opis
Roślina jednoletnia, szarożółtozielona do ciemno oliwkowozielonej.
Liście w pozornych okółkach złożonych z kilku silnie zbliżonych do siebie liści naprzeciwleglych, poszczególne nibyokółki są rozdzielone długimi międzywęźlami.
Kwiatostanem jest luźna wierzchotka; szypułki kwiatów ±gęsto gruczołowato owłosione, 10-25 mm długości, cienkie, po kwitnieniu ostro odgięte w dół.
Płatków korony 5; płatki niemal okrągłe, eliptyczne, odwrotniejajowate ±długości kielicha lub nieco od niego dłuższe.
Szyjek słupka 5. Pręcików (5)7-10(11).
zmienność
Wyróżnia się kilka podgatunków, ujmowanych także w randze osobnych gatunków. Oprócz typowego, pospolitego, podgatunku, pozostałe są bardzo rzadkie lub wymarłe. Są to dawne pastewne rośliny uprawne lub związane są z obecnie niemal zanikłymi uprawami lnu.
Pospolicie na terenie całego kraju na niżu i w niższych położeniach górskich. Na glebach ubogich, kwaśnych (nie znosi wapnia), piaszczystych, częsty chwast upraw.
• zadomowiony
• archeofit
• Pochodzenie: Europa.
• Czas przybycia na teren Polski: nieznany
• Wnika do siedlisk/zbiorowisk: antropogenicznych.
Spergula vulgaris Boenn. ≡ podgatunek typowy i Spergula sativa Boenn. — nasiona drobniejsze, razem z obrzeżeniem 0.7-1.5mm długości, 0.6-1.4mm szerokości i 0.6-1.0mm grubości; całe silniej gruczołowato owłosione; pęd silniej rozgałęziony
Spergula arvensis ssp. arvensis
sporek polny typowy
Łupina nasienna z maczugowatymi wyrostkami, na obwodzie ok. 120 brodawek.
Pospolity gatunek na odkrytych, kwaśnych, ubogich glebach niżu i niższych położeń górskich. Częsty chwast upraw.
Spergula arvensis ssp. sativa
sporek polny siewny
Łupina nasienna płytko dołkowana lub gładka.
Dawna roślina uprawiana na ubogich glebach (w Czechach i na Śląsku do początku XIX wieku, sporadycznie i w drugiej połowie XXw. [71.2]) jako roślina pastewna.
Spergula maxima Weihe ≡ oba poniższe podgatunki — nasiona większe, razem z obrzeżeniem 1.3-2.8mm długości, 1.0-2.5mm szerokości i 1.1-2.2mm grubości; nagie tylko w kwiatostanie ±gruczołowato owłosione; pęd słabiej rozgałęziony; w uprawach lnu
Spergula arvensis ssp. maxima
sporek polny olbrzymi
Łupina nasienna z maczugowatymi wyrostkami.
Dawna roślina uprawiana na ubogich glebach (w Czechach i na Śląsku do początku XIX wieku, sporadycznie i w drugiej połowie XXw. [71.2]) jako roślina pastewna. Także chwast w uprawach lnu. Obecnie prawdopodobnie wymarła.
Spergula arvensis ssp. linicola
sporek polny lnowy
Łupina nasienna drobno punktowana lub gładka. Rośliny wysokie, do 60cm.
wybrane okazy · selected collections ⇈
leg. Barbara Łotocka
leg. Anna Nowak-Dańda
/Roztocze, okolice Zamościa/
leg. Piotr Kobierski
/Górzyn, woj. lubuskie/
Spergula morisonii
sporek wiosenny
Liście od spodu nie mają podłużnej bruzdy. Kwitnie i owocuje wczesną wiosną. Jego nasiona są soczewkowate, spłaszczone (0.3-0.4mm grubości), z oskrzydleniem 0.3-1.0mm szerokości.
