Myosotis palustris (L.) L. em. Rchb.

Bylina o cienkich, krótkich korzeniach i zwykle rozkrzewiająca się podziemnymi i naziemnymi, zakorzeniającymi się, pędami.

Łodyga wzniesiona lub podnosząca się (30)50-80(120) cm długości, w części leżącej na ziemi zwykle zakorzeniająca się, zwykle bogato rozgałęziająca się i z licznymi pędami płonnymi, czterograniasta z mniej lub bardziej wyraźnymi listewkami wzdłuż kantów do prawie obłej, powierzchnia przeważnie matowa, naga lub owłosiona, włoski przylegająca i skierowane ku górze lub prosto odstające.

Liście lancetowate, (7)9-13(18) cm długości i (8)12-15(17) mm szerokości, wierzchołek tępo zaostrzony lub zaokrąglony, niższe z ogonkiem, wyższe siedzące, powierzchnia liści z obu stron naga lub owłosiona włoskami przylegającymi, skierowanymi ku końcu liścia lub odstającymi.

Kwiatostan długi, licznokwiatowy, dwuskrętek, bez przysadek. Szypułki kwiatowe przylegająco owłosione, w czasie owocowania do 2× dłuższe od kielicha, wzniesione lub prostopadle odstające.

Kielich dzwonkowaty, (4)4.5-5.5(6) mm długości, gęsto owłosiony prostymi, przylegającymi, sztywnymi włoskami, ząbki trójkątne, szpiczaste, ok. 1/4 (do 1/2) długości kielicha, (1)1.2-1.4(2) mm długości. Korona z rurką i płaskim, tarczowatym rąbkiem (7.5)8-9(10) mm średnicy (kwiaty obupłciowe; czasem występują rośliny z żeńskimi kwiatami o drobniejszej koronie), listki korony jajowato zaokrąglone, zachodzą na siebie brzegami, jasnoniebieskie. Szyjka słupka po przekwitnięciu i odpadnięciu korony nie wystaje z kielicha (dotyczy pędów głównych), ale w kwiatostanach utworzonych na pędach bocznych, pod koniec sezonu wegetacyjnego szyjka słupka może wystawać z kielicha (takie formy opisano jako M. radicans Opiz., M. p. ssp. radicans [71.6s226]).

Ziarnka pyłku średnicy 9-11 µm [71.6], (8.1)8.7-9.5(10.1) µm (M. scorpioides ssp. scorpioides [9]).

Nasiona rozłupki wydłużono jajowate, zaokrąglono trójgraniaste, (1.4)1.7-2.0(2.2) mm długości i (1)1.1-1.3(1.5) mm szerokości, czarne.

Kwitnienie do maja do sierpnia(września).

Częsta, zwłaszcza na niżu, w górach rzadsza, przy większych rzekach i potokach. Jej siedlisko to podmokłe, zabagnione tereny przy wodach płynących i stojących, podmokłe łąki, rowy, rzadziej w lasach łęgowych, w olszynach. Wybiera miejsca niezacienione, gleby podmokłe, zasobne w humus i składniki odżywcze.

Niezapominajka błotna (Myosotis palustris) to gatunek o dużej zmienności fenotypowej, spowodowanej głównie przez zróżnicowanie dostępności wody. Na podstawie zmienności owłosienia, długości kwiatostanu i szyjki słupka opisano szereg form, odmian, podgatunków; przeważnie bez wartości taksonomicznej.

W szczególności M. radicans Opiz. (M. p. ssp. radicans) charakteryzująca się szyjką słupka wystającą z kielicha po opadnięciu korony, łodygą pokładającą się i zakorzeniającą się, odstająco owłosioną, jest formą niezapominajki błotnej (Myosotis palustris) występującą pod koniec okresu wegetacji. Rośliny tej formy tworzą zakorzenione, bogato rozgałęzione kwiatostanowe pędy boczne macierzystego pędu głównego, który w tym czasie może już być zamarły, rozłożony i przez to niewidoczny. [71.6s226]

Rodzima bylina z miejsc wilgotnych, ocienionych. W ogrodzie może być użyta w podobnych siedliskach, przy oczkach wodnych, w ich strefie bagiennej lub płytkiej, na rabatach na glebie trwale dostatecznie wilgotnej.