Crocus speciosus M. Bieb. [🔉 kro·kus spe·ci·o·sus us]

W naturze występuje w rejonie Morza Czarnego (Krym, Kaukaz) i Azji Środkowej (północny Iran, północna i środkowa Turcja). U nas kwitnie jesienią, we wrześniu-październiku/listopadzie. Kwiaty w pełni potwierdzają epitet gatunkowy, są duże (5-6 cm średnicy) z długimi rurkami kwiatowymi, zmiennej barwy, liliowo-, purpurowo-, fioletowo- niebieskie, z wyraźnymi ciemniejszymi żyłkami. Pylniki żółte. Słupek znacznie dłuższy od pylników; znamię słupka wielokrotnie podzielone, żółte do ciemnopomarańczowego. Liście są stosunkowo szerokie, tworzy je po kwitnieniu, dopiero wiosną.

W handlu znajduje się 'Conqueror' prawie nie różniąca się od typu; ma być nieco ciemniejsza. Jest też i biała odmiana krokusa okazałego (Crocus speciosus) (bez niebieskiego barwnika, tylko z żółtopomarańczowym), znajduje się ona w handlu jako „krokus jesienny C. ochroleucus”. Rodzi to niejakie zamieszanie. Prawdziwy gatunek krokus żółtawy (Crocus ochroleucus) ma ±białe pylniki, drobniejsze kwiaty, tworzy liście w czasie kwitnienia, jesienią; prawdopodobnie niezbyt radzi sobie u nas uprawiany w gruncie.

Jako nieliczny spośród kwitnących jesienią, dość dobrze radzi sobie w naszym klimacie. O ile liście rozwiną się jeszcze przed zimą należy je osłonić przed większymi mrozami.