Aquilegia vulgaris (orlik pospolity)

cechy charakterystyczne

Bylina z krótkim i grubym kłączem. Łodygi (20)35-60(75)cm wysokości.
Kwiaty o symetrii promienistej, okazałe (2-5cm), zwisłe na końcu długiej szypuły (7-15cm), z okazałymi ostrogami (listki miodnikowe). Działki podobne do płatków, po pięć.

space

Kwitnienie maj-lipiec.

występowanie, ekologia

rodzimy takson flory Polski ^[491]

Gatunek podlega ochronie częściowej (poz. 2.202 wg aktualnego rozporządzenia). Do ustawowej ochrony został włączony w 1957 roku. Do 2014r. znajdował się pod ochroną ścisłą.

wystepowanie - Aquilegia vulgaris (orlik pospolity)

ekologiczne liczby wskaźnikowe Aquilegia vulgaris (orlik pospolity)

Widne zarośla, brzegi lasów, zręby, polany, z preferencją dla gleb zasadowych; także uprawiana roślina ozdobna i dziczejąca.

Różne parametry ekologiczne, z objaśnieniem - opisowym rozwinięciem tekstowym, są podane tekstem po zalogowaniu.

Parametry dotyczące m.in. hemerobii z publikacji /Chmiel J. (1993)^[575.1]/ /Jackowiak (1993)^[574]/ z objaśnieniem - opisowym rozwinięciem tekstowym, są podane po zalogowaniu.

Parametry dotyczące m.in. elementu geograficznego są podane po zalogowaniu.

ⓘ Parametry rozsiewu wg /Lososová et al. (2023)^[601]/:
- klasa 2: 1-5m dla 50-99% diaspor · efektywny sposób rozsiewu: lokalny, niewyspecjalizowany · + antropochoria
- średnia masa nasiona: 1.4mg · średnia wysokość rośliny: 52cm · uprawiany

wybrane okazy · selected collections ⇈

właściwości i zastosowanie

wymagania uprawowe Aquilegia vulgaris (orlik pospolity)

⇈ 🌱

Rodzima bylina uprawiana także w ogrodach jako roślina ozdobna. Pędy 30-100 cm wysokości.

space

Roślina na rabaty bylinowe, do ogrodów o charakterze naturalistycznym i skalnych. Nadaje się na kwiat cięty. Uwaga, wszystkie części rośliny są trujące.

wymagania i uprawa

⇈ 🌸

🔆 miejsce: ⛅ półcieniste

💧 woda: gleba dostatecznie wilgotna

☷ gleba: przepuszczalna • żyzna • przeciętna ogrodowa • odczyn zbliżony do obojętnego • preferuje zasadową

❄️ zimowanie: strefa mrozoodporności 4

Wymagania (optimum rozwoju/konkurencyjności na naturalnych stanowiskach wg ekologicznych liczb wskaźnikowych): światło — półcień • woda — gleba przeciętnie wilgotna • próchnica — gleba mineralna, uboga w humus lub gleba mineralno-próchnicza, zasobna w humus • ciepło — miejsce umiarkowanie chłodne lub miejsce przeciętnie ciepłe • zwięzłość — gleba inicjalna - skały i szczeliny skalne lub gleba kamienista, żwirowa lub gleba lekka, piaszczysta lub gleba średnio zwięzła lub gleba ciężka, gliniasta • żyzność — podłoże umiarkowanie żyzne

Miejsce półcieniste lub słoneczne. Gleba żyzna, przepuszczalna, dostatecznie wilgotna; odczyn zasadowy lub obojętny. Orlik w pełni mrozoodporny ale krótkowieczny, po 4 latach zaczyna zamierać, można wtedy odnawiać przez podział lub z siewu, albo wykorzystywać siewki z samosiewu.

space

Znajdujące się w uprawie odmiany mieszańcowe, inne niż formy barwne (grupa odmian , , , ), są opisane przy orliku mieszańcowym (Aquilegia ×hybrida).

⇈ 🌱 🌸

odmiany uprawne (#13) ⇒ analiza dostępności roślin i nasion

◔	bez odmiany
▫	‘Alba’ — kwiaty białe; 80cm
◔	‘Black Barlow’ — kwiaty pełne, ciemnofioletowopurpurowe, prawie czarne; 80 cm · odmiana ujmowana też w ramach Aquilegia ×hybrida (orlika mieszańcowego)
◔	‘Blue Barlow’ — kwiaty pełne, granatowe · odmiana ujmowana też w ramach Aquilegia ×hybrida (orlika mieszańcowego)
▫	‘Christa Barlow’ — kwiat pełny, granatowy biało obrzeżony · odmiana ujmowana też w ramach Aquilegia ×hybrida (orlika mieszańcowego)
○	‘Heidi’ — kwiaty różowe; 70 cm
◼	‘Nora Barlow’ — kwiaty pełne, jak u dalii pomponowych, płatki liczne wąskie, bladozielonawe, potem biało-karminowoczerwone; 80 cm · odmiana ujmowana też w ramach Aquilegia ×hybrida (orlika mieszańcowego)
▫	‘Ruby Port’ — kwiaty bordowe, pełne; 70 cm · odmiana ujmowana też w ramach Aquilegia ×hybrida (orlika mieszańcowego)
○	‘White Barlow’ — kwiat pełny, biały · odmiana ujmowana też w ramach Aquilegia ×hybrida (orlika mieszańcowego)
▫	‘Winky Blue & White Double’ — kwiaty pełne, fioletowoniebieskio-białe; 70 cm · odmiana ujmowana też w ramach Aquilegia ×hybrida (orlika mieszańcowego)
▫	‘Winky Red & White Double’ — kwiaty ciemnoróżowoczerwono-białe; 70 cm · odmiana ujmowana też w ramach Aquilegia ×hybrida (orlika mieszańcowego)
▫	‘Woodside Gold’ — kwiaty niebieskofioletowe; liście początkowo żółte; 70cm
○	‘Woodside Strain’ — w odmianach barwnych czerwonej, niebieskiej i żółtej; liście pstre, żółtozielono-zielone

symbolami ◼ ◕ ◑ ◔ ○ ▫ pokazano częstość występowania odmiany w ofercie handlowej, od najwyższej do najniższej; nazwy na żółtym tle są linkowane do własnej strony odmiany