Euphorbia virgata Waldst. et Kit. [🔉 * wir·ga·ta]

Bylina o wielogłowym kłączu i często z podziemnymi rozłogami.

Liście przy nasadzie trzonu łuskowate, wyżej liście łodygowe silnie wydłużone i przy tym dość wąskie, (20)25-55(70) mm długości i (2)3-4(6) mm szerokości (na bocznych pędach płonnych znacznie węższe i krótsze); równowąskie, równowąskolancetowate, lancetowate, poniżej połowy, w ±1/3 długości, najszersze, w nasadzie nagle zwężona w króciutki ogonek (ale górne liście, bliżej kwiatostanu siedzące); koniec tępy lub zaostrzony z krótkim kończykiem; całobrzegie; powierzchnia bez połysku, szarozielona, naga; nerwy boczne odchodzą od nerwu głównego pod ostrym kątem (15-30°).

Cyjacja zebrane w skąpopromieniowe okółki pozorne o (3)4-8(9) promieniach, 1-2(3)× widlasto rozgałęziających się lub nie rozgałęzione; kończą one pęd i poza tym są w pachwinach górnych liści. Liście podpierające cyjacja (górne podsadki) szerokosercowate, w większości tępo zakończone lub z krótkim kończykiem, niezrośnięte ze sobą, żółtozielone.

Torebki ±kuliste, (2.5)2.7-3.2(3.3) mm długości, nagie, drobno brodawkowane. Nasiona jajowate, 1.8-2.0(2.3) mm długości, gładkie, szare do brązowych.

Gatunek zmienny pod względem wielkości roślin i kształtu liści. W szczególności należy brać pod uwagę możliwość wystąpienia mieszańców, a zwłaszcza częstego, żywotnego mieszańca z wilczomleczem lancetowatym (Euphorbia esula) — Euphorbia ×pseudovirgata (patrz dalej na tej stronie).

Średnio częsty na terenie całego kraju.

W kluczu Rutkowskiego [15.2] podane jako Euphorbia tommasiniana Bertol. (wg Flora Europea ≡ Euphorbia virgata Waldst. et Kit. ≡ Euphorbia esula ssp. tommasiniana (Bertol.) Kuzmanov); przy czym Euphorbia tommasiniana Bertol. ma obejmować dwa wąsko zdefiniowane taksony — Euphorbia virgultosa Klokov i Euphorbia virgata Waldst. et Kit. s.str.

Najpewniej miano Euphorbia virgultosa było odnoszony do egzemplarzy wyrastających na żyźniejszych siedliskach. [432]

Ostromlecz miotlasty (Euphorbia virgultosa) jest taksonem opisanym we Florze Ukrainy ([89.7]). W oryginalnych uwagach do diagnozy nowego taksonu Klokov stwierdza, że różni się on od Euphorbia virgata szeregiem cech, w szczególności szerszymi środkowymi liśćmi łodygowymi, nie powolnie zwężonymi w ±ogonek lecz szybko zwężonymi i siedzącymi, szczytem liścia krótko zaostrzonym lub tępawym, o brzegach nie podwiniętych (u Euphorbia virgata szczyt liścia sprawia wrażenie szydlastego z powodu dłuższego stopniowego zaostrzania się blaszki liściowej).

Dość częsty, żywotny, utrwalony mieszaniecwilczomlecza lancetowatego (Euphorbia esula) i wilczomlecza rózgowatego (Euphorbia virgata).

Mieszaniec wilczomlecza błyszczącego (Euphorbia lucida) i wilczomlecza rózgowatego (Euphorbia virgata).

Liście długie i przy tym wąskie, (30)40-60(80) mm długości i (2)3-6(8) mm szerokości; równowąskoodwrotnielancetowate, odwrotnielancetowate lub łopatkowatolancetowate, powyżej połowy, w ±1/3 od wierzchołka, najszersze; nasada klinowato zwężona i siedząca lub zwężona w króciutki ogonek; wierzchołek tępe lub szpiczasty z krótką ostką; całobrzegie lub często w górze nierówno, drobno, ząbkowany brzeg równy lub pofalowany; nerwy boczne odchodzą od nerwu głównego pod ostrym kątem, nagie. Dolne liście łodygowe przeważnie ±prostopadle ostające od łodygi, szybko opadające; górne liście łodygowe często uniesione.