atlas-roslin.pl
warzywa strączkowe / subReg. Tracheophyta » Div. Euphyllophyta » Div. Spermatophyta » Div. Magnoliophyta » core angiosperms » Eudicotyledoneae » core eudicots » Pentapetalae » superrosids » rosids » eurosids » Fabidae » nitrogen-fixing » Ord. Fabales » Fam. Fabaceae » Phaseolus »

Phaseolus vulgaris L. [🔉 * wul·ga·ris]

fasola zwykła, fasola szparagowa · fasola tyczna, "fasola"
autorzy i statusy taksonu są widoczne na szerszym ekranie 🛈

właściwości i zastosowanie

wymagania uprawa Phaseolus vulgaris (fasola zwykła)
Takson uprawiany.[491]
🌱
Phaseolus vulgaris (fasola zwykła)
fasola szparagowa odm. Galopka
Fasola zwykła jest przeważnie użytkowana dla nie w pełni dojrzałych strąków, jedzonych w całości, po ugotowaniu (fasolka szparagowa), rzadziej uprawia się odmiany na suche nasiona lub konserwowane dojrzałe nasiona, które są zwykle dość drobne. Są też odmiany typu flażolet (flageolet) uprawiane dla nie w pełni dojrzałych, zielonych nasion, spożywanych na świeżo lub konserwowanych (mogą też być suszone, dla późniejszego użycia).

Fasola zwykła (Phaseolus vulgaris) jest rośliną jednoroczną, nieco bardziej odporną na niskie temperatury niż fasola wielkokwiatowa. Kiełkuje epigeicznie - liścienie wychodzą nad powierzchnią ziemi. System korzeniowy jest mniej rozwinięty niż u fasoli wielkokwiatowej, korzenie nie mają charakteru spichrzowego. W kwiatostanie jest 2-8 kwiatów. Barwa kwiatów jest biała, kremowa. liliowa, fioletowa lub czerwona, kwiaty mogą być wielobarwne. Nasion w strąku jest 4-8. Nasiona fasoli o kwiatach barwnych są zwykle czarne lub zabarwione. Jest samopylna.

W medycynie stosuje się Phaseoli pericarpium (strączki fasoli, owocnia fasoli) [monografia narodowa farmakopei 11] - wysuszone, pozbawione nasion strąki wyłącznie białych odmian tego gatunku. Wchodzą w skład Species diureticae (zioła moczopędne) i Species metabolicae I (zioła metaboliczne I). Używane też w przypadkach cukrzycy, co zdaje się zupełnym anachronizmem.Fasola zwykła jest przeważnie użytkowana dla nie w pełni dojrzałych strąków, jedzonych w całości, po ugotowaniu (fasolka szparagowa), rzadziej uprawia się odmiany na suche nasiona lub konserwowane dojrzałe nasiona, które są zwykle dość drobne. Są też odmiany typu flażolet (flageolet) uprawiane dla nie w pełni dojrzałych, zielonych nasion, spożywanych na świeżo lub konserwowanych (mogą też być suszone, dla późniejszego użycia).

space

W medycynie stosuje się Phaseoli pericarpium (strączki fasoli, owocnia fasoli) [monografia narodowa farmakopei 11] - wysuszone, pozbawione nasion strąki wyłącznie białych odmian tego gatunku. Wchodzą w skład Species diureticae (zioła moczopędne) i Species metabolicae I (zioła metaboliczne I). Używane też w przypadkach cukrzycy, co zdaje się zupełnym anachronizmem.

wymagania i uprawa

Phaseolus vulgaris
fasola szparagowa przed zwarciem rzędów - początek kwitnienia
Phaseolus vulgaris (fasola zwykła)
fasola szparagowa odm. Galopka
🌸
🔆 miejsce:  słoneczne • ⛅ półcieniste • ciepłe
💧 woda: gleba przeciętnie wilgotna (świeża) • znosi suszę
☷ gleba: niskie wymagania • przeciętna ogrodowa • odczyn zbliżony do obojętnego • odczyn lekko kwaśny • toleruje zasadową (wysokie pH)
Phaseolus vulgaris (fasola zwykła)
liścienie ponad ziemią, kiełkowanie epigeiczne
W Polsce w uprawie znajdują się dwa gatunki botaniczne fasoli. Większość odmian uprawnych należy do gatunku fasoli zwykłej (Phaseolus vulgaris), mniejsza część to fasola wielokwiatowa (Phaseolus coccineus).

Są to warzywa strączkowe uprawiana dla jadalnych nasion lub strąków („fasolka szparagowa”). Ich wymagania i sposób uprawy jest praktycznie identyczny i opisany na stronie fasola (Phaseolus). W Polsce w uprawie znajdują się dwa gatunki botaniczne fasoli. Większość odmian uprawnych należy do gatunku fasoli zwykłej (Phaseolus vulgaris), mniejsza część to fasola wielokwiatowa (Phaseolus coccineus).

space

🌱 Sadzenie, wysiew, rozmnażanie:

wysiew nasion do gruntu [wysiew w maju, tak aby wschody nastąpiły gdy nie ma ryzyka przymrozków, odmiany karłowe, szparagowe do początku lipca]

🌱🌸
opcje Bazaru

A · Amelia · · Arkana · Aura · B · Bali · · Basta · Batumi · Batuta · Berggold · Bis · Blauhilde · Borlotto rosso · C · Casablanka · · Coco Nain Blanc Precoce · Cropper Teepee · D · Dakota · · Daniela · Delfina · Dominika · E · Elektra · · Eliza · Erla · Esterka · F · Ferrari · · Finezja · Furora Polana · G · Galopka · · Gazela · Goldmarie · Goldpantera · Goldstern · Goliatka · Gracja · Grinstar · H · Helena · · Hilds Neckerkoenigin · I · Ibiza · · Igołomska · J · Jimenez · · K · Kama · · Korona · Krakuska · L · Laponia · · Laurina · Liwia · Lotos · Luiza · M · Majorka · · Malwina · Mamut · Mamutina · Marconi a grano bianco · Marconi Nano · Maxidor · Maxigold · Metisa · Mona · Muza · N · Neckerkoenigin · · P · Pacifica · · Paulinera · Perełka · Polka · Presto · Procesor · Purple Tepee · S · Sandra · · Scuba · Sonesta · Supermarconi · Supernano Gialo · Syrenka · T · Tampa · · Tara · Toska · U · Undira · · Uniwersa · Urania · Uranus · V · Vectra · · Vespa · W · Wawelska · · Wena · Z · Złota Saxa · · Ż · Żółta Korona ·

odmiany (form i odmian #84) analiza dostępności nasion

idxGrupa fasola typu flażolet (flageolet) — Użytkowana głównie na świeże, nie w pełni dojrzałe, nasiona (mogą też być takie suszone lub konserwowane). Zbiór fasoli na zielone nasiona (flageolet) przeprowadza się gdy strąki i nasiona są w wykształcone ale jeszcze jędrne, soczyste, barwy zielonej. Po podsuszeniu przez dobę wyłuskuje się nasiona. Muszą być one szybko przetworzone.
  • ▫  ‘Coco Nain Blanc Precoce — wczesna, karłowa, nasiona mogą być spożywane na świeżo i sucho; strąki zielone, płaskie, z 5-6 białymi, kulistymi nasionami
  • ▫  ‘Mona — średnio późna, typu flageolet, 35-40 cm wysokości, pędy sztywne, silnie rozgałęzione; strąki zielone, proste, 16-18 cm; nasiona jasnozielone, wydłużone do nerkowatych, średniej wielkości, smaczne, do spożycia w stanie świeżym lub do mrożenia albo konserwowania
  • ▫  ‘Procesor — na niedojrzałe ziarno do jedzenia na surowo
idxGrupa fasola na suche nasiona karłowa
  • ○  ‘Borlotto rosso — karłowa, plenna, amatorska, ozdobna - czerwonoplamiste strąki i nasiona; uprawiana na suche nasiona #2
  • ○  ‘Igołomska — wczesna, plenna, równomiernie dojrzewające strąki, łatwe do wymłócenia; rośliny karłowe, wzniesione, do 50 cm wysokości; nasiona białe, średnie do dużych, MTN = ok. 420 g #2
  • ▫  ‘Laponia — wczesna, okres do zbiorów 90 dni, 40-45 cm wysokości, do bezpośredniego spożycia i na przetwory; nasiona białe z połyskiem, MTN 500 g
  • ○  ‘Perełka — wczesna, karłowa, na suche nasiona; strąki krótkie, średnio szerokie, nasion w strąku 5-7; nasiona białe, drobne, okrągłe do eliptycznych, smaczne po ugotowaniu #2
  • ▫  ‘Presto
  • ▫  ‘Toska — nasiona brązowoczerwone z połyskiem, średniej wielkości (MTN 520-540g), do bezpośredniego spożycia lub konserwacji; rośliny 35-45 cm wysokości
  • ▫  ‘Wawelska — wczesna, karłowa, wzniesiona, łatwa młócka, wysokie wymagania glebowe; nasiona brązowoczerwone do bezpośredniego spożycia i do konserwowania
idxGrupa fasola na suche nasiona tyczna
idxGrupa fasola szparagowa karłowa
  • ○  ‘Amelia — późna, okres wegetacji 82 dni, zielonostrąkowa, do zbioru mechanicznego, na mrożonki, odporna na choroby; strąki ciemnozielone z połyskiem, 13 cm długości, okrągłe w przekroju, 7 mm średnicy, wysoko osadzone #2
  • ○  ‘Arkana — średnio późna, od siewu do zbioru 79 dni; strąki ciemnozielone, z lekkim połyskiem, gładkie bez przewężeń; do bezpośredniego spożycia i do przetwórstwa #2
  • ▫  ‘Bali — żółta
  • ○  ‘Basta — wczesna, pod wczesne uprawy pod folią i do uprawy polowej, do bezpośredniego spożycia i dla przetwórstwa; strąki żółte, proste, 14 cm długości, w przekroju owalne, bezwłókniste #2
  • ▫  ‘Batumi — wczesna, tolerancyjna wobec chorób, pokrój skupiony, do przetwórstwa, zdatna do jednorazowego zbioru, >60% plonu w przedziale 6.5-9 mm średnicy strąków; strąki zielone, mięsiste, gładkie, bez włóknistości, przebarwień i przewężeń
  • ▫  ‘Batuta — żółta
  • ○  ‘Berggold — żółta #2
  • ▫  ‘Bis — średnio późna, do zbioru 80dni, do bezpośredniego spożycia, konserwowania lub mrożenia; rośliny ok. 40 cm wysokości; strąki szerokie, płaskie, żółte, mięsiste, bezwłókniste, smaczne, w 1 kg 70-90 szt.; nasiona beżowo nakrapiane;
  • ▫  ‘Casablanka — średnio wczesna, do zbiorów 75 dni, plenna, norma wysiewu 68kg/ha; do bezpośredniego spożycia i do przetwórstwa, mrożenia i konserwowania; rośliny 40 cm wysokości; strąki 12-13 cm długości, ciemnozielone, bezwłókniste, w 1 kg 190-210 świeżych strąków
  • ▫  ‘Cropper Teepee — zielona
  • ▫  ‘Dakota — zielone płaskie strąki
  • ▫  ‘Daniela — średnio późna, 70-73 dni do zbioru, bardzo plenna, na bezpośredniej konsumpcji i do mrożenia, odporna na częstsze choroby grzybowe i bakteryjne; strąki intensywnie żółte, proste, 14-15 cm długości, grube 8-10 mm, w 1 kg ok. 240 szt. strąków
  • ▫  ‘Delfina — wczesna, okres do zbiorów 75 dni, plenna, nadaje się do zbioru mechanicznego, polecana dla przetwórstwa, do mrożenia i konserwowania; strąki zielone, 12-13 cm długości i 8 mm średnicy w przekroju, bezwłókniste, delikatne i smaczne
  • ○  ‘Dominika — wczesna, plenna, do uprawy w gruncie lub wiosennej pod osłonami; strąki cienkie, żółte, z delikatnym połyskiem, nieco wygięte; #2
  • ○  ‘Elektra — bardzo wczesna, do zbioru 63 dni, może być wysiewana do połowy lipca, plenna, do bezpośredniego spożycia i przetwórstwa, odporna na antraknozę i bakteriozę; strąki żółte, proste, 12-15 cm długości, stosunkowo grube, mięsiste, bezwłókniste, w 1 kg 250 szt. #2
  • ○  ‘Eliza — średnio wczesna, karłowa, bardzo plenna, odporna na choroby, do bezpośredniego spożycia i dla przetwórstwa; strąki mięsiste, intensywnie zielone, matowe, bez włóknistości i przewężeń #2
  • ○  ‘Erla — wczesna, zbiory po 66 dniach, odporna na bakteriozę obwódkową i antraknozę fasoli; strąki jasnożółte, proste, 12 cm długości, w przekroju okrągłe, 8 m średnicy, bezwłókniste #2
  • ▫  ‘Esterka — zielona
  • ▫  ‘Ferrari — zielona
  • ○  ‘Finezja — średnio późna, 78 dni do zbiorów, pokrój skupiony, bez tendencji do wylegania, wyrównane dojrzewanie strąków, odporna na antraknozę i bakteriozę, z silnym systemem korzeniowym; strąki zielone, 12-14 cm długości, w przekroju okrągłe, 7 mm średnicy, bezwłókniste, o nieprzerastających nasionach #2
  • ◔ ‘Furora Polana — średnio wczesna, do uprawy w tunelach foliowych i pod włókniną, do bezpośredniego spożycia i dla przetwórstwa, bardzo plenna, odporna na choroby; strąki intensywnie żółte, 12-13 cm długości, proste, bezwłókniste #3
  • ○  ‘Galopka — żółta, strąki lekko spłaszczone #2
  • ○  ‘Goldpantera — średnio wczesna, do zbioru 65 dni, czas plonowania wydłużony, głównie do bezpośredniego spożycia, uprawa polowa lub w tunelach foliowych, odporna na antraknozę; strąki żółte, proste, 12-15 cm długości, 8-9 mm średnicy, w górnej części rośliny #2
  • ▫  ‘Goldstern — żółta
  • ▫  ‘Goliatka — średnio wczesna, typu 'Mamut', amatorska, do 2-3 krotnego zbioru; strąki żółte, szerokie (18-22mm), płaskie
  • ▫  ‘Gracja — zielona
  • ▫  ‘Grinstar — wczesna, zbiór po ok. 65 dniach od siewu, karłowa, wysoka równoczesność dojrzewania strąków, do bezpośredniego spożycia; strąki szerokie, płaskie, żywozielone, lekko lśniące, gładkie, bez przewężeń
  • ▫  ‘Helena — wczesna, zbiory ok. 73 dnia, wzniesione, strąki w górnej i środkowej części rośliny, łatwo odrywają się, nasiona nieprzerastajace; strąki zielone z połyskiem, proste, mięsiste, 14-15 cm długości, 9 mm średnicy, bezwłókniste
  • ○  ‘Ibiza — wczesna, do zbioru ok. 65 dni, polecana do konserwowania z uwagi na krótki strąki, odporna na antraknozę, tolerancyjna wobec bakteriozy; strąki zielone, cienkie (5mm) i krótkie (9-11cm), co przekłada się na dużą liczbę strąków na roślinie (50-60) #2
  • ◔ ‘Korona — bardzo wczesna, do zbioru ok. 63 dni, bardzo plenna, wysiewana w późnych terminach także dobrze plonuje, rośliny 26-36 cm wysokości, sztywne i zwarte; strąki krótkie (9-10cm) i grube (8-9mm), intensywnie żółte z połyskiem, proste, bezwłókniste, stopniowo dojrzewające, w 1 kg ok. 283 szt.; nasiona białe #3
  • ○  ‘Krakuska — średnio wczesna, zbiory od 75 dnia, plenna, strąki w górnej i środkowej części rośliny, równomiernie dojrzewające, odporna na antraknozę i bakteriozę; strąki intensywnie żółte, 13.5-15 cm długości, 9 mm średnicy, bezwłókniste #2
  • ◕ ‘Laurina — średnio wczesna, zbiór ok. 72 dni po siewie, plenna, odporna na choroby, do bezpośredniego spożycia i dla przetwórstwa; strąki jasnożółte, proste, 11-13 cm długości, osadzone w górze rośliny, okrągłe, 7 mm średnicy, mięsiste, delikatne, bezwłókniste, smaczne #5
  • ○  ‘Liwia — średnio wczesna, do zbioru 68-70 dni, bardzo plenna, do bieżącego spożycia i na mrożonki lub konserwy, odporna na antraknozę i bakteriozę; strąki żółte, bez tendencji do deformacji, 1 kg - 250 szt.; nasiona drobne, białe #2
  •    ‘Lotos — średnio wczesna, tolerancyjna na choroby bakteryjne; strąki intensywnie żółte, ok. 14 cm długości, bezwłókniste
  • ○  ‘Luiza — wczesna, zbiory do 68 dnia, do upraw polowych i przyśpieszonych pod osłonami, do bezpośredniego spożycia, pokrój skupiony, odporna na antraknozę i bakteriozę obwódkową; strąki intensywnie żółte, proste, 13-14 cm długości i 10 mm średnicy, mięsiste, bezwłókniste #2
  • ○  ‘Majorka — średnio późna, plenna, do bezpośredniego spożycia i do przetwórstwa, rośliny stosunkowo wysokie, >50 cm, strąki równomiernie dojrzewają, możliwy zbiór mechaniczny, odporna na antraknozę; strąki ciemnozielone, długie (15-16cm), mięsiste #2
  • ○  ‘Malwina — średnio wczesna, pokrój skupiony, strąki w środkowej i górnej części rośliny, do bezpośredniego spożycia i dla przetwórstwa; strąki zielone, do 15 cm długości, w przekroju okrągłe, 10 mm średnicy, mięsiste #2
  • ○  ‘Mamutina — średnio wczesna, pokrój rozpierzchły, do bezpośredniego spożycia, dla wielokrotnego zbioru; strąki żółte z antocjanowym nalotem, płaskie, średnio szerokie (12-14mm), ok. 18 cm długości, mięsiste, bezwłókniste #2
  • ▫  ‘Marconi Nano — wczesna, zbiór od 53 dnia; strąki zielone, płaskie, umiarkowanie szerokie, ok. 12 cm długości, bezwłókniste, delikatne
  • ▫  ‘Maxidor — żółta
  • ▫  ‘Maxigold — średnio wczesna, dojrzewanie po ok. 70 dniach, do wielokrotnego zbioru, do bezpośredniego spożycia, mrożenia i konserwowania; strąki żółte, płaskie, mało włókniste, smaczne
  • ▫  ‘Metisa — fioletowe płaskie strąki
  • ▫  ‘Muza — średnio wczesna, zbiór po ok. 76 dniach, odporna na choroby; strąki zielone, ze nieznacznym połyskiem, bardzo mało włókniste, proste, lekko spłaszczone
  • ▫  ‘Neckerkoenigin
  • ▫  ‘Pacifica — żółta
  • ▫  ‘Paulinera — średnio późna, do bezpośredniego spożycia i dla przetwórstwa; strąki ciemnozielone z połyskiem, nie włókniste, 90% w przedziale 8.1-10.5 mm średnicy
  • ○  ‘Polka — żółta #2
  • ▫  ‘Purple Tepee — fioletowa
  • ◔ ‘Sandra — wczesna, zbiór 72 dni od siewu, rośliny krzaczaste wzniesione; strąki zielone z lekkim połyskiem, ponad połowa 8.1-9 mm średnicy #3
  • ▫  ‘Scuba — zielona
  • ○  ‘Sonesta — bardzo wczesna, z silnym systemem korzeniowym, odporna na suszę, do najwcześniejszych upraw w gruncie i pod osłonami; strąki żółte, intensywnie wybarwione #2
  • ◔ ‘Supernano Gialo — średnio wczesna, do bezpośredniego spożycia, mrożenia i konserwowania; strąki spłaszczone, żółte, długie i szerokie, bezwłókniste #3
  • ◔ ‘Syrenka — średnio późna, zbiór od 80 dnia, polecana do mrożenia lub konserwowania, nadaje się do zbioru mechanicznego, odporna na bakteriozę obwódkową i antraknozę fasoli; strąki ciemnozielone z połyskiem, 13-16 cm długości, wąskie (7 mm średnicy), bezwłókniste, delikatne #3
  • ▫  ‘Tampa — żółta
  • ◑ ‘Tara — średnio późna, bardzo plenna, do przetwórstwa i bezpośredniego spożycia; strąki złotożółte, 12-14 cm długości, gładkie, na przekroju okrągłe, bezwłókniste, osadzone w górze rośliny #4
  • ○  ‘Undira — średnio wczesna, do uprawy w gruncie i pod osłonami, wysoce odporna na choroby grzybowe; strąki intensywnie żółte, wyrównane, nie włókniste przez długi czas #2
  • ○  ‘Uniwersa — średnio późna, wyrównany czas dojrzewania strąków, te umieszczone w górze i środkowej części rośliny; strąki żółte ze słabym połyskiem, długie, wyrównane, mięsiste #2
  • ▫  ‘Urania — wczesna, zbiór po 65-70 dniach, bardzo plenna, do bezpośredniego spożycia, konserwowania lub mrożenia, stosunkowo odporna na choroby, rośliny 50-60 cm wysokości; strąki zielone, 14-15 cm długości, gładkie, bezwłókniste
  • ▫  ‘Uranus — żółta
  • ▫  ‘Vectra — zielona
  • ▫  ‘Vespa — zielona
  • ▫  ‘Wena — zielona
  • ○  ‘Złota Saxa — wczesna, do zbioru 65 dni, dla przetwórstwa i do bezpośredniego spożycia, rośliny 30-35 cm wysokości; strąki żółte, proste, 11-12 cm długości, bezwłókniste, dojrzewają stopniowo, 1 kg - 220 szt.; nasiona białe #2
  • ▫  ‘Żółta Korona
idxGrupa fasola szparagowa tyczna
  • ◔ ‘Blauhilde — amatorska, tyczna, do 3-4 m; strąki fioletowoniebieskie (ugotowane zielone), długie, bezwłókniste #3
  • ◔ ‘Gazela — wczesna, amatorska typu Mamut, do 3 m wysokości, do bezpośredniego spożycia i wielokrotnego zbioru, plenna; strąki żółte, szerokie, płaskie, długie, ok. 22 cm długości i 18-22 mm szerokości, bezwłókniste, bardzo smaczne #3
  • ◔ ‘Goldmarie — strąki żółte, szerokie, płaskie, długie, bezwłókniste; do bezpośredniego spożycia, konserwowania lub mrożenia #3
  • ▫  ‘Hilds Neckerkoenigin — strąki zielone szerokie b. długie
  • ▫  ‘Jimenez — czerwonoplamiste; szparagowa i na nasiona
  •    ‘Kama — żółta, bardzo wczesna
  •    ‘Mamut — późna, plenna; strąki zielone, płaskie i szerokie
  • ▫  ‘Marconi a grano bianco — strąki zielone, szerokie, płaskie, długie (25-28cm), bezwłókniste; do bezpośredniego spożycia, konserwowania lub mrożenia
  •    ‘Supermarconi — bardzo późna, zbiory od 77 dnia; strąki zielone, płaskie, szerokie, ok. 25 cm długości, bardzo mięsiste, bezwłókniste, nasiona owalne, czarne

wybrane okazy · selected collections

znalezisko 20130000.W113_13.13 - Phaseolus vulgaris (fasola zwykła); Wrocław
130000-W113_13
leg. Marek Snowarski
/Wrocław/
/cv. Blauhilde/ #3
znalezisko 20130000.K116_13_1.13 - Phaseolus vulgaris (fasola zwykła); Wrocław
130000-K116_13_1
leg. Marek Snowarski
/Wrocław/
/cv. Borlotto lingua di fuoco/ #4
znalezisko 20130000.W112_13.13 - Phaseolus vulgaris (fasola zwykła); Wrocław
130000-W112_13
leg. Marek Snowarski
/Wrocław/
/cv. Polka/ #2
znalezisko 20130000.W118_13.13 - Phaseolus vulgaris (fasola zwykła); Wrocław
130000-W118_13
leg. Marek Snowarski
/Wrocław/
/cv. Galopka/ #2
znalezisko 20130000.W111_13.13 - Phaseolus vulgaris (fasola zwykła); Wrocław
130000-W111_13
leg. Marek Snowarski
/Wrocław/
/cv. Metisa/ #1
znalezisko 20130000.W115_13.13 - Phaseolus vulgaris (fasola zwykła); Wrocław
130000-W115_13
leg. Marek Snowarski
/Wrocław/
/cv. Gazela/ #2