Parthenocissus quinquefolia (L.) Planch. in A. et C. DC. [🔉 par·te·no·cis·sus *]

Liana (zdrewniałe pnącze) 20-30 m wysokości.

Młode gałązki i pąki zaczerwienione. Wąsy czepne z 5-8 (12) rozgałęzieniami, ich końce z dobrze wykształconymi przylgami.

Liście dłoniasto złożone, 5-listkowe; górą matowo zielone, spodem szarawe; jesienią przebarwiają się karminowoczerwono. Listki drobno piłkowane do niemal całobrzegich.

Kwiaty w szczytowych wierzchotkowatych wiechach. Owoce przeważnie nieowoszczone, niebieskoczarne, ok. 6 mm średnicy, z 2-3 nasionami.

Kwitnienie lipiec-sierpień.

Pnącze pochodzące ze wschodu Ameryki Północnej; u nas bardzo często uprawiane. Do wspinania nie potrzebuje specjalnych podpór gdyż posiada przylgi na końcu wąsów — pnącze samoczepne. Dzięki przylgom może wspinać się po ±szorstkich powierzchniach. Starsze egzemplarze mogą pokrywać wysokie ściany budynków, do kilkunastu metrów wysokości i wyżej.

Ozdobne w okresie wegetacji dzięki gęstemu ulistnieniu; jesienią liście przebarwiają się czerwono; ozdobę stanowią też granatowoczarne owoce (wrzesień-październik). W okresie kwitnienia (lipiec-sierpień) jest pożytkiem pszczelim; kwiaty niepozorne, bez walorów ozdobnych.

W uprawie znajdują się odmiany różniące się miedzy innymi kształtem, owłosieniem i barwą liści oraz rosłością. Stosuje się przy murach, ścianach oraz do okrywania ogrodzeń i trejaży.

Stanowisko ±słoneczne; ale dość dobrze rozwija się także na północnych ścianach budynków. Gleba przeciętna, rośnie też na słabszych, piaszczystych; odporne na suszę. Wysoce mrozoodporny i odporny na warunki miejskie.

Stanowisko osłonięte, najlepiej nie na południowych elewacjach. Mrozoodporność dość ograniczona; może przemarzać. Do uprawy na zachodzie, w cieplejszych rejonach Polski. Odmiana 'Engelmanii' jest bardziej mrozoodporna.

Podawany jako mrozoodporna podkładka dla winobluszcza trójklapowego (Parthenocissus tricuspidata), ale (biorąc pod uwagę zawiłość nomenklatury) chodzi zbliżony, a bardzo mrozoodporny gatunek winobluszcz zaroślowy (Parthenocissus inserta).

Rozmnażany głównie przez sadzonki zdrewniałe. Tnie się w grudniu na 3 oczka; sadzić głęboko; łatwo ukorzeniają się. Na kwaterze pnączy prowadzi się w rozstawie 20 × 80 cm; w pierwszym roku skraca się pęd do 30 cm; w drugim przycina się krótko nad ziemią aby uzyskać silną, rozkrzewioną sadzonkę.

Inne metody rozmnażania są niepraktyczne (siew, odkłady, sadzonki niezdrewniałe). Sadzonki zielne są narażone na gnicie, częściowo zdrewniałe są narażone na zniszczenie w czasie zimy. Sadzonki pędowe łatwo ukorzeniają się w ciągu 3-5 tygodni.