|
właściwości i zastosowanie
W medycynie stosuje się Thymi herba (ziele tymianku) — całe liście i kwiaty oddzielone od łodygi wcześniej wysuszonego ziela tego gatunku lub Thymus zygi oraz Thymi aetheroleum (olejek eteryczny tymiankowy) — olejek eteryczny otrzymany przez destylację z parą wodną świeżych kwitnących części nadziemnych tych gatunków.
Thymi herba (ziele tymianku) wchodzi w skład: Species ad gargarisma (zioła do płukania gardła), Species antibechicae (zioła przeciwkaszlowe), Species expectorantes (zioła wykrztuśne) i Thymi extractum fluidum (wyciąg tymiankowy płynny) i pochodnego Thymi sirupus compositus (syrop tymiankowy złożony).
Olejek wchodzi w skład słynnego z opowiadań o Szwejku opodeldoka — Spiritus saponato-comphoratus (opodeldok płynny, spirytus mydlano-kamforowy), stosowany do zewnętrznych nacierań [332].
W przemyśle kosmetycznym surowiec w preparatach do higieny jamy ustnej i kosmetykach dla skóry tłustej.
Krzewinka dziko występująca w rejonie śródziemnomorskim. Od głębokiej starożytności używana jako roślina przyprawowa.
U nas głównie jest to uprawiana, bylinowa roślina przyprawowa, o charakterze niskiej krzewinki. Tworzy kępy 30-40 cm wysokości. Może być uprawiana jako roczna, z rozsady lub bylina wieloletnia. W tym przypadku może skutecznie zimować na korzystnych stanowiskach, w cieplejszych rejonach Polski.
Ziele ma przyjemny, charakterystyczny aromat, jest w smaku ostre. Tymianek jest używany przyprawa do zup, mięs, sosów i temu podobnych potraw; do aromatyzowania octu; surowiec zielarski. Roślina miododajna.
Można też uprawiać na rabatach ziołowych, używać do obwódek lub aromatycznych zadarnień.
wymagania i uprawa
Jako amatorską przyprawę można używać inne gatunki macierzanek (Thymus) o przyjemnym aromacie. W tym pospolitą, krajową macierzankę piaskową (Thymus serpyllum). Jednak w jej przypadku zbiór i użycie jest utrudnione przez niski, płożący się pokrój rośliny.
Stanowisko słoneczne. Gleba nie nazbyt lekka, dostatecznie wilgotna, nie podmokła. Przeważnie dobrze zimuje.
Uprawia się jako roślinę jednoroczną lub wieloletnią bylinę. Rozmnaża się z siewu nasion lub wegetatywnie przez podział bardziej rozrośniętych egzemplarzy.
Nasiona drobne (ok. 3.5 tyś. szt./g) na rozsadę wysiewa się w początkach kwietnia; płytko zagłębiając w ziemię. Sadzonki na miejsce docelowe sadzi się w sierpniu i na początku września, w rozstawie co 20-25 cm (16-25 szt./m2) dla uprawy jednorocznej lub co 33 cm dla uprawy wieloletniej.
Ziele zbierać najlepiej w początkach kwitnienia, przez ścięcie niezdrewniałych pędów wraz liśćmi i kwiatostanami. Suszyć należy szybko i w ciemności.
⇈ 🌱 🌸
odmiany uprawne (#4) ⇒ analiza dostępności roślin i nasion
| ◼ | bez odmiany — kwiaty białe, różowe, czerwone lub fioletowe |
| ○ | ‘Compactus’ — karłowa, zwarta, 10 cm |
| ▫ | ‘Faustini’ — kwiaty białe, liście zielone; 15 cm wysokości |
| ‘Porlock’ — kwiaty liliowe; niska, 25-30 cm |
