fiołek ogrodowy · Viola ×wittrockiana

Rośliny jednoroczne, ozime lub dwuletnie. Łodygi zielne, soczyste i dość kruche, 15-20(30)cm wysokości; gładkie, czterokanciaste.

Kwiaty duże, w zależności od odmiany średnicy od 4 do 10(12)cm, umieszczone pojedynczo na długiej szypule, która wyrasta z kąta liścia. Czasem z zapachem

Korona kwiatowa pięciopłatkowa, grzbiecista, płatki wolne, przy czym dwa górne płatki silnie nachodzą na siebie sprawiając z daleka wrażenie jednego płatka, dwa boczne płatki skierowane nieco ku górze i częściowo przesłaniające płatki górne, płatek dolny jeden, z żółtą nasadą. Korona kwiatowa jest rozmaicie zabarwiona w zależności od odmiany (biała, żółta, czerwona, niebieska, fioletowa, purpurowa, często bardzo ciemna, do niemal czarnej), zwykle wielobarwna, z reguły przynajmniej nasada dolnego płatka jest jednak żółta; bardzo często przynajmniej po części płatki korony mają aksamitną fakturę.

Kwitnienie marzec-wrzesień.

Często uprawiana roślina ozdobna, czasem dziczejąca i jako efemerofit utrzymująca się przez kilka lat bez pomocy człowieka.

Fiołek ogrodowy, zwany potocznie bratkiem, jest często uprawianym kwiatem dwuletnim, w czasie kwitnienia zwykle 15-30 cm wysokości.

Wykorzystuje się bratki jako wiosenną ozdobę rabat ogrodowych, tradycyjnych kwietników. Można tworzyć obwódki i kobierce kwiatowe. Po wysadzeniu w pojemnikach można wiosną ozdabiać bratkami także balkony i tarasy. Można używać na kwiat cięty. Intensywne kwitnienie kończy się u progu lata. Wtedy zwykle zastępuje się je innymi kwiatami. Pozostawione będą kwitły słabiej, mniejszymi kwiatami, do jesieni.

Odmian bratków są tysiące. Poszczególne odmiany różnią się barwą kwiatów, ich rozmiarem (czasem do 12 cm), ogólną formą (np. o zbliżonym do okręgu zarysie korony kwiatowej), linią brzegu płatków. Ciekawą grupą są bratki "zimowe" (grupa hiemalis) mające mniejsze kwiaty ale za to wyjątkowo obficie kwitnące już na początku wiosny lub bratki o krępym, niskim pokroju.

Gleba odpowiednia dla bratków powinna być żyzna, próchniczna, odczyn powinien być lekko kwaśny lub obojętny. W pełnym słońcu bratki obficie kwitną i mają korzystny bardziej zwarty pokrój, im więcej cienia tym słabsze kwitnienie i nieatrakcyjna wyciągnięta forma pędów.

Rozmnaża bratków nie jest trudne. Wysiewa się nasiona (850-900 szt./g), nieznacznie przykrywając glebą i utrzymując wilgotną powierzchnię w czasie kiełkowania.

Przy typowej uprawie, której celem jest wiosenne kwitnienie w drugim roku od wysiewu, sieje się bratki od połowy czerwca do początku lipca. Można je wysiać tak aby otrzymać po przerwaniu rozstawę 4-5 cm lub pikować 3-listkowe siewki w tej rozstawie. Drugi raz rozsadza się je w pierwszej połowie września na rabatę zapasową w rozstawie co 15 cm. W przydomowym ogrodzie można wtedy sadzić na docelowe miejsca, o ile te są już wolne, w rozstawie 25 × 15-20 cm. Jesienią mogą pojawić się pierwsze, nieliczne kwiaty. Dla lepszego przezimowania fiołki ogrodowe mogą być przykryte luźnym okryciem, np. gałęziami świerkowymi. Zwykle rozsadę bratków sadzi się na rabaty i do kwietników dopiero wiosną, w drugiej połowie kwietnia i na początku maja, aby szybko i pewnie otrzymać efekt. Wyrośnięte, nawet kwitnące egzemplarze, dobrze znoszą przesadzanie z bryłą korzeniową. Po przekwitnięciu - pod koniec czerwca zastępuje się bratki innymi roślinami ozdobnymi.

Aby uzyskać jesienne kwitnienie (w roku siewu) wysiewa się bratki w końcu maja lub na początku czerwca.