pęcherzyki trójgraniaste lub obłe, nieoskrzydlone
· Pęcherzyki płasko-wypukłe, podługowato jajowate lub jajowato lancetowate, 6-7 mm długości; gładkie; z przodu z 5-7 nerwami; brzegiem, od nasady wąsko, ząbkowano oskrzydlone.
· Kłoski rozstawione prawie od nasady pędu. · Najniższa podsadka z ± długą pochwą, znacznie przewyższający kwiatostan. Słone łąki. | ||||||||||||||
|
pęcherzyki trójgraniaste lub obłe, nieoskrzydlone (z) *pęcherzyki płasko-wypukłe, długie, oskrzydlone· Pęcherzyki na przekroju tępo lub zaokrąglono trójgraniaste lub okrągłe; nieoskrzydlone.
· Kłoski umieszczone w górnej połowie pędu (wyjątek: turzyca niska (Carex humilis)). | ||||||||||||||
|
· Kłosów męskich w kwiatostanie dwa lub więcej.
Warto też sprawdzić poniższe klucze, ponieważ część gatunków tworzy kwiatostany z jednym kłosem męskim i tylko czasami z ich większą liczbą. | ||||||||||||||
|
· W kwiatostanie tylko jeden kłos męski (pręcikowy) (u turzycy leśnej (Carex sylvatica) rzadko dwa).
| ||||||||||||||
|
· Dole 1-2 kłoski siedzące w nasadzie trzonu na długich, cienkich gałązkach.
Górne kłoski skupione w górze kwiatostanu.
· Pęcherzyki owłosione. · Liście jasnozielone, cienkie, ok. 2 mm szerokości. · Roślina drobnokępkowa, 10-20cmw wysokości, z krótkimi rozłogami. Murawy na zboczach. | ||||||||||||||
|
· Wszystkie kłoski w górnej połowie pędu
· lub rzadko równomiernie na nim rozmieszczone (wtedy nie u jego nasady na długich gałązkach) | ||||||||||||||
|
najniższa podsadka z pochwą 0.5-5 cm długą (z) *najniższa podsadka bez pochwy lub z bardzo krótką, poniżej 5 mm długości | ||||||||||||||
|
najniższa podsadka bez pochwy lub z bardzo krótką, poniżej 5 mm długości (z) *najniższa podsadka z pochwą 0.5-5 cm długą | ||||||||||||||
po zalogowniu, w pełnej wersji atlasu, jest tu dodatkowa, zwarta, wersja klucza - wygodna w użyciu gdy chcemy szybko zorientować się w jego strukturze lub znamy już klucz i chcemy szybciej dojść do celu; przycisk logowania jest w prawym górnym rogu strony
pęcherzyk
Pęcherzyk jest tworem specyficznym dla kwiatów turzyc (Carex) — banieczkowaty twór powstały ze zrośniętego brzegami podkwiatka, całkowicie okrywający i zawierający we wnętrzu słupek i następnie rozwijający się owoc orzeszek.
Okwiatu u turzyc brak. Z istotnych elementów kwiatostanu żeńskiego są jeszcze pod każdym pęcherzykiem ± lancetowate przysadki.
dzióbek
Dzióbek u turzyc (Carex) to widełkowate zakończenie pęcherzyka; częsta cecha diagnostyczna różnicująca gatunki w tym rodzaju.