Ogółem opisanych jest około 50 gatunków, z czego w Europie pięć. We florze Polski rodzaj jodła (Abies) jest reprezentowany tylko przez jeden gatunek — jodłę pospolitą (Abies alba).
u/1
koreana × veitschii
u
alba × cephalonica
u
cephal. × nordman.
|
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcj ...
| ||||||||||||
|
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania lub zakład ...
⇒ Abies concolor (jodła jednobarwna) jodła kalifornijska · takson uprawiany Często uprawiane drzewo parkowe. | ||||||||||||
|
| ||||||||||||
|
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania lub zakładania konta dostępu znajduje się prawym górnym rogu strony, ...
| ||||||||||||
|
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania lub ...
⇒ Abies pinsapo (jodła hiszpańska) takson uprawiany, nie ujęty w czekliście 2002 lub 2020 Nieczęsto uprawiana ciepłolubna jodła. | ||||||||||||
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania lub zakładania konta dostępu znajduj ...
⇒ Abies numidica (jodła numidyjska) jodła algierska · takson uprawiany, nie ujęty w czekliście 2002 lub 2020 Pochodzi z gór Algieru. | ||||||||||||
|
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania lub zakładani ...
| ||||||||||||
|
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, ...
· Młode pędy brązowo krótko owłosione. ⇒ Abies magnifica (jodła wspaniała) takson uprawiany, nie ujęty w czekliście 2002 lub 2020 Rzadko uprawiana. Zachowują się stosunkowo młode egzemplarze bo w niektóre zimy wymarza. | ||||||||||||
|
| ||||||||||||
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wer ...
· Igły od spodu gałązek ściśle do nich przylegające w początkowym biegu, zakrywające powierzchnię pędu. ⇒ Abies procera (jodła szlachetna)
syn. Abies nobilis · takson uprawiany Pochodzi z zachodu Ameryki Północnej. U nas rzadko uprawiane drzewo ozdobne. Bardzo atrakcyjna z uwagi na stalowoniebieską barwę igieł, zwłaszcza w wyselekcjonowanych odmianach (np. ‘Glauca’ zwłaszcza młoda o krzaczastym pokroju). | ||||||||||||
|
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej we ...
· Liście w dole biegu nie przylegają ściśle do gałązek. | ||||||||||||
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania lub zakładania konta dostępu z ...
· Pączki brunatne. Kora szarobrunatna. ⇒ Abies lasiocarpa (jodła górska) takson uprawiany, nie ujęty w czekliście 2002 lub 2020 Gatunek północnoamerykański o dużym zasięgu geograficznym.
U nas czasem uprawiana. | ||||||||||||
|
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania lub zakładania konta dostępu znajduje się prawym górnym rogu str ...
· Pączki białawe, ożywiczone. Kora biaława. ⇒ Abies arizonica (jodła arizońska) jodła korkowa ·
syn. Abies lasiocarpa var. arizonica · takson uprawiany, nie ujęty w czekliście 2002 lub 2020 Gatunek północnoamerykański; u nas w kolekcjach dendrologicznych. | ||||||||||||
|
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania lub zakładania konta dostęp ...
| ||||||||||||
|
| ||||||||||||
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w p ...
· Pączki bez żywicy. ⇒ Abies alba (jodła pospolita)  jodła biała ·
syn. Abies pectinata · takson rodzimy lub trwale zadomowiony Jedyny krajowy gatunek rodzaju. Częsta na południu Polski. | ||||||||||||
|
· ta cecha diagnostyczna j ...
· Pączki ożywicowane. | ||||||||||||
|
· ta cecha diagnostyczna jest ...
· Pączki małe, zaokrąglone na wierzchołku, nieco ożywicowane. Pędy nagie, początkowo drobno owłosione. ⇒ Abies grandis (jodła olbrzymia) takson uprawiany Gatunek z zachodu Ameryki Północnej. U nas rzadko uprawiane drzewo parkowe, w kolekcjach dendrologicznych i uprawach leśnych (charakteryzuje się bardzo szybkim wzrostem). | ||||||||||||
|
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna p ...
· Pączki wrzecionowate, ostre. Pędy nagie. Abies bracteata Nutt. — zbyt mało mrozoodporna dla dłuższej uprawy w Polsce. | ||||||||||||
|
| ||||||||||||
|
| ||||||||||||
|
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji a ...
· Pędy nagie, od trzonków igieł ze zbiegającymi garbkami, gładkie, błyszczące. Abies holophylla Maxim. — wystarczająco mrozoodporna dla uprawy w Polsce. | ||||||||||||
|
| ||||||||||||
|
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania lub zakładania konta dostępu zn ...
· Igły równowąskie, zwykle nieznacznie wcięte; spodem z szerokimi, kredowobiałymi paskami. · ta cecha diagnostyczna jest widoczna ... ⇒ Abies homolepis (jodła nikkońska) jodła nikko · takson uprawiany Nieczęsto uprawiane drzewo parkowe. Pochodzi z gór środkowej Japonii. | ||||||||||||
|
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej ...
· Igły wyraźnie najszesze pośrodku (do 3 mm szerokości), wierzchołek zwykle ostro wcięty z dwoma ząbkami; spodem z niewyraźnymi białawymi paskami. · ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowan ... Abies firma Sieb. et Zucc. — dość mało mrozoodporna, uprawia możliwa w cieplejszych rejonach zachodniej Polski. | ||||||||||||
|
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlas ...
| ||||||||||||
|
| ||||||||||||
|
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania lub z ...
· Igły miękkie, elastyczne. ⇒ Abies veitschii (jodła Veticha) takson uprawiany Gatunek koreański, czasem uprawiany w Polsce. | ||||||||||||
|
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja log ...
· Igły sztywniejsze. Abies delavayi Franch. — mało mrozoodporne jak dla pewnej uprawy w Polsce. | ||||||||||||
|
| ||||||||||||
|
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wers ...
| ||||||||||||
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logo ...
⇒ Abies balsamea (jodła balsamiczna) takson uprawiany Składnik tajgi w północnej Ameryce. U nas rzadko uprawiana. | ||||||||||||
|
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalo ...
Abies frasneri Poir. | ||||||||||||
|
| ||||||||||||
|
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania lub zakładania konta dostępu znaj ...
· Pączki czerwonawobrązowe, ożywicowane głównie na czubku (silniej zimą). Abies nephrolepis Maxim. | ||||||||||||
|
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania lub zakładania konta dostępu znaj ...
· Pączki czerwonawobrązowe, ożywicowane głównie na czubku (silniej zimą). Abies sachalinenesis Mast. | ||||||||||||
|
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania lub zakładania konta do ...
| ||||||||||||
|
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalog ...
· Igły dość długie, do 35 (40) mm. | ||||||||||||
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania lub za ...
· Igły ciemnozielone, silnie błyszczące (jak lakierowane), mocne, szerokie, na szczycie zaokrąglone i wcięte. · ta cecha diagnostyczna ... · ta cecha diagnostyczna jest widoczna po z ... ⇒ Abies nordmanniana (jodła kaukaska) takson uprawiany Stosunkowo często uprawiana jodła z Kaukazu, podobna do jodły pospolitej (Abies alba). | ||||||||||||
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej ...
· Igły jaśniej ciemnozielone, węższe. · ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w ... · ta cecha diagnostyczna jest wi ... ⇒ Abies cilicica (jodła syryjska) takson uprawiany, nie ujęty w czekliście 2002 lub 2020 Gatunek z Azji Mniejszej, u nas rzadko uprawiany w kolekcjach dendrologicznych. | ||||||||||||
|
| ||||||||||||
|
· ta cecha diagnostyczna jest w ...
· Igły sztywne, mniej lub bardziej zaostrzone, 2 – 3 cm długości. · ta cecha diagnostyczna jest wido ... · ta cecha diagnostyczna jest widoczna po ... ⇒ Abies cephalonica (jodła grecka) takson uprawiany Pochodzi z gór Grecji. U nas w kolekcjach. | ||||||||||||
|
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja l ...
| ||||||||||||
|
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania lub zakładania konta dostępu znajduje się prawym górnym rogu s ...
⇒ Abies sibirica (jodła syberyjska) takson uprawiany, nie ujęty w czekliście 2002 lub 2020 | ||||||||||||
|
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja l ...
| ||||||||||||
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania lub zakładania konta dostępu znajduje się prawym górnym rogu stro ...
· Pędy bardzo jasne, brudnobiało omszone w bruzdkach. ⇒ Abies koreana (jodła koreańska) takson uprawiany Gatunek z gór Korei. U nas stosunkowo często uprawiana z uwagi na dekoracyjność. | ||||||||||||
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania lub zakładania konta dostępu znajduje się prawym górnym rogu strony, różne elementy niedostępne w przeglądowej wersji at ...
· Pędy brązowo-beżowe, równomiernie omszone. ⇒ Abies amabilis (jodła wonna) takson uprawiany, nie ujęty w czekliście 2002 lub 2020 Gatunek z zachodu Ameryki Północnej. U nas rzadko spotykany, w kolekcjach dendrologicznych. | ||||||||||||
w pełnej wersji atlasu jest tu dodatkowa, zwarta, wersja klucza - wygodna w użyciu gdy chcemy szybko zorientować się w jego strukturze lub znamy już klucz i chcemy szybciej dojść do celu
opis
Wysokie drzewa, o wyraźnym pniu przewodniku i regularnej, stożkowatej koronie.
Szyszki skupione w pobliżu wierzchołka drzewa, wzniesione, dojrzałe rozpadają się pozostawiając tylko zdrewniałą oś szyszki (trzpień).
wymagania i uprawa
Większość gatunków ma wysokie wymagania co do żyzności gleby i wilgotności oraz wymaga wysokiej wilgotności powietrzna. Źle znoszą zapylenie i zanieczyszczenia powietrza. Wyjątkiem jest tu np. często uprawiana jodła jednobarwna (Abies concolor).
Rozmnażane są wyłącznie z nasion i przez szczepienie.
Kora długo gładka, jasna, szarobiała, z pęcherzykami żywicy; stara poletkowato spękana.
Młode pędy długo szare, gęsto krótko owłosione.
Pączki jajowate, drobne, brązowe, nieożywicowane.
Szyszki wąskocylindryczne, 10 – 15 (17) cm długości, młode zielone, dojrzałe brunatne. Łuski wspierające wystające, odgięte w dół.
Najczęściej uprawiana jodła w Polsce i jedyna którą można polecać bez zastrzeżeń. Zawdzięcza to swoim walorom dekoracyjnym, wysokiej mrozoodporności i wyjątkowo niskim wymaganiom glebowym i wodnym.
Igły wyjątkowo długie (4 – 6 (8) cm), z obu stron jednakowo zabarwione (stąd epitet gatunkowy), matowe, sinozielone do srebrzystych (zależnie od odmiany mniej lub bardziej owoszczone, wtedy niebieskobiałe), luźno ustawione na pędzie, często łukowato uniesione ku górze. Roztarte o silnym, przyjemnym, cytrynowym zapachu.
nomenklatura, etymologia
ℹ️
⇈
poznanie znaczenia i pochodzenia nazwy ułatwia jej zapamiętanie
Abies [🔉 ā·biēs] • (pl) jodła • (cz) jedle (de) Tanne f (en) fir (fr) sapin m (ru) пихта f
Naukowa nazwa rodzaju w łacinie klasycznej oznacza drzewo iglaste. Podobnie jest z nazwą polską.
(lat.) abiēs, abietis f subst.
w łacinie starożytnej słowo to oznaczało drzewo iglaste, najpewniej bez rozróżnienia, jodłę lub świerk; rodowód słowa nieznany, prawdopodobnie b. archaiczne [460s20], od przypuszczalnie przed praindoeuropejskiego rdzenia *ab- "drzewo" lub *abi-
w łacinie starożytnej słowo to oznaczało drzewo iglaste, najpewniej bez rozróżnienia, jodłę lub świerk; rodowód słowa nieznany, prawdopodobnie b. archaiczne [460s20], od przypuszczalnie przed praindoeuropejskiego rdzenia *ab- "drzewo" lub *abi-
jodła
różne odmiany tego słowa występują w językach słowiańskich i bałtyckich, i oznaczają jodłę lub świerk, lub szerzej drzewa iglaste; prawdopodobnie słowo odnosi się do kłujących liści i pochodzi od praindoeuropejskiego *edʰ-lo- (kłujący) z pierwiastkiem *edʰ- (ostry)
różne odmiany tego słowa występują w językach słowiańskich i bałtyckich, i oznaczają jodłę lub świerk, lub szerzej drzewa iglaste; prawdopodobnie słowo odnosi się do kłujących liści i pochodzi od praindoeuropejskiego *edʰ-lo- (kłujący) z pierwiastkiem *edʰ- (ostry)