cechy charakterystyczne
Pochodzi z południowo-wschodnich Chin; w Azji Wschodniej od pradawnych czasów uprawiane, często przy świątyniach; u nas często uprawiane drzewo ozdobne, w Europie od początku XVIIIw. Drzewa dwupienne. Częściej uprawiane są egzemplarze męskie, bo owoce o nieprzyjemnym zapachu rozkładającej się osnówki nasienia, w okresie jesieni opadają, zaśmiecając ulice.
Często stosowane jako drzew parkowe, sadzone pojedynczo w otwartej przestrzeni, na dużych trawnikach, czasem jako alejowe. Można też tworzyć żywopłoty formowane 1-3m wysokości. W ogrodach japońskich mają zastosowanie niższe odmiany.
W medycynie ma zastosowanie Ginkgonis folium (liść miłorzębu japońskiego) — cały lub rozdrobniony, wysuszony liść oraz Ginkgonis extractum siccum raffinatum et quantificatum (wyciąg suchy oczyszczony i kwantyfikowany z liścia miłorzębu).
wymagania i uprawa
Drzewo wybitnie długowieczne. Kilkuletnie drzewa są już odporne na mrozy. Tolerancyjne dla zanieczyszczeń powietrza, wolne od chorób i szkodników. Światłożądne. Rośnie na glebach różnego typu, ale głębokich, nie podmokłych, optymalnie na lekko kwaśnych lub kwaśnych. Wzrost powolny i nierównomierny ale drzew bardzo żywotne.
Głównym sposobem rozmnażania jest wysiew. Szczególnie nasiona z naszej strefy klimatycznej wymagają dojrzenia. Dla dokończenia rozwoju zarodka wskazana stratyfikacja 1-2 miesiące w 18°C i następnie miesiąc w 1°C; zdolność kiełkowania niska, na poziomie 15-30%. Wysiew dojrzałych nasion należy prowadzić wiosną. Pierwsze kilka lat siewki, z uwagi na ich niską mrozoodporność, należy prowadzić w doniczkach i trzymać zimą w przechowalni. Egzemplarze rozmnażane z sadzonek półzdrewniałych lub zdrewniałych należy prowadzić przy paliku dla wyprowadzenia wyraźnego przewodnika.
⇈ 🌱 🌸
odmiany uprawne (#38) ⇒ analiza dostępności roślin i nasion
A · Anny's Zebra · B · Baldi · Beijing Gold · Bolesław Chrobry · C · Californian Sunset · Candle · Clica · D · David · E · Elmwood · F · Fastigiata · Finger · G · Globosa · Globus · Green Pagoda · Gruga Weeping · H · Horizontalis · J · Jeosaphat · K · King of Dongting · L · Leda · Louis · M · Marieken · Mariken · Menhir · Mutant Weeper · P · Pendula · Peve Maribo · Pevé Twisted · Princeton Sentry · Pyramid Udenhout · R · Roos Moor · S · Saratoga · Simon · T · Tit · Troll · V · Variegata · W · Wonder Weeper · Y · Yellow Mist
| ◑ | bez odmiany |
| ▫ | ‘Anny's Zebra’ — liście powcinane i prążkowane |
| ▫ | ‘Baldi’ — karłowa, do 2 m po 10 latach; korona dość nieregularna, z wiekiem bardziej zwarta i kulista; gałązki cienkie, nieco przewieszające się; oferowana też szczepiona forma pienna; liście drobniejsze, ciemnozielone, sztywne; klon męski |
| ‘Beijing Gold’ | |
| ▫ | ‘Bolesław Chrobry’ — liście grubawe, postrzępione i porozcinane |
| ‘Californian Sunset’ | |
| ▫ | ‘Candle’ — wąskokolumnowa |
| ▫ | ‘Clica’ — karłowa; liście drobne, zielone |
| ▫ | ‘David’ — półkarłowa, krzaczasta, zwarta; klon męski |
| ▫ | ‘Elmwood’ — wąskokolumnowa; klon męski |
| ▫ | ‘Fastigiata’ — wąskokolumnowa, z prześwitującym pniem; do 25 m wysokości i 8 m szerokości; rośliny męskie |
| ▫ | ‘Finger’ |
| ▫ | ‘Globosa’ — korona kulista, gęstsza |
| ▫ | ‘Globus’ — karłowa, do 3 m wysokości i szerokości; pokrój regularnie kulisty, gęsto rozgałęziony |
| ▫ | ‘Green Pagoda’ — korona piramidalna, gęsta |
| ▫ | ‘Gruga Weeping’ — pędy zwieszone; liście zielone |
| ▫ | ‘Horizontalis’ — wolnorosnąca; przeważnie formy szczepione wysokopienne; gałęzie szeroko, poziomo rozpostarte, tworzące parasolowatą koronę |
| ▫ | ‘Jeosaphat’ — karłowa, zwarta, roczne przyrosty rzędu 5cm |
| ‘King of Dongting’ | |
| ‘Leda’ | |
| ▫ | ‘Louis’ — karłowa, pokrój kulisty |
| ◔ | ‘Marieken’ — karłowa uzyskana z czarciej miotły, tworzy płaskokulistą koronę, gałązki grube, liście drobniejsze; wzrost b. wolny, 50-100 cm po 10 latach; oferowana zwykle jako pienna, szczepiona; rośliny męskie |
| ‘Mariken’ | |
| ▫ | ‘Menhir’ — wąskokolumnowa, zwarta; liście ciemnozielone |
| ▫ | ‘Mutant Weeper’ — pokrój zwisły; blaszka liściowa silnie zredukowana |
| ○ | ‘Pendula’ — pokrój szeroki, parasolowaty lub półkulisty; gałęzie rozpostarte do przewieszających się; w uprawie różniące się klony rozmnażane wegetatywnie |
| ‘Peve Maribo’ | |
| ▫ | ‘Pevé Twisted’ — pędy i liście spiralnie skręcone |
| ▫ | ‘Princeton Sentry’ — początkowo wąskostożkowata, później szersza, pień prześwitujący; do 15-20 m wysokości i 6-7.5 m szerokości; rośliny męskie |
| ▫ | ‘Pyramid Udenhout’ — wąskostożkowata, zwarta |
| ▫ | ‘Roos Moor’ — forma płacząca |
| ○ | ‘Saratoga’ — wolno rosnąca, 3-4 m wysokości i 1.5-2.5 m szerokości po 10 latach, docelowo 5-10 (12) m wysokości i 9 m szerokości; pokrój stożkowaty, zwarty, korona gęsta z prześwitującym przewodnikiem, gałęzie podnoszące się, krótkopędy cieńsze niż u typu, liczne, gęsto ulistnione, liście różnokształtne (mieszane typowe oraz silnie postrzępione, wydłużone i nitkowate); klon męski |
| ▫ | ‘Simon’ |
| ○ | ‘Tit’ — karłowa, prawdopodobnie pochodzi od czarciej miotły, pokrój nieregularny, gęsty, początkowo nieco kolumnowy, potem jajowaty, pędy liczne, sztywne, wzniesione, ze zgrubieniami; osiąga 150 cm po 10 latach, docelowo do 5 m wysokości przy bardzo nieregularnym, dziwacznym pokroju; rośliny męskie |
| ▫ | ‘Troll’ — karłowa, pochodzi od czarciej miotły, osiąga 100 cm wysokości i 70 cm szerokości po 10 latach; pokrój b. gęsty, z pachwin liści tegorocznych wyrastają krótkie przedwczesne pędy boczne; liście ciemnozielone, wycięte w 2-4 miejscach, nieco wywinięte; długopędy znacznie skrócone; klon męski |
| ▫ | ‘Variegata’ — liście w całości lub w części, pomiędzy nerwami bardzo trwale kremowożółte do jasnożółtych; rośliny żeńskie; wzrost słabszy niż u typu, do 10 m wysokości |
| ▫ | ‘Wonder Weeper’ — pędy zwieszone; część liści ze zredukowaną blaszką |
| ‘Yellow Mist’ |
wybrane okazy · selected collections ⇈
leg. Marek Snowarski
/Wrocław/
leg. Barbara Łotocka
leg. Jarosław Makowski
/Niemcy/
leg. Michał Smoczyk, msmoczyk at wp pl
/Rzepin/
leg. Mateusz Bobiec
/Wrocław, OB/
leg. Antoni Mielnikow
/Kraków/
leg. Jacek Soboń
/Ogród Dendrologiczny Wojsławice./
leg. Marcin Łuczak
/Kraków, przy klasztorze franciszkanów/
/w jesiennej szacie/
nomenklatura, etymologia ℹ️ ⇈
Polska nazwa miłorząb, wielce udany neologizm, została zaproponowana przez Wagę w wydanym w 1848 "Ukazicielu polskich nazwisk na rodzaje królestwa roślinnego".