Berberis vulgaris L. [🔉 ber·be·ris *]

Duży i gęsty krzew, 2 – 3 m wysokości i tyleż średnicy. Liście opadają na zimę. Pędy jednoroczne szarożółte. Ciernie trójdzielne, 1 – 2 cm długości.

Liście szerokoeliptyczne do odwrotniejajowatych, (1) 2 – 5 (8) cm długości i (0.6) 1 – 2.5 (3.5) cm szerokości, brzegiem nieregularnie kolczasto ząbkowane.

Kwiaty w 12 – 22-kwiatowych gronach 4 – 6 cm długości, żółte, o intensywnym zapachu.

Owoce eliptyczne, duże (10 – 12 mm długości), purpurowoczerwone, kwaśne. Dojrzewają we wrześniu i październiku; utrzymują się po części przez zimę.

Kwitnie w maju.

Częsty poza miejscami gdzie dość skutecznie wytrzebiony w okresie walki z nim jako z żywicielem pośrednim rdzy źdźbłowej.

Widne bory, skraje lasów, zarośla, zbocza, miedze, w miejscach ciepłych, nasłonecznionych, siedliskach o charakterze kserotermicznym, na glebach piaszczystych, kamienistych, zasobnych w wapń.

Rzadko używany jako krzew ozdobny; jest znana odmiana ‘Atropurpurea’ o purpurowym letnim zabarwieniu liści. Ozdobne są też owoce pozostające zimą na gałęziach. Jesienne zabarwienie typowych liści nieciekawe, żółtawe.

Stosowany na żywopłoty formowane (1 – 1.5 m wysokości) i nieformowane (1 – 2 m wysokości).

Owoce są kwaśne, zbiera się je przed pełnią dojrzałości, mogą być jedzone świeże lub suszone używane do herbat; zawierają dużo witaminy C.

Jako surowiec zielarski (nie w farmakopei) stosuje się Berberidis cortex (kora berberysu), Berberidis fructus (owoc berberysu), rzadziej korę korzeni i korzenie.

Bardzo odporny na suszę. Rośnie na glebach średnich i słabych. Może być używany do umacniania skarp.