opis
Drzewo do 30 m wysokości o prostym pniu i głęboko spękanej, ciemnej (u starych drzew prawie czarnej — stąd epitet gatunkowy) korowinie, kora łuszczy się i pęka już na młodych, kilkuletnich gałęziach. Korona początkowo szerokostożkowata ze sztywno wzniesionymi w górę gałęziami; u starych drzew korona szczególnie atrakcyjna, szeroka, kopulasta, spłaszczona do parasolowatej.
Igły po dwie w pęczku, 8-15 cm długości, sztywne, grube, ostro zakończone, często skręcone; ciemnozielone. Kanały żywiczne liczne (10-20) rozmieszczone tylko w miękiszu.
występowanie
Rośnie w górach Europy Środkowej, Południowej i w Azji Mniejszej. U nas często uprawiana jako drzewo ozdobne. Także uprawiana w lasach.
• lokalnie zadomowiony
• kenofit
• Pochodzenie: Europa południowa, Azja Mniejsza, Afryka północna.
• Czas przybycia na teren Polski: 1811r.
• Wnika do siedlisk/zbiorowisk: antropogenicznych · częściowo przeobrażonych · o charakterze naturalnym.
właściwości i zastosowanie
Jest sosną wytrzymującą nawet bardzo silne zanieczyszczenia powietrza — stąd szczególnie zdatną do uprawy w miastach i na terenach przemysłowych.
W ofertach szkółek znajduję się też odmiany karłowate (cv. Brepo, Bambino) o kulistym, krzaczastym pokroju, możliwe do sadzenia w pojemnikach; często są oferowane w formie szczepionej na pniu.
wymagania i uprawa
W pełni mrozoodporna (w typowym podgatunku, tzw. odmiana austriacka). Bardzo wytrzymała na suszę.
Może być atakowana przez chorobę zamierania pędów sosny wywoływaną przez grzyba Sphaeropsis sapinea.
🌱 Sadzenie, wysiew, rozmnażanie:
⇈ 🌱 🌸
odmiany uprawne (#27) ⇒ analiza dostępności roślin i nasion
A · Aurea Litomyśl · a · austriaca · B · Bambino · Brepo · Bright Eyes · C · Columnaris · Compacta · F · Fastigiata · G · Globosa · Golden Sunray · Green Rocket · Green Tower · H · Hornibrookiana · J · Jeddeloh · M · Marie Bregeon · O · Obelisk · P · Pyramidalis · R · Richard · Rondello · S · Scholz · Spielberg · Syców · v · var. maritima · var.austriaca Helga · var.austriaca Pygmaea · var.austriaca Syców
| ○ | bez odmiany |
| ▫ | ‘Aurea Litomyśl’ — drzewiasta, o naturalnym pokroju; igły jesienią i zimą złotożółte |
| ▫ | ‘austriaca’ |
| ○ | ‘Bambino’ — karłowa, regularnie kulista, zwarta |
| ▫ | ‘Brepo’ — karłowa |
| ○ | ‘Bright Eyes’ — karłowa, stożkowata, regularna; igły bladozielone, pąki białe |
| ‘Columnaris’ | |
| ▫ | ‘Compacta’ |
| ‘Fastigiata’ | |
| ▫ | ‘Globosa’ |
| ‘Golden Sunray’ | |
| ‘Green Rocket’ | |
| ▫ | ‘Green Tower’ |
| ▫ | ‘Hornibrookiana’ |
| ‘Jeddeloh’ — gałęzie krótki, skierowane ku górze, 2-3 m wysokości | |
| ▫ | ‘Marie Bregeon’ — karłowa, kulista, regularna, zwarta |
| ‘Obelisk’ | |
| ○ | ‘Pyramidalis’ — kolumnowa o krótkim pniu i wąskostożkowatej koronie |
| ▫ | ‘Richard’ — karłowa, kolumnowa |
| ▫ | ‘Rondello’ |
| ▫ | ‘Scholz’ — wąskokolumnowa |
| ▫ | ‘Spielberg’ |
| ‘Syców’ | |
| ▫ | ‘var. maritima’ — odm. botaniczna z Sardynii i południowych Włoch; igły ponad 25 cm długości |
| ▫ | ‘var.austriaca Helga’ |
| ▫ | ‘var.austriaca Pygmaea’ |
| ▫ | ‘var.austriaca Syców’ |
wybrane okazy · selected collections ⇈
leg. Marek Snowarski
/Wrocław, Park Szczytnicki/
leg. Jacek Soboń
/okolice Wlenia, Pogórze Kaczawskie/
leg. Jacek Soboń
/Ogród Botaniczny we Wrocławiu/
/ssp. pallasiana/
leg. Marek Snowarski
/Arboretum Kórnik/
leg. Marek Snowarski
/Arboretum w Gołuchowie/