Populus nigra L. [🔉 po·pu·lus ni·gra]

Wysokie drzewo, 30 (40) m wysokości; typowa korona nieregularnie rozłożysta z silnymi konarami, dość rzadka. Pnie starszych drzew zazwyczaj z guzowatymi naroślami i odrostami z pączków śpiących; często z przyporami korzeniowymi.

Kora ciemnobrązowa, głęboko podłużnie spękana, u starszych egzemplarzy siatkowato spękana (jak u dębu). Długopędy nagie, w przekroju owalne. Młode pędy jasnożółte, żółtobrązowe, potem szare do szaroczarnych.

Pąki 5-13 mm długości, końcowe dłuższe, stożkowate, ostre, żółtobrązowe do brązowych, odstające, z 4-6 łuskami i powleczone lepką, żywicowatą substancją; pąki kwiatowe większe.

Młode liście zielone (taksony mieszańcowe jak topola kanadyjska (Populus ×canadensis) młode liście mają czerwonobrązowe); nagie lub rzadko owłosione, górna powierzchnia ciemnozielona, lśniąca, dolna jasnozielona; na brzegu nieorzęsione; bez gruczołków u nasady blaszki.

Liście krótkopędowe rombowate do jajowato-rombowatych, wydłużone i z wyciągniętym wierzchołkiem; brzegiem karbowano-piłkowane, z widocznym kruchym, prześwitującym obrzeżeniem; nasada szeroko klinowata; 4-10 cm długości i 3-8 cm średnicy. U nasady blaszki brak gruczołków. Ogonek liściowy bocznie spłaszczony, 2-6 cm długości.

Liście długopędowe szerokotrójkątne, mają wyciągnięty wierzchołek dopiero latem; nagie; brzeg nieregularnie, grubo ząbkowany.

Kotki 4-10 cm długości; w czasie owocowania do 10-15 cm długości; męskie krótsze. Przysadki wachlarzowate, głęboko porozcinane, nagie, brązowawe. Pręcików 12-20 (25), pylniki karminowe. Znamienia i klapy torebki dwie; znamię zielonawe.

Kwitnie przed rozwojem liści , w marcu/kwietniu.Wysokie drzewo, 30 (40) m wysokości; typowa korona nieregularnie rozłożysta z silnymi konarami, dość rzadka. Pnie starszych drzew zazwyczaj z guzowatymi naroślami i odrostami z pączków śpiących; często z przyporami korzeniowymi.

Pąki 5-13 mm długości, końcowe dłuższe, stożkowate, ostre, żółtobrązowe do brązowych, odstające, z 4-6 łuskami i powleczone lepką, żywicowatą substancją; pąki kwiatowe większe.

Liście krótkopędowe rombowate do jajowato-rombowatych, wydłużone i z wyciągniętym wierzchołkiem; brzegiem karbowano-piłkowane, z widocznym kruchym, prześwitującym obrzeżeniem; nasada szeroko klinowata; 4-10 cm długości i 3-8 cm średnicy. U nasady blaszki brak gruczołków. Ogonek liściowy bocznie spłaszczony, 2-6 cm długości.

Kotki 4-10 cm długości; w czasie owocowania do 10-15 cm długości; męskie krótsze. Przysadki wachlarzowate, głęboko porozcinane, nagie, brązowawe. Pręcików 12-20 (25), pylniki karminowe. Znamienia i klapy torebki dwie; znamię zielonawe.

Kwitnie przed rozwojem liści , w marcu/kwietniu.

Najczęściej na brzegach rzek, na młodych aluwiach. Składnik lasów łęgowych. Znosi bardzo długie podtopienia (do 50 dni). Gatunek ciepłolubny; w Polsce przebiega północna granica zasięgu, na Pomorzu nie występuje.

Rośnie na glebach żyznych i wilgotnych.Najczęściej na brzegach rzek, na młodych aluwiach. Składnik lasów łęgowych. Znosi bardzo długie podtopienia (do 50 dni). Gatunek ciepłolubny; w Polsce przebiega północna granica zasięgu, na Pomorzu nie występuje.

W uprawie najczęściej w wąskokolumnowej odmianie topola włoska (Populus nigra ‘Italica’). Oprócz zastosowania jako drzewo alejowe, jest ona używana do tworzenia wysokich żywopłotów formowanych.

W ziołolecznictwie (nie ma w farmakopei) stosuje się Populi gemmae (pączki topoli) i Populi cortex (kora topoli); w Polskiej farmakopei 11 jest Populi folium (liść topoli) - wysuszone liście tego gatunku, zebrane wiosną. Wchodzą w skład Species antirheumaticae (zioła przeciwreumatyczne). Pączki zbierane są przed wiosennym pękaniem.W uprawie najczęściej w wąskokolumnowej odmianie topola włoska (Populus nigra ‘Italica’). Oprócz zastosowania jako drzewo alejowe, jest ona używana do tworzenia wysokich żywopłotów formowanych.