właściwości i zastosowanie

wymagania uprawowe Pelargonium hort. (pelargonia)
Pelargonium peltatum i zonale
na balustradzie tarasu skrzynki ze zwieszającą się pelargonią bluszczolistną (Pelargonium peltatum hort.), w głębi, na parapecie okna pelargonia pasiasta (Pelargonium zonale hort.)
🌱
Pelargonie, zwane także potocznie geranium, są niezwykle popularnymi uprawianymi roślinami ozdobnymi. W uprawie znajduje się ogromna liczba (ponad 10 tysięcy) odmian ozdobnych różniących się formą i barwą kwiatów, wielkością roślin, pokrojem mniej lub bardziej zwartym, wzniesionym lub zwieszającym się.

space

Odmiany ozdobne można dzielić na grupy wg różnych kryteriów. Najczęściej stosuje się podział na podstawie tego od jakich botanicznych gatunków macierzystych odmiany zostały wyprowadzone. W ten sposób mamy trzy podstawowe duże grupy odmian: pelargonie rabatowe, pelargonie bluszczolistne i pelargonie wielkokwiatowe (angielskie).

wysokość: 20 – 80 cm
kwitnienie: od maja do października

wymagania i uprawa

Gatunki pelargonii pochodzą głównie z Afryki Południowej. U nas są to uprawiane w odmianach popularne, sezonowe kwiaty ozdobne.
Gatunki botanicznych pelargonii bardzo rzadko można znaleźć w uprawie. Są wśród nich pelargonie sukulentyczne, z kaudeksem oraz gatunki o liściach pachnących w szczególny sposób.
🌸
🔆 miejsce:  słoneczne • 🌤 słoneczne, nieco ocienione
💧 woda: gleba przeciętnie wilgotna (świeża) • gleba dostatecznie wilgotna • nie znosi przesuszania
☷ gleba: przeciętna ogrodowa • odczyn zbliżony do obojętnego • preferuje lekko kwaśne
Wszystkie pelargonie, o ile uprawiane poza domem, mają w naszym klimacie charakter sezonowych kwiatów ozdobnych. Rośliny nie znoszą temperatur poniżej 0°C. Zimuje się rośliny mateczne w chłodnych pomieszczeniach, w temperaturze poniżej 10°C, jedynie umiarkowanie podlewając (tak aby gleba nie była całkiem sucha).

space

Pelargonie udają się na różnych glebach, nie są w tym nazbyt wybredne. Optimum stanowi gleba umiarkowanie zwięzła i lekko kwaśna (pH około 6.0). Optymalna temperatura to nieco powyżej 20°C. Gdy temperatura utrzymuje się poniżej 10°C to przestają rosnąć a ich liście czerwienieją.

space

🌱 Sadzenie, wysiew, rozmnażanie:

12 – 8 szt./m2 • rozstawa: 30 – 35 cm
z nasion [grudzień-luty, w szklarni]
przez sadzonki pędowe wierzchołkowe [sadzonki wierzchołkowe i liściowe pobrane z roślin matecznych; luty-marzec, sierpień-wrzesień]
przez sadzonki pędowe odrywane [(z piętką) poza tym jak sadzonki wierzchołkowe]

🌱 🌸

odmiany uprawne (#1) ⇒ analiza dostępności roślin i nasion

‘Brockbury Scarlet’
symbolami ◼ ◕ ◑ ◔ ○ ▫ pokazano częstość występowania odmiany w ofercie handlowej, od najwyższej do najniższej; nazwy na żółtym tle są linkowane do własnej strony odmiany
schemat uprawy

rozmnażanie pelargonii

Pelargonie rozmnaża się wegetatywnie przez pędowe sadzonki wierzchołkowe; rzadziej i z gorszym efektem stosuje się sadzonki liściowe. Mnożenie wegetatywne daje pewne powtórzenie cech odmianowych.
W przypadku niektórych odmian możliwe jest też rozmnażanie generatywne tj. przez wysiew nasion.
Sadzonki można wykonywać przez cały rok. Jednak najczęściej przygotowuje się na przyszly sezon w drugiej połowie sierpnia — dla przygotowania egzemplarzy do zimowania lub w marcu/kwietniu z podpędzonych, zimowanych roślin matecznych.

space

Cięcie wykonuje się dezynfekowanym przed każdym cięciem nożem lub żyletką, bezpośrednio po węzłem (to znacznie przyśpiesza ukorzenienie). Alternatywnie można wyłamywać pędy boczne z kawałkiem tkanki pędu głównego (z tzw. piętką). Najniższy liść i przylistki usuwa się aby nie gniły.

space

rozmnażanie pelargonii z nasion

Nasiona pelargonii są stosunkowo duże, o grubej i twardej łupinie - powoduje to nierównomierność wschodów. Jest to ewolucyjne przystosowanie do przetrwania roślin w niekorzystnych warunkach.

space

Nasiona pelargonii wysiewa się w styczniu i lutym, zagłębiając (lub przysypując je) na 5 mm w podłoże. Podłoże w okresie wschodów powinno być stale równomiernie wilgotne, najlepiej więc pojemnik przykryć folią lub wsadzić do plastikowego worka.

space

formowanie i bonsai z pelargonii

Pelargonie dobrze poddają się formowaniu. Taki zabieg ma szczególny sens w przypadku odmian wysokich. Po usunięciu wierzchołka wzrostu łatwo tworzą pędy boczne. W ten sposób można uzyskiwać rośliny silniej rozkrzewione lub formy drzewiaste z nagim pniem (to wymaga około roku zabiegów). Formy drzewiaste uzyskujemy wymuszając początkowo wzrost jedynie pędu głównego (usuwamy pędy boczne i kwiatostany). A po uzyskaniu zakładanej wysokości formujemy krzewiastą koronę oraz usuwamy liście z części "piennej".

choroby i szkodniki pelargonii

Najważniejsze jest profilaktyka. Usuwanie roślin chorych. Używanie świeżego podłoża i czystych pojemników. Dezynfekcja narzędzi którymi wykonujemy sadzonki.

space

odmiany karłowate i miniaturowe pelargonii

Pelargonie to rośliny z natury stosunkowo duże, wysokie lub o długich pędach. Wśród tysięcy uprawianych odmian ozdobnych można wyróżnić odmiany karłowate i miniaturowe.

space

Odmiany miniaturowe są mniej często spotykane. W ich przypadku w wyniku zabiegów hodowcy wyprowadzone zostały linie roślin o pomniejszonych, zminiaturyzowanych, wszystkich częściach rośliny, także liściach lub kwiatach. Odmiany miniaturowe są wybitnie niskie jak na pelargonie, mogą mieć tylko kilka centymetrów wysokości i generalnie nie przekraczają kilkunastu centymetrów wysokości.

space

Pelargonium zonale hort.
pelargonia pasiasta

pelargonia pasiasta ogrodowa · pelargonia rabatowa · Pelargonium hortorum L.H. Bailey · takson uprawiany[491]
Pelargonium hortorum L.H. Bailey
kolor kwiatów
kwiaty
Pelargonium zonale hort. (pelargonia pasiasta)
Pelargonium zonale hort.
Jak sama nazwa wskazuje, pelargonia pasiasta (Pelargonium zonale hort.) są szczególnie przydatne do nasadzeń na rabatach kwiatowych. Oprócz tego dobrze sprawdzają się w uprawie w pojemnikach, w tym wiszących. Proste w uprawie i łatwe do rozmnażania.

Pelargonium peltatum hort.
pelargonia bluszczolistna

Pelargonium ×hederaefolium Vidalie · takson uprawiany, nie ujęty w czekliście[491]
Pelargonium ×hederaefolium Vidalie
kolor kwiatów
kwiaty
Pelargonium peltatum hort. (pelargonia bluszczolistna)
Pelargonium peltatum hort.
Różne odmiany pelargonii bluszczolistnej (Pelargonium peltatum hort.) są powszechnie stosowane do uprawy w pojemnikach. Bardzo popularne są odmiany o zwieszonych pędach, uprawiane w wiszących pojemnikach lub skrzynkach balkonowych. Ta grupa pelargonii, z uwagi na gęsty pokrój, może też być użyta jako kwiaty okrywowe na skarpach, zboczach i do wysadzania przy płotkach.

Pelargonium ×grandiflorum hort.
pelargonia wielkokwiatowa

pelargonia angielska · Pelargonium ×domesticum L.H. Bailey · takson uprawiany, nie ujęty w czekliście[491]
Pelargonium ×domesticum L.H. Bailey
kolor kwiatów
kwiaty
Pelargonium ×grandiflorum (pelargonia wielkokwiatowa)
Pelargonium ×grandiflorum
Odmiany Pelargonium xgrandiflorum to typowe pokojowe rośliny doniczkowe. Prawidłowo zimowane pięknie i długo kwitną na początku wiosny.

pelargonie mieszańcowe

„Pelargonie mieszańcowe” to grupa odmian o cechach pośrednich pomiędzy pelargonia bluszczolistna (Pelargonium peltatum hort.) a pelargonia pasiasta (Pelargonium zonale hort.) - oceniając należy zwrócić szczególną uwagę na kształt i grubość liści oraz pokrój roślin. Poszczególne odmiany ozdobne mogą być mniej lub bardziej zbliżone swoimi cechami do któregoś z wymienionych gatunków.

nomenklatura, etymologia ℹ️

poznanie znaczenia i pochodzenia nazwy ułatwia jej zapamiętanie
Pelargonium hort.(pl) pelargonia
Potoczna nazwa pelargonii - geranium w precyzyjnym języku botaników odnosi się do innego (choć pokrewnego) rodzaju — bodziszek (Geranium). Zarówno pelargonie jak i bodziszek (Geranium) należą do tej samej rodziny bodziszkowatych (Geraniaceae) i były kiedyś ujmowane w jednym rodzaju.
literatura · references
specyfikacja literatury jest widoczna na szerszym ekranie 🛈
ta strona być może używa ciasteczek (cookies), korzystając z niej akceptujesz ich użycie — więcej informacji