atlas-roslin.pl

Petasites [🔉 pe·ta·si·tes]

lepiężnik
autorzy i statusy taksonu są widoczne na szerszym ekranie 🛈
⇑ skok do węzła klucza nadrzędnego [na stronie: Asteroideae - tylko rurkowe, z puchem i bez plewinek]
Petasites hybridus (lepiężnik różowy)
Petasites officinalis Moench · takson rodzimy lub trwale zadomowiony[491]
Petasites kablikianus (lepiężnik wyłysiały)
Petasites kablikianus Tausch · takson rodzimy lub trwale zadomowiony[491]
Petasites albus (lepiężnik biały)
takson rodzimy lub trwale zadomowiony[491]
Petasites spurius (lepiężnik kutnerowaty)
takson rodzimy lub trwale zadomowiony[491]
kwiaty
barwa
Petasites hybridus (lepiężnik różowy)
Kwiaty różowe, różowofioletowe, rzadko białawe.
Kwiaty białe, w pączkach żółtawe, nigdy nie różowe.
Petasites albus (lepiężnik biały)
Kwiaty białe, w pączkach żółtawe, nigdy nie różowe.
Petasites spurius
pęd kwiatowy
Kwiaty żółtawe lub różowawobiałe.
okrywa
Listki okrywy zupełnie bez włosków gruczołowatych; tępo szpiczaste; fioletowo nabiegłe lub przynajmniej z różowym końcem, bardzo rzadko zielone.
Petasites kablikianus (lepiężnik wyłysiały)
Listki okrywy szpiczaste, zielone, ogruczolone; z grubymi, maczugowatymi gruczołkami na krótkich stopkach.
Petasites albus (lepiężnik biały)
Listki okrywy szpiczaste, zielone, ogruczolone; gruczołki wydłużone na długich stopkach.
Listki okrywy zaostrzone, jasno obrzeżone, u nasady wełnisto owłosione, bez włosków gruczołowatych.
znamiona kwiatów pozornie obupłciowych
u osobników gynodynamicznych nieliczne w centrum koszyczka; u androdynamicznych niemal wszystkie są tego rodzaju
Petasites hybridus (lepiężnik różowy)
Znamiona kwiatów pozornie obupłciowych (w centrum koszyczka) maczugowate lub jajowate, podzielone co najwyżej w 1/5, na dwa trójboczne ramiona.
Petasites kablikianus (lepiężnik wyłysiały)
Znamiona kwiatów pozornie obupłciowych (w centrum koszyczka) wydłużone, rozcięte co najwyżej w 3/5 na dwa wydłużone, lancetowate ramiona.
Petasites albus (lepiężnik biały)
3D
Znamiona kwiatów pozornie obupłciowych (w centrum koszyczka) wydłużone, rozcięte niemal do podstawy na dwa wąsko lancetowate ramiona.
ogonek liściowy
Petasites hybridus (lepiężnik różowy)
Głęboko żebrowany, na górnej stronie z wyraźną rynienką. Pusty (u innych gatunkach kanał powietrzny może tworzyć się w starych liściach pod koniec wegetacji).
Petasites kablikianus (lepiężnik wyłysiały)
ogonek liściowy
Płytko rowkowany, na górnej stronie szeroko i płytko spłaszczony, z ±ostrymi krawędziami.
Petasites albus (lepiężnik biały)
3D
ogonek liściowy od góry, w środkowym odcinku
Gładki, na górnej stronie prawie obły lub słabo spłaszczony; pełny.
blaszka liści odziomkowych
Petasites hybridus (lepiężnik różowy)
XL
Szeroko trójkątne lub okrągłosercowate, w nasadzie głęboko wcięte; brzegiem nierówno podwójnie ząbkowane.
Petasites kablikianus (lepiężnik wyłysiały)
liść
Blaszka liściowa zwykle lejkowato zwinięta (klapy u nasady podniesione), ±skórzasta; górą błyszcząca i ciemnozielona; spodem szybko łysiejące; brzegiem drobno, tępo ząbkowana.
Petasites albus (lepiężnik biały)
XL
Blaszka liściowa płaska, miękka; górą matowa i jasnozielona; spodem dość silnie owłosiona; brzegiem z zaostrzonymi zębami.
Petasites spurius (lepiężnik kutnerowaty)
Blaszka liściowa w zarysie trójkątna do pięciobocznej, z bardzo szeroką zatoką nasadową, brzeg blaszki nierównomiernie ząbkowany, spód blaszki trwale biało kutnerowaty, także na nerwach.
inne
Petasites hybridus (lepiężnik różowy)
XL
Kłącze pod łodygą kwiatostanową zgrubiałe głowiasto.
Petasites kablikianus (lepiężnik wyłysiały)
pokrój
Kłącze pod łodygą kwiatostanową nie jest głowiasto zgrubiałe; w węzłach zgrubiałe przez co silnie poprzecznie żeberkowane.
Pappus mniej niż 2× dłuższy od dojrzałych niełupek.
Tworzy kępy.
Petasites albus (lepiężnik biały)
XL
Kłącze pod łodygą kwiatostanową nie jest głowiasto zgrubiałe; cienkie, w węzłach nie zgrubiałe.
Pappus 3× dłuższy od dojrzałych niełupek.
Nie tworzy kęp.
Petasites spurius
Kłącze w węzłach zgrubiałe.
występowanie
wystepowanie
o mapie występowania
Brzegi potoków, źródliska, wilgotne łąki i zarośla.
wystepowanie
o mapie występowania
Gatunek górski; nad potokami i rzeczkami w Karpatach i Karkonoszach; głównie kamieńce potoków górskich.
wystepowanie
o mapie występowania
Pospolity w Sudetach i Karpatach; rzadki na niżu, głównie na południowym i wschodnim Wybrzeżu Bałtyku. Wilgotne lasy, wąwozy, źródliska, brzegi potoków.
wystepowanie
o mapie występowania
Piaszczyste brzegi dużych rzek i Bałtyku, rzadko nad jeziorami.

Petasites japonicus (Siebold et Zucc.) Maxim.

takson uprawiany, nie ujęty w czekliście[491]
Petasites japonicus
Petasites japonicus
Petasites japonicus
Okazała uprawiana bylina ozdobna; lokalnie może dziczeć.

space

Liście odziomkowe, wegetatywne, szeroko nerkowate, na szczycie często ucięte; do 1 m szerokości i z ogonkiem liściowym do 2 m długości.

Petasites
porównanie kwiatostanów
Wskazówki autorstwa Aldony Uziębło:

Osobniki gatunków z rodzaju Petasites charakteryzuje pozorna rozdzielnopłciowość. W kwiatostanie występują dwa rodzaje kwiatów:

space

* środkowe - o koronie rurkowatej, 5-ząbkowej; w zasadzie obupłciowe, ale płone, z powodu niepełnego rozwoju słupka, tak że można je właściwie uważać za pręcikowe.

Stosunek obu rodzajów kwiatów determinuje typ osobnika. I tak, na okazach gynodynamicznych panują w koszyczkach kwiaty słupkowe, na okazach androdynamicznych zaś kwiaty obupłciowe (pręcikowe). Oba typy osobników różnią się zarówno pod względem dynamiki rozwoju, jak i morfologii pędu generatywnego (porównaj fot. wyżej)

W trakcie wegetacji osobniki androdynamiczne kwitną wcześniej, często jeszcze w czasie zalegania śniegu, po czym osiągając maksymalną wysokość, szybko zamierają jeszcze przed pełnym rozwojem liści asymilacyjnych. Osobniki gynodynamiczne pozostają w stadium spoczynku, aż do końca roztopów, i na krótko przed końcem wegetacji osobników androdynamicznych rozpoczynają intensywny wzrost. Kwitną osiągając wysokość porównywalną z maksymalną wysokością pędów męskich, po przekwitnieniu wyrastają wysoko ponad kobierzec rozwijających się już liści odziomkowych osiągając wysokość 80-100 cm w trakcie owocowania i rozsiewu nasion.

Przy rozróżnianiu gatunków Petasites współwystępujących na południu Polski:

space

* w przypadku liści asymilacyjnych, na kształt blaszki i ogonek liściowy: blaszki lejkowate, nerkowato-okrągławe, ogonek podłużnie żeberkowany z rynienką obrzeżoną listewkami (P. hybridus), blaszki płaskie, okrągławe, ogonek bez żeberek ale wyraźnie omszony (P. albus), blaszki lejkowate, trójkątno-sercowate, ogonek gładki, z łatwo ścierającym się kutnerem (P. kablikianus).

możliwości pomyłki w stanie wegetatywnym

Adenostyles alliariae (miłosna górska)
Adenostyles alliariae (miłosna górska) · liść; przekrój przez dolny odcinek ogonka liściowego liścia odziomkowego
Petasites kablikianus (lepiężnik wyłysiały)
Petasites kablikianus · przekrój ogonka liściowego
W okresie letnim podobne liście ma podbiał pospolity (Tussilago farfara). Na przekroju w górnej części ogonka liściowego wiązki u gatunków rodzaju lepiężnik (Petasites) są rozmieszczone na całym przekroju a u podbiałów (Tussilago farfara) są ułożone w formie podkowy, bliżej ku obwodowi.

space

literatura · references
specyfikacja literatury jest widoczna na szerszym ekranie 🛈
  • Rutkowski L., 1998 — Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. p.487+452k [15]
  • Slavík, B., Štěpánková, 2004 — Květena České Republiky 7 p.285 [71.7]
  • Flora Polska. Rośliny naczyniowe, 1971 — Tom XII p.307 [16.12]
  • Rothmaler W., 2005 — Exkursionsflora von Deutschland, Band 4. Gefäßpflanzen: Kritischer Band. p.649 [40]
  • Haeupler, H., Muer, T., 2000 — Bildatlas der Farn- und Blütenpflanzen Deutshlands. p.479 [9]
  • Tzvelev N.N., 1994 — Flora Partis Europaeae URSS. T.7 p.74 [86.7]
  • Schischkin B.K., Bobrov E.G., 1961 — Flora URSS. T.26 p.642 [85.26]
  • Tutin T.G. et al., 1976 — Flora Europaea. Volume 4. Plantaginaceae to Compositae (and Rubiaceae) p.186 [150.4]
  • Szafer, Wł., Kulczyński, St., Pawłowski, B., 1988 — Rośliny polskie, cz. I i II. p.693 [3]
  • Cullen J., Knees S.G., Cubey, H.S., 2011 — The European Garden Flora Flowering Plants Vol. V p.539 [448]
  • Mirek Z. et al., 2020 — Vascular plants of Poland. An annotated checklist. Rośliny naczyniowe Polski. Adnotowany wykaz gatunków. [491]
  • Nie znaleziona literatura id:
ta strona być może używa ciasteczek (cookies), korzystając z niej akceptujesz ich użycie — więcej informacji