| ||||||||
| ||||||||
⇈
🌱
Silna liana o wijących się lewoskrętnie pędach. Rośnie w świetlistych lasach Azji Wschodniej po Kraj Przylądkowy i południowy Sachalin. U nas uprawiana jako amatorskie pnącze owocowe. W Polsce do kilku metrów wysokości, pędy w nasadzie mogą osiągać do kilkunastu centymetrów średnicy. Jesienne przebarwienie liści żółte przechodzące w brunatne.
wymagania i uprawa
Stanowisko słoneczne lub częściowo ocienione; osłonięte przed silnymi wiatrami. Gleba żyzna, wskazane nawożenie; przepuszczalna i stale dostatecznie wilgotna, ale nie podmokłe, nie znosi suszy ani zalania; odczyn lekko kwaśny. W pełni mrozoodporna na terenie całego kraju; ale z uwagi na wczesne ruszanie wegetacji nowe pędy mogą być uszkadzana przez przymrozki co przeważnie ogranicza owocowanie w danym roku. Rośliny są bardzo długowieczne, mogą żyć ponad 100 lat.
Rozmnaża się wegetatywnie (owocuje wtedy po 4-5 latach) lub z nasion (owocują po 7-9 latach). Ponieważ aktinidia jest dwupienna, to dla dobrego plonowania konieczne są egzemplarze męskie; przy większej liczbie krzewów egzemplarz męski powinien przypadać na 6-8 żeńskich. Ponadto dla obfitego owocowania (z jednego krzewu można zebrać >10kg owoców) konieczne jest słoneczne stanowisko, długi okres wegetacji oraz silne cięcie. Można prowadzić z jednym przewodnikiem i poziomo prowadzonymi, co ok. 60 cm, przy poziomych drutach lub listwach pędami bocznymi. Przyrosty głównych, poziomych pędów bocznych skraca się o połowę w końcu lata (sierpień); odchodzące od nich pędy przycina się zimą (luty) na 3-4 oczka. Na wyrosłych z tych oczek pędach tegorocznych będą tworzyć się owoce, w lipcu skraca się je nad 3-4-tym liściem dla zapewnienia dojrzewania i powiększenia owoców na pozostałym odcinku. Nie należy ciąć wiosną z uwagi na silne wyciekanie soków („płacz”).
⇈ 🌱 🌸
odmiany uprawne (#25) ⇒ analiza dostępności roślin i nasion
7 · 74-8 · A · Ambrosia · Ananasnaya · Anna · B · Bayern Kiwi · Bingo · C · Chang Bai Giant · D · Domino · G · Geneva · H · Hardy Red · I · Issai · J · Jumbo · Jumbo Verde · K · Ken's Red · Kijewska Krupnopłodna · Kijewskaja Krupnopłodnaja) · Kokuwa · L · Lucy · M · Meader · Michigan · Mirzan · O · Oryginalna · Oryginalnaja · P · Purpurna Sadowa · Purpurnaja Sadowaja · R · Rima · Rogów · S · Scarlet September Kiwi · T · Tanny · V · Vitikiwi · W · Weiki · z · zapylacze późne · zapylacze wczesne
| ▫ | bez odmiany |
| ‘74-8’ — plenna; owoce cylindryczne, zielone bez rumieńca, miąższ zielony, smaczny | |
| Ambrosia (‘Jumbo’, Jumbo Verde, Michigan) — owoce bardzo duże, wydłużone, bocznie spłaszczone, jednorodnie zielone, duże, 10-14 (20) g; umiarkowanie plenna i późno wchodzi w plonowanie, wybredna co do siedlisk (rośnie b. dobrze lub b. słabo); polecana jako amatorska do ogrodów | |
| ‘Ananasnaya’ (Anna) — zbliżona do 'Weiki', z intensywniejszym, bardziej czerwonym rumieńcem; późna, bardzo plenna, dominuje w uprawach towarowych w wielu krajach | |
| Anna (‘Ananasnaya’) — zbliżona do 'Weiki', z intensywniejszym, bardziej czerwonym rumieńcem; późna, bardzo plenna, dominuje w uprawach towarowych w wielu krajach | |
| ○ | Bayern Kiwi (‘Weiki’) — silnie rosnąca (wymaga intensywnego cięcia zimowego i letniego, sadzić w rozstawie co 4m), znosząca suszę, późna, bardzo plenna, o niższych wymaganiach glebowych; owoce cylindryczne, 3.5 cm, lekko bocznie spłaszczone, 7-12 g, zielone z dużym czerwonowiśniowym rumieńcem, bardzo smaczne, słodko-kwaskowate o przyjemnym aromacie; dojrzałość zbiorcza w połowie września, konsumpcyjna w październiku; w ramach odmiany oferowane są też męskie egzemplarze |
| ‘Bingo’ — plenna na glebach żyznych, sadzić gęściej; owoce wydłużone, wyraźnie bocznie spłaszczone, 8-14 g, jasnozielone z silnym różowoczerwonym rumieńcem, miąższ zielony, w pełni dojrzały żółty, skórka delikatna, owoce smaczne | |
| ‘Chang Bai Giant’ — owoce duże, do 20 g i 5 cm długości, silnie spłaszczone, zielone, dojrzewają w październiku | |
| ‘Domino’ — silnie rosnąca, średnio plenna, bardzo późno dojrzewająca, owoce dobrze się przechowują; owoce kuliste, ze słabym brązowoczerwonym rumieńcem, dobrze nasłonecznione żółtawe, 10-14 g, miąższ zielony, smaczny z miodowym aromatem | |
| ‘Geneva’ — plenna, bardzo wczesna; owoce zielone z czerwonobrązowym rumieńcem; miąższ zielony, nieco czerwonawy; owoce smaczne z miodowym aromatem, 7-12 g, z tendencją do drobnienia; wyższe wymagania wodne | |
| ‘Hardy Red’ — silnie rosnąca, z grupy Actinidia purpurea; nie toleruje gleb zasadowych (chloroza liści); owoce wydłużone, do 3.5 cm, lekko spłaszczone, całe wiśniowoczerwone (w końcowej fazie dojrzewania, gdy miękkną), miąższ czerwony, bardziej kwaskowy niż słodki, dość kwaśny | |
| ▫ | ‘Issai’ — plenna, słabiej rosnąca, mniej mrozoodporna (do -23°C), kwitnie 10 dni późnej od typowej A. arguta, późna, b. wcześnie wchodzi w owocowanie; owoce drobne, 4-9 g, cylindryczne, zielone, dojrzewają w październiku (mogą nie zdążyć przed przymrozkami), miąższ zielony, aromatyczny, mniej słodki; owoce zawiązują się też partenokarpicznie ale znacznie większe są po zapyleniu · odmiana ujmowana też w ramach Actinidia polygama (aktinidia ussuryjska) |
| ‘Jumbo’ (Ambrosia, Jumbo Verde, Michigan) — owoce bardzo duże, wydłużone, bocznie spłaszczone, jednorodnie zielone, duże, 10-14 (20) g; umiarkowanie plenna i późno wchodzi w plonowanie, wybredna co do siedlisk (rośnie b. dobrze lub b. słabo); polecana jako amatorska do ogrodów | |
| Jumbo Verde (Ambrosia, ‘Jumbo’, Michigan) — owoce bardzo duże, wydłużone, bocznie spłaszczone, jednorodnie zielone, duże, 10-14 (20) g; umiarkowanie plenna i późno wchodzi w plonowanie, wybredna co do siedlisk (rośnie b. dobrze lub b. słabo); polecana jako amatorska do ogrodów | |
| ‘Ken's Red’ — średnio silnie rosnąca, mniej mrozoodporna; owoce duże, do 4 cm długości, cylindryczne, nieco spłaszczone, 10-14 (17) g, w pełni dojrzałe brązowoczerwone - wiśniowoczerwone i z takim miąższem, bardzo smaczne, łatwo się osypują · odmiana ujmowana też w ramach Actinidia melanandra (aktinidia czarnopręcikowa) | |
| Kijewska Krupnopłodna (‘Kijewskaja Krupnopłodnaja)’) — silnie rosnąca, plenna; owoce duże, 12-19 g, walcowate, silnie spłaszczone, skórka i miąższ zielone, bez rumieńca, dojrzewają w drugiej połowie września i w październiku, delikatne, nie nadają się do transportu | |
| ‘Kijewskaja Krupnopłodnaja)’ (Kijewska Krupnopłodna) — silnie rosnąca, plenna; owoce duże, 12-19 g, walcowate, silnie spłaszczone, skórka i miąższ zielone, bez rumieńca, dojrzewają w drugiej połowie września i w październiku, delikatne, nie nadają się do transportu | |
| ‘Kokuwa’ — krzewy obupłciowe, samopylne, niższa mrozoodporność (6b); owoce małe, zielone, smak kiwi-cytrynowy, dojrzewają w końcu września i w październiku | |
| ‘Lucy’ — owoce wydłużone, nieco spłaszczone, 7-14 g, zielone, w pełni dojrzały miąższ czerwonawy, słodko-kwaskowaty, dojrzewają we wrześniu | |
| ‘Meader’ — silnie rosnąca, bardzo wcześnie dojrzewająca (przed Geneva), średnio plenna; owoce kuliste, przypłaszczone, 7-9 g, skórka i miąższ zielone, bez rumieńca, o smaku słodko-kwaskowatym z wyraźnym aromatem | |
| Michigan (Ambrosia, ‘Jumbo’, Jumbo Verde) — owoce bardzo duże, wydłużone, bocznie spłaszczone, jednorodnie zielone, duże, 10-14 (20) g; umiarkowanie plenna i późno wchodzi w plonowanie, wybredna co do siedlisk (rośnie b. dobrze lub b. słabo); polecana jako amatorska do ogrodów | |
| ‘Mirzan’ (Scarlet September Kiwi) — bardzo wczesna, może dojrzewać przed odm. 'Geneva', od końca sierpnia do połowy września; owoce walcowate, drobne, 6-8 g z tendencją do drobnienia; skórka i miąższ dojrzałych owoców wiśniowoczerwony, bardzo smaczne, słodko-kwaskowate; nie toleruje gleb zasadowych (chloroza liści), wymagana lekko kwaśna | |
| Oryginalna (‘Oryginalnaja’) — plenna (ponad 10 kg z krzaka); owoce silnie wydłużone, 14-16 g, skórka i miąższ zielone, bez rumieńca, smaczne, słodko-kwaskowate, bez wyraźnego aromatu | |
| ‘Oryginalnaja’ (Oryginalna) — plenna (ponad 10 kg z krzaka); owoce silnie wydłużone, 14-16 g, skórka i miąższ zielone, bez rumieńca, smaczne, słodko-kwaskowate, bez wyraźnego aromatu | |
| Purpurna Sadowa (‘Purpurnaja Sadowaja’) — bardzo plenna (do 20-25 kg z krzewu), późna (wrzesień-październik), mniej mrozoodporna; owoce walcowate, wydłużone, 8-11 g, z tendencją do drobnienia, skórka i miąższ w pełnej dojrzałości wiśniowoczerwone, słodko-kwaśne bez wyraźnego aromatu lub z nieco korzennym | |
| ‘Purpurnaja Sadowaja’ (Purpurna Sadowa) — bardzo plenna (do 20-25 kg z krzewu), późna (wrzesień-październik), mniej mrozoodporna; owoce walcowate, wydłużone, 8-11 g, z tendencją do drobnienia, skórka i miąższ w pełnej dojrzałości wiśniowoczerwone, słodko-kwaśne bez wyraźnego aromatu lub z nieco korzennym | |
| ‘Rima’ — plenna (do 10-12 kg z krzewu), owoce drobne, 5-8 g, zaokrąglone, przypłaszczone, skórka i miąższ zielone, w pełni dojrzałe nieco zaczerwienione, smak przyjemnie słodko-kwaśny, z silnym ananasowym aromatem, skórka z delikatnym woskowym nalotem, | |
| ‘Rogów’ — bardzo plenna; owoce zielone, o smaku kiwi-kwaskowatym, dojrzewają w końcu września i w październiku | |
| Scarlet September Kiwi (‘Mirzan’) — bardzo wczesna, może dojrzewać przed odm. 'Geneva', od końca sierpnia do połowy września; owoce walcowate, drobne, 6-8 g z tendencją do drobnienia; skórka i miąższ dojrzałych owoców wiśniowoczerwony, bardzo smaczne, słodko-kwaskowate; nie toleruje gleb zasadowych (chloroza liści), wymagana lekko kwaśna | |
| ‘Tanny’ — późno dojrzewająca, nie osypująca się, średnio silnie rosnąca, mrozoodporna; owoce walcowate, przy wierzchołku zwężone, 8-10 g, skórka i miąższ zielone, bardzo smaczne | |
| ‘Vitikiwi’ — odmiana partenokarpiczna, b. wcześnie wchodząca w owocowanie; owoce średniej wielkości, wydłużone, spłaszczone, zwykle bez nasion, zielone, dojrzewają w październiku | |
| ○ | ‘Weiki’ (Bayern Kiwi) — silnie rosnąca (wymaga intensywnego cięcia zimowego i letniego, sadzić w rozstawie co 4m), znosząca suszę, późna, bardzo plenna, o niższych wymaganiach glebowych; owoce cylindryczne, 3.5 cm, lekko bocznie spłaszczone, 7-12 g, zielone z dużym czerwonowiśniowym rumieńcem, bardzo smaczne, słodko-kwaskowate o przyjemnym aromacie; dojrzałość zbiorcza w połowie września, konsumpcyjna w październiku; w ramach odmiany oferowane są też męskie egzemplarze |
| ‘zapylacze późne’ — 'Weiki męska', 'Nostino' - zapylacze dla późno kwitnących odmian — 'Weiki', 'Ananasnaja', 'Geneva' | |
| ‘zapylacze wczesne’ — 'Male', 'Jocker' - zapylacze dla wcześniej kwitnących odmian — np. 'Bingo', 'Jumbo', 'Scarlet September Kiwi' |
wybrane okazy · selected collections ⇈
#3
leg. Jacek Soboń
/Ogród Botaniczny we Wrocławiu/
#7
leg. Marek Snowarski
/ogród, Wrocław/
#2
leg. Jacek Soboń
/Ogrod Dendrologiczny w Przelewicach/
#7
leg. Marek Snowarski
/Lublin Ogród Botaniczny/
ta strona być może używa ciasteczek (cookies), korzystając z niej akceptujesz ich użycie — więcej informacji