atlas-roslin.pl
Galium odoratum (L.) Scop. [🔉 ga·lĭ·um *]
przytulia wonna, marzanka wonna
Asperula odorata L. [🔉 as·pe·ru·la *]
|
|
kwiaty, młody owoc
|
| |
|
|
|
- zalążnie i owoce pokryte haczykowatymi włoskami
- korona lejkowata, biała
- liście po 6-8 w okółkach, na brzegu szorstkie
występowanie
Takson rodzimy lub trwale zadomowiony.
[491]
Do roku 2014 podlegał ochronie częściowej. Obecnie nie jest chroniony.
Częsta. Lasy liściaste, zwłaszcza bukowe.
Gatunek charakterystyczny (Ch.) dla:
Istotny diagnostycznie gatunek wspólny dla:
Różne parametry ekologiczne, z objaśnieniem - opisowym rozwinięciem tekstowym, są podane tekstem po zalogowaniu.
wybrane okazy · selected collections
⇈
właściwości i zastosowanie
⇈
🌱
Krajowa, jasnozielona bylina z pełzającymi kłączami. Rośnie w żyznych lasach liściastych. Niezimozielona.

Szczególnie efektowna w czasie masowego kwitnienia. Zerwana ziele, więdnąc wydziela silny zapach kumaryny (jak świeże siano).
W ziołolecznictwie (nie ma w farmakopei) stosuje się Asperulae odoratae herba (ziele marzanki wonnej).
wysokość: 15 – 30 cm
kwitnienie: od maja do czerwca
⇈
🌸 💧 woda: gleba dostatecznie wilgotna • nie znosi przesuszania
☷ gleba: najlepiej próchniczna, pochodzenia liściowego • żyzna • próchniczna
Wymagania (optimum rozwoju/konkurencyjności na naturalnych stanowiskach wg ekologicznych liczb wskaźnikowych): światło — cień • woda — gleba przeciętnie wilgotna • próchnica — gleba mineralno-próchnicza, zasobna w humus • ciepło — miejsce umiarkowanie chłodne lub miejsce przeciętnie ciepłe • zwięzłość — gleba średnio zwięzła • żyzność — podłoże umiarkowanie żyzne lub podłoże żyzne
W naturze rośnie w półcienistych lasach liściastych, na glebach stosunkowo żyznych, nie kwaśnych.
🌱 Sadzenie, wysiew, rozmnażanie:
9 szt./m2z nasion
przez podział [wiosną lub jesienią (sadzić płytko)]
przez sadzonki pędowe odrywane [zimą]
- Slavík, B., 2000 — Květena České Republiky 6 p.129 [71.6]
- Flora Polska. Rośliny naczyniowe ... Tom XI (zrosłopłatkowe cz. 2), 1967 — Euphrasia. Orobanchaceae. Lentibulariaceae. Verbenaceae. Labiatae. p.286 [16.11]
- Rothmaler W., 2005 — Exkursionsflora von Deutschland, Band 4. Gefäßpflanzen: Kritischer Band. p.530 [40]
- Rutkowski L., 1998 — Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. p.366 [15]
- Haeupler, H., Muer, T., 2000 — Bildatlas der Farn- und Blütenpflanzen Deutshlands. p.463 [9]
- Fedorov R.V., 1978 — Flora Partis Europaeae URSS. T.3 p.105 [86.3]
- Rothmaler W., 1995 — Exkursionsflora von Deutschland, Band 3. Gefäßpflanzen: Atlasband. p.397 [11]
- Schischkin, B.K., 1958 — Flora URSS T.23 p.217 [85.23]
- Tutin T.G. et al., 1976 — Flora Europaea. Volume 4. Plantaginaceae to Compositae (and Rubiaceae) p.20 [150.4]
- Szafer, Wł., Kulczyński, St., Pawłowski, B., 1988 — Rośliny polskie, cz. I i II. p.614 [3]
- Polakowska M., 1987 — Leśne rośliny zielarskie p.118 [336]
- Łukasiewicz A., 2003 — Rośliny okrywowe p.34 [405]
- Marcinkowski, J., 2002 — Byliny ogrodowe. p.223 [39]
- Hellwig, Z., 1978 — Byliny w parku i ogrodzie. wyd. IV p.63 [155]
- Grabowska B., Kubala T., 2012 — Encyklopedia bylin. T1.A-J T2.K-Z p.391 [166]
- praca zbiorowa, 2018 — Katalog bylin - kwiaty, trawy, paprocie - polecane przez Związek Szkółkarzy Polskich p.35 [399]
- Grabowska B., Kubala T., 2008 — Byliny rabatowe. p.79 [144]
- Mirek Z. et al., 2020 — Vascular plants of Poland. An annotated checklist. Rośliny naczyniowe Polski. Adnotowany wykaz gatunków. [491]
- Zając, A., Zając, M. (Eds.), 2001 — Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce. - Distribution Atlas of Vascular Plants in Poland. [25]