opis



Półkrzew, o podziemnym, płożącym się kłączu, u podstawy zdrewniały i rozgałęziający się, wyżej pędy niezdrewniałe i przeważnie nierozgałęzione, pnące się lub pokładające się, 30-200(300) cm długości, obłe, zielone, początkowo przylegająco owłosione jednokomórkowymi włoskami, potem łysieją, rzadko stają się pilśniowato owłosione.
Liście ogonkowe o blaszce w zarysie jajowatej, szerokojajowatej, niepodzielonej lub częściej charakterystycznie podzielone na dużą jajowatą środkową łatkę i w dole z dwoma (czasem jedną) mniejszymi łatkami; blaszka liściowa często jest podzielona w opisany wcześniej sposób aż do nerwu głównego, wtedy trójlistkowa. Liście zmniejszą się ku szczytowi łodygi, (3)4-7 cm długości i (2)3-4 cm szerokości, ogonek 20-25 mm długości; ciemnozielone; początkowo, głównie na nerwach i krawędzi krótko (0.1-0.2(0.4) mm) owłosione jednokomórkowymi włoskami, potem łysieją, rzadko owłosienie z wiekiem gęstnieje.
Kielich trwały, rozcięty do 1/3-1/4, ząbki ±tępe, rzadko przylegająco owłosiony lub nagi, na brzegu ząbku gęsto krótko (0.1 mm) owłosiony.
Nitki pręcików przyrośnięte do dolnej części rurki korony, ok. 0.5 mm długie; pylniki 5-6 mm długości, żółte, bokami zrośnięte w nieco zwężającą się ku górze rurkę wystającą z korony, otwierają się na szczycie dwoma szczelinami.
Owocem jest szkarłatnoczerwona, błyszcząca, jajowata jagoda, ok. 1 cm długości, z 30-45 nasionami.
Nasiona soczewkowato spłaszczone, w zarysie ±nerkowate do okrągłych, 2.5-3.0 mm długości, brązowe, gęsto płytko jamkowane.
zmienność
Ze względu na formę blaszki liściowej i stopień owłosienia wyróżnia się szereg odmian. Nie mają one większej wartości systematycznej [71.6].
występowanie


Gatunek pospolity na terenie całej Polski na niżu i pogórzu.




wybrane okazy · selected collections ⇈

leg. Michał Smoczyk, msmoczyk at wp pl
/Równina Torzymska, Jezioro Rzepsko koło Rzepina/

leg. Marek Snowarski
/Smerek k. Wetliny, Bieszczady/

leg. Marek Snowarski
/Kołobrzeg Podczele, użytek ekologiczny Ekopark Wschodni/

leg. Barbara Łotocka

leg. Jarosław Makowski
/Sigmaringen, Niemcy/

leg. Waldemar i Maria Mazur
/Kraków; Kurdwanów [brzeg rzeki Wilgi]/

leg. Waldemar i Maria Mazur
/Szarów; Gradowiedz [Puszcza Niepołomicka; Kozi Las]/
wymagania i uprawa
Wymagania (optimum rozwoju/konkurencyjności na naturalnych stanowiskach wg ekologicznych liczb wskaźnikowych): światło — umiarkowane słońce • woda — gleba wilgotna lub gleba mokra • próchnica — gleba organiczna, humusowa, torfowa • ciepło — miejsce przeciętnie ciepłe • zwięzłość — gleba średnio zwięzła • żyzność — podłoże umiarkowanie żyzne lub podłoże żyzne
⇈ 🌱 🌸
odmiany uprawne (#1) ⇒ analiza dostępności roślin i nasion
▫ | ‘Variegatum’ |
właściwości i zastosowanie

Cała roślina słabo trująca, niedojrzałe jagody trujące. Czynnikiem toksycznym jest glikoalkaloid solanina, największe ilości występują w niedojrzałych owocach, liściach i łodygach. Działa drażniąco na przewód pokarmowy; wpływa na ośrodkowy układ nerwowy, początkowo pobudzająco, następnie porażająco.